در نماز بعد از سوره حمد، بايد يكى ديگر از سوره هاى قرآن خوانده شود كه نمازگزار مىتواند هر سوره اى را انتخاب كند، البتّه به غير از چهار سوره اى كه سجده واجب دارند. اما در ميان سوره ها، سوره توحيد ترجيح دارد ولذا در روايات به ما سفارش شده است در هر شبانه روز لااقل در يكى از ركعت هاى نمازتان اين سوره را بخوانيد تا از نمازگزاران واقعى باشيد.(239)
اين سوره در اهميت، به اندازه يك سوّم قرآن، بلكه يك سوّم تورات و انجيل و زبور است. نه تنها در نماز، بلكه اگر بعد از نماز هم اين سوره به عنوان تعقيب نماز خوانده شود، خداوند خير دنيا و آخرت را به انسان مرحمت مىكند.
گرچه اين سوره كوچك است اما محتواى آن بسيار بالاست، چنانكه امام سجّاد عليه السلام فرمود: خداوند چون مىدانست در آينده افراد دقيق وعميقى پيدا مىشوند، اين سوره و همچنين آيات اوّل سوره حديد را نازل كرد.
قرائت اين سوره نه تنها در نماز سفارش شده، بلكه تلاوت مكرّر آن، شرّ افراد ظالم را كوتاه و خانه انسان را از حوادث و خطرات بيمه مىكند.
سعد بن معاذ يكى از ياران وسرداران لشگرِ رسول خدا بود كه در قبرستان بقيع مدينه مدفون است. در تشييع جنازه او پيامبر پابرهنه شركت كرد و فرمود: نودهزار فرشته از آسمان براى تشييع سعد آمده اند. پيامبر از جبرئيل پرسيدند: دليل نزول تو و اين همه فرشته براى تشييع جنازه سعدبن معاذ چيست جبرئيل فرمود: او در هر حال چه ايستاده چه نشسته چه سواره و چه پياده، سوره «قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ» را مىخواند.
در سبب نزول اين سوره مىخوانيم: يهوديان و مسيحيان و مشركان از پيامبر درباره خداوند سؤال مىكردند كه خدايت را براى ما معرّفى كن. پيامبر در جواب آنها اين سوره را قرائت فرمود. اين سوره به منزله شناسنامه خداوند است.