4. متعلّقات ايمان

در نظام اخلاقى اسلام، ايمان به چه چيزى موجبات هدايت و زمينه آراستگى به فضايل اخلاقى و سير معنوى را فراهم مى سازد؟ اصلى ترين متعلقات ايمان بر پايه آنچه در قرآن و سنّت معصومان(عليهم السلام) آمده به قرار زير است.

يك. ايمان به عالم غيب: قرآن كريم يكى از شروط بهره مندى و هدايت يابى از كتاب الهى را ايمان به غيب و قواى غيبى يعنى ملائكه مى داند و در اين باره مى فرمايد: اين كتابى است كه در حقانيت آن هيچ ترديدى نيست، و هدايت تقوا پيشگان است; آنان كه به غيب ايمان دارند، و... .(1)

مراد از عالم غيب، حقايقى است كه با حواس ظاهرى قابل ادراك نيستند، بلكه با سير عقلانى و يا شهود باطنى مى توان به آنها دست يافت. اصولا شرط ورود به سراپرده ديانت و گذار از منجلاب الحاد و ماديت، باور به غيب و حقايق و قوا و امدادهاى غيبى است(2) و تنها با چنين پيش فرضى مى توان الفباى كتاب هدايت را خواند و در پرتو نور آن به سرمنزل رستگارى رسيد.

دو. ايمان به خداوند و يگانگى او: قرآن كريم در طى آيات متعددى ضرورت ايمان به خداوند را يادآور مى شود; از جمله مى فرمايد: پس به خدا و پيامبر او و آن نورى كه ما فرو فرستاديم ايمان آوريد، و خدا به آنچه مى كنيد آگاه است.(3)

رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در پاسخ كسى كه از علامت هاى ايمان پرسيد، فرمود:

نشانه هاى ايمان چهار چيز است: اقرار به يگانگى خداوند، و ايمان به او، و ايمان به كتاب او، و ايمان به رسولان الهى.(4)

سه. ايمان به معاد و چگونگى آن: ايمان به معاد و چگونگى آن نقش ضمانت اجرا براى ميزان كار آمدى اخلاق اسلامى را ايفا مى كند.

1. سوره بقره، آيه 2.

2. ر.ك: سوره بقره، آيه 177 و 285.

3. سوره تغابن، آيه 8 . همچنين ر.ك: سوره اخلاص، آيه 1، سوره بقره، آيات 285 و 136، سوره آل عمران، آيه 84 ، سوره مائده، آيات 69 و 111، سوره نساء، آيه 136 و 162، سوره انعام، آيه 92 و سوره شورى، آيه 15.

4. ابن شعبه حرانى: پيشين ، ص 19.