سيد رضى- اعلى الله مقامه- در حين تاليف و جمع آورى نهج البلاغه گهگاه از ارزش والاى بعضى از ظرافتهاى ادبى نهج البلاغه سخن مى گويد. از جمله:- ذيل خطبه ى 21 كه تمام آن چنين است: "فان الغايه امامكم و ان وراءكم الساعه تحدوكم. تخففوا تلحقوا فانما ينتظر باولكم آخركم". منزلگاه آخرين، پيشاپيش شماست و مرگ، سرود خوانان در پس. سبك بار باشيد تا زودتر برسيد كه پيش رفتگان را در انتظار رسيدن شما نگاه داشته اند.
مى گويد: پس از كلام خدا و سخنان محمد مصطفى "ص" اين سخنان را با هر گفتارى كه بسنجند از آن بيش باشد و در مسابقه پيش و مانند جمله تخففوا تلحقوا هيچ كلامى اندك، لفظ و بسيار معنى نيست. جمله اى است دور تك كه آكنده از معرفت است و سرشار از حكمت.
و ما در كتاب "خصايص" به بزرگى قدر و شرافت گوهر آن اشارت كرديم.
- ذيل خطبه ى 236 آنچه را كه پس از هجرت "رسول" "ص" رخ داد تا هنگامى كه خود در "مدينه" بدور رسيد، آورده است و "رضى" از تمام خطبه كه طولانى است، فقط اين جمله را آورده:فجعلت اتبع ماخذ "رسول الله" "ص" فاطا ذكره حتى انتهيت الى العرج
در پى "رسول خدا" "ص" افتادم و پا بر جاى او نهادم و هر جا خبر او پرسيدم، تا به "عرج" رسيدم. او مى گويد كه گفته ى آن حضرت فاطا ذكره از گفته هايى است در نهايت اعجاز و فصاحت و قصد آن حضرت اين است كه هنگام بيرون شدنم از "مكه" تا به "عرج" خبرهاى او را به من مى دادند كه از آن معنى، بدين كنايه ى شگفت تعبير كرده است.
- ذيل خطبه ى 198 كه براى جلوگيرى از شركت "امام حسن" "ع" در جنگ، حضرت فرموده املكوا عنى هذا الغلام: اين جوان را نگه داريد و به آمدن با منش با مگذاريد تا قصد جنگ نكند، اين جمله از برترين گفتار و فصيح ترين سخنان دانسته است.
و ابن ابى الحديد در صفحه 25 جلد 11 شرح خود، وجوه فصاحت اين جمله را بر شمرده است. ابن ابى الحديد نيز در جاى جاى شرح مفصل خويش، با تمام وجود مقام معنوى امام و ارزش هنرى و بلاغى سخنان او را مورد ستايش و تمجيد قرار مى دهد. عبارات ذيل قسمتى از مدايح او درباره ى "مولا على" است:- بدان كه اهل ملت اسلام، عرفان را جز از "على" "ع" فرا نگرفتند. بجانم سوگند او به آخرين كرانه ها و اوج قله ى عرفان رسيد.
- در ذيل خطبه 212- پس از خواندن آيه ى الهيكم التكاثر: سزاوار است كه قاطبه ى فصيحان و سخنوران عرب در برابر "على" "ع" به خاك افتند و سجده كنند، همچنانكه شعراى عرب در برابر "عدى بن رقاع" سجده كردند وقتى چنين سرود:قلم اصاب من الدواه مدادها [ شرح ابن ابى الحديد ج 11 ص 152. ]
- در ذيل خطبه 232: و اين از خطبه هاى شريف و از نوادر كلام امام است كه آكنده از صنايع زيباى بديع و خالى از هر گونه تكلف است. [ همان منبع ج 13 ص 110. ]
- در ذيل جمله فانا صنايع ربنا و الناس بعد صنائع لنا: اين كلامى است كه از هر سخنى، برتر و معناى آن از هر مفهومى، فائق تر و شريف تر است. [ همان منبع ج 15 ص 194. ]
- در ذيل خطبه 234 بر اساس شرح ابن ابى الحديد در ذكر تقوا: اين فصل تماما نادر است و نظير ندارد. [ همان منبع ج 13 ص 99. ]
- در ذيل خطبه 183 بر اساس شرح ابن ابى الحديد در توحيد و در تعيين آسمانها: اين خطبه جزو نوادر ادب عربى است.