چشمه خورشید

مصطفی دلشاد تهرانی

نسخه متنی -صفحه : 273/ 129
نمايش فراداده

رابطه نهج البلاغه با قرآن

رابطه ى نهج البلاغه با قرآن رابطه اى تنگاتنگ و سخت نزديك است، زيرا نهج البلاغه نازله ى روح مطهرى است كه وجودش با قرآن يكى بود و چنان در قرآن كريم جذب گرديده بود كه جسم و روحش از آن بود. از همين وجه است كه نهج البلاغه را 'اخ القرآن الكريم' [ الذريعه، ج 14، ص 111. ] ناميده اند. واژه ى 'اخ' در اصل به معنى برادر، رفيق و مصاحب است و در واقع كسى را گويند كه با ديگرى در پدر و مادر و يا در يكى از آن دو و يا همشير بودن با ديگرى شريك باشد و به صورت استعاره به هر كه با ديگرى در قبيله يا در دين يا در كار و

صفت يا معامله و دوستى و در ماسبات ديگر مشاركت داشته باشد. برادر گويند، [ خليل بن احمد الفراهيدى، كتاب العين، تحقيق مهدى المخزومى، ابراهيم السامرائى، تصحيح اسعد الطيب، الطبعه الاولى، انتشارات اسوه، 1414 ق و ج 1، ص 71، ابوالقاسم الحسين بن محمد الراغب الاصفهانى، المفردات فى غريب القرآن،تحقيق و ضبط محمد سيد كيلانى، دارالمعرفه، بيروت، ص 13، جمال الدين محمد بن مكرم ابن منظور، لسان العرب، نسقه و علق عليه و وضع فهارسه على شيرى، الطبعه الاولى، دار احياء التراث العربى، بيروت، 1408 ق. ج 1، صص 93 -89. ] و در معناى مجازى به مفهوم صماحب و همزاد و مانند و مشابه به كار مى رود و روشن است كه اخوت نهج البلاغه با قرآن از همين باب است و به همين دليل است كه نهج البلاغه هرگز طراوات و تازگى و جلوه گرى خويش را از دست نمى دهد و از هر زبان كه شنيده شود نامكرر است.

  • يك قصه بيش نيست غم عشق و اين عجب كز هر زبان كه مى شنوم نامكرر است

  • كز هر زبان كه مى شنوم نامكرر است كز هر زبان كه مى شنوم نامكرر است

[ شمس الدين محمد حافظ شيرازى، ديوان اشعار، به اهتمام انجوى شيرازى، انتشارات محمد على علمى، 1346 ش. ص 15. ] رابطه ى نهج البلاغه با قرآن كريم رابطه اى طولى است و نهج البلاغه تالى تلو قرآن عزيز و محرم اسرار آن و بيانگر حقايق آن و جلوه ى لطايف آن است.

  • هر كه شد محرم دل در حرم يار بماند از صداى سخن عشق نديدم خوشتر بر جمال تو چنان صورت چين حيران شد كه حديثش همه جا بر در و ديوار بماند

  • و آن كه اين كار ندانست در انكار بماند يادگارى كه در اين گنبد دوار بماند كه حديثش همه جا بر در و ديوار بماند كه حديثش همه جا بر در و ديوار بماند