در قرآن، افرادى همانند فرعون و قارون و ابولهب و امّت هايى همچون قوم عاد و ثمود و بنى اسرائيل، به عنوان غضب شدگان معرفى شده اند. ما در هر نماز از خدا مىخواهيم كه در اعتقاد و اخلاق و عمل همانند اين افراد و گروهها كه گرفتار قهر و غضب الهى شده اند، نباشيم.بنى اسرائيل كه داستان زندگى و تمدّن آنها در قرآن بيشتر آمده است، زمانى بر تمام مردم عصر خويش برترى داشتند كه خداوند در مورد آنها مىفرمايد: (فَضَّلْتُكُمْ عَلىَ العالَمينَ)(233) شما را بر جهانيان برترى دادم. امّا بعد از اين فضيلت و برترى، به خاطر كردار و رفتار ناشايسته دچار قهر و غضب خداوند شدند كه قرآن در اين مورد مىفرمايد: (وَ باؤُا بِغَضَبٍ مِنَاللّهِ)(234) اين تغيير سرنوشت به علت تغيير در رفتار آنان بوده است.دانشمندانِ يهود، دستورات آسمانى تورات را تحريف كردند: (يُحَرِّفُونَ الْكَلِم)(235) تجّار و ثروتمندان آنها به رباخوارى و حرام خوارى روى آوردند: (وَاَخْذِهِمُ الرِّبا)(236) و توده مردم در برابر دعوت به جهاد و مبارزه، به علّت تن پرورى و يا ترس، از رفتن به جبهه نبرد سرباز زدند و به موسى گفتند: تو و خدايت به جنگ برويد ما همين جا نشسته ايم! (فَاذْهَبْ اَنْتَ وَ رَبُّك فَقاتِلا اِنّا هيهُنا قاعِدوُنَ)(237)همين انحرافات فكرى و عملى باعث شد كه خداوند آنان را از اوج عزتّ به قعر ذلت و سرافكندگى مبتلا ساخت.پس در هر نماز از خدا مىخواهيم كه نه اهل تحريف كتاب خدا باشيم، نه اهل رباخوارى و نه اهل فرار از جنگ و جهاد. همچنين از گمراهان نباشيم، آنانكه همچون افراد گمشده دچار حيرت و سرگردانى اند و هر لحظه بدون آنكه هدفى داشته باشند به سويى مىروند. نان را به نرخ روز مىخورند و از خود اراده و اختيارى ندارند.«ضالّين» نه همچون «اَنعمتَ عَليهم» در خط انبيا و صالحان آمده اند و نه همچون «المغضوب عليهم» در مقابل دين خدا، جبهه گيرى و مبارزه طلبى مىكنند، بلكه افرادى بى تفاوت، بى درد و رفاه طلب هستند كه همچون چهارپايان تنها در فكر شكم و شهوت اند و كارى به حقّ و باطل ندارند. براى آنها فرقى نمى كند كه پيامبران حاكم باشند يا طاغوت ها، مهم آنست كه آنها در رفاه و آسايشِ مادى باشند هر كس كه مىخواهد حكومت كند. اين گروه گمراهند زير راه مشخصى را براى خود برنگزيده اند.اين آيه مصداق كامل تولّى و تبرىّ است.نمازگزار در پايان سوره حمد، عشق و علاقه و تولاّى خود را به انبيا و شهدا و صالحان ابراز داشته و از مغضوبان و گمراهان تاريخ تبرّى و برائت مىجويد. و همين ابراز تنفّر از مغضوبان و گمراهان در هر نماز، جامعه اسلامى را در برابر پذيرش حكومت آنان پايدار و مقاوم مىسازد. قرآن سفارش مىكند:(لا تَتَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللّهُ عَلَيْهِمْ)(238)هرگز سرپرستى گروه غضب شدگانِ الهى را نپذيريد.
لطفا منتظر باشید ...
