گرچه نماز يك ارتباط روحى و معنوى است و هدف از آن ياد خداست، اما اسلام خواسته اين روح را در قالب يك سلسه برنامه هاى تربيتى پياده كند و لذا شرائط زيادى را براى آن قرار داده است، شرائط صحيح بودنِ نماز، شرائط قبولى و شرائط كمال.پاك بودن بدن و لباس، رو به قبله بودن، درست خواندن كلمات، مباح بودنِ مكان و لباس نمازگزار از شرائط صحّت نماز است كه مربوط به جسم نمازگزار است نه روحِ او.اما اسلام عبادت را در اين لباس قرار داده تا به مسلمين درس نظافت و پاكيزگى، استقلال، و مراعات حقوق ديگران بدهد.چنانكه توجه و حضور قلب، پذيرفتن رهبرى امامان معصوم و اداى واجباتِ مالى چون خمس و زكوة، شرط قبولى نماز است و انجام آن در اوّل وقت، در مسجد، به جماعت، با لباس تميز و عطر زده، مسواك زده و رعايت نظم صفوف و امثال آن از شرائط كمال نماز است.دقت در اين شرائط بخوبى مىرساند كه هر يك از آنها نقش مؤثرى در تربيت انسان ها دارد.در نماز به هر سو بايستيم رو به خداست، زيرا قرآن مىفرمايد: (فَاءَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ)(37) اما بخاطر آنكه بفهماند جامعه اسلامى بايد يك جهت داشته باشد و درس وحدت و هبستگى بدهد، دستور مىدهد همه به يك جهت بايستند. اما چرا آن جهت، كعبه باشد؟زيرا كعبه اولين نقطه اى است كه براى عبادت مردم وضع شده است: (إِنَّ اءَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِى بِبَكَّةَ مُبارَكاً)(38)و از طرفى بنيانگذار و تعميركنندگانِ آن در طول تاريخ، انبيا بوده اند. پس رو به كعبه ايستادن يك نوع همبستگىِ مكتبى در طول زمان است.از سوى ديگر كعبه رمز استقلال است، زيرا تا وقتى مسلمين رو به بيت المقدس، قبله يهود و نصارى نماز مىخواندند، آنها منّت مىنهادند و مىگفتند: رو به قبله ما ايستاده ايد پس از خود استقلالى نداريد.قرآن با صراحتِ كامل مىفرمايد:(لِئَلاّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيكُم حُجَّة)(39)ما قبله شما را كعبه قرار داديم تا مردم بر شما حجّتى نداشته باشند.خلاصه آنكه قبله رمز استقلال، وحدت و همبستگى است و اينها درسهاى تربيتىِ نماز است.
لطفا منتظر باشید ...
