حضرت ابراهيم(عليه السلام) براي تأمين ركن ديگر مدينه فاضله، يعني اقتصاد سالم، عرض كرد: (وارزق أهله من الثمرات من امن منهم بالله واليوم الاخر)[1]. راز مطلقبودن دعاي اوّل(درباره تأمين امنيت) و مقيدبودن دعاي دوم(درباره بهرهمنديهاي اقتصادي) اين است كه دعاي اوّل به پاس احترام كعبه است و شايسته است شهري كه در جوار آن بنا ميشود به گونهاي از تأمين الهي برخوردار باشد كه بيگانه نتواند به آن تهاجم كند، اما در دعاي دوم كه براي اهل مكّه است عرض كرد: مؤمنان مكه را از ثمرات برخوردار كن: (وارزق أهله من الثمرات من امن منهم بالله واليوم الاخر). اين دعا براي گروه خاصي است؛ زيرا آن حضرت هرگز براي غيرمؤمن دعا نميكند، مگر براي هدايت به ايمان.
از اينكه خداي سبحان دعاي اوّل را نقل كرد امّا درباره آن سخني نگفت، معلوم ميشود كه دعاي اوّل را به طور مطلق پذيرفت. يعني آنجا را هم شهر كرد و هم مأمن و مأمون قرار داد. امّا درباره دعاي دوم، خداي سبحان فرمود: به مؤمنان، حسنه دنيا و آخرت ميدهم و كفّار ساكن مكّه را فقط بهرهاي دنيايي است و در آخرت گرفتار عذاب آتشند: (ومن كفر فأُمتّعه قليلاً ثمّ أَضطَرُّه إلي عذاب النّار وبئس المصير)[2]. پس كافرِ ساكن مكه نيز همچون مؤمنان از ثمرات برخوردار است چنانكه از امنيت بهرهمند است، ولي ثمرات دنيايي او متاعي اندك و زودگذر است و در آخرت به عذاب آتش گرفتار ميشود.
خداي سبحان درباره چگونگي تأمين اقتصادي مكه فرمود: چنين نيست كه ما از راه غيب، نيازهاي اقتصادي مؤمنان مكه را تأمين كنيم، بلكه ثمرات را از مناطق گوناگون به مكّه منتقل ميكنيم.
[1] ـ سوره بقره، آيه 126. [2] ـ همان.