قنوت، در لغت به معناى اطاعت همراه با خضوع است. چنانكه خداوند خطاب به حضرت مريم مىفرمايد: (يا مَرْيَمُ اقْنُتى لِرَبِّك)(343)اما مراد از قنوت درنماز، همان دعائى است كه در ركعت دوّم هر نماز مىخوانيم. امام صادق عليه السلام در تفسير آيه (و تَبَتَّلْ اِلَيْهِ تَبْتيلاً)(344) مىفرمايد مراد از «تبتّل» آن است كه در نماز دستها را به دعا بلند كنيم.(345) «تبتّل» در لغت بمعناى قطع اميد از غيرخداست.(346)قرآن كه به ما سفارش مىكند: (اُدْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً)(347) پروردگار خويش را در حال زارى و نهان بخوانيد، يكى از نشانه هاى تضرّع و زارى بدرگاه الهى، دست بلندكردن به دعاست.(348) انسان فقير دست خود را بسوى بى نياز مطلق دراز مىكند و فقط از او مىخواهد و دل از غير او مىشويد.گرچه قنوت در نماز مستحب است، اما به قدرى مورد توجه است كه امام رضا عليه السلام در نامه اى به ماءمون مىنويسند: قنوت يك سنّت واجب در تمام نمازهاى شبانه روزى است (349)، كه البتّه مراد امام تاءكيد بر اهميت قنوت است. چنانكه اگر انسان آنرا قبل از ركوع فراموش كرد، مستحب است بعد از ركوع قضا نمايد و اگر در سجده يادش آمد بعد از سلام آنرا قضا كند.در آداب قنوت آمده است: دستها را تا برابر صورت بالا بياوريد، كف دستها رو به آسمان باشد، دو دست را كنار هم قرار دهيد و بجز انگشت شصت، باقى انگشتان را بهم بچسبانيد. بهنگام خواندن دعا به كف دست خود نگاه كنيد و دعا را بلند بخوانيد، البتّه نه به حدّى كه امام جماعت آن را بشنود.(350)قنوت، دعاى خاصى ندارد و انسان مىتواند هر دعايى بخواند، چنانكه لازم هم نيست دعا به عربى باشد و مىتوان در قنوت، حاجات خود را به فارسى هم بيان كرد. البتّه روشن است كه دعاهاى قرآنى و يا دعاهائى كه معصومين عليهم السلام در قنوت خود مىخوانده اند از فضيلت و اولويّت خاصى برخوردارند.
لطفا منتظر باشید ...
