صهبای حج نسخه متنی

شايان توجه اينكه، «غيرذي‏زرع»، غير از موات و بائر و لم‏يزرع است؛ زيرا معمولاً موات قابل اِحياست، چنانكه بائر قابل دائر شدن و لم‏يزرع قابل كشت است. امّا غيرذي‏زرع، نه اقتضاي كشت و زرع در آن هست و نه مي‏توان آن را با اسباب و تجهيزاتْ معمور كرد؛ زيرا به ظاهر از هيچ‏گونه زمينه مساعد و مناسب طبيعي برخوردار نيست. البته اين غيرذي‏زرع بودن نسبت به علل طبيعي است امّا نسبت به اراده خداي سبحان همه غيرممكنات عادي، قابل تحقّق است.

حضرت ابراهيم(عليه السلام) با مشاهده آن پديده به ظاهر ناممكن(صاحب فرزندشدن در پيري) و اين باور كه اراده خداوند بر همه امور فايق است، به درگاه خداوند عرض كرد: خدايا اين سرزمين غيرذي‏زرع را شهري امن قرار ده: (ربّ اجعل هذا بلداً امناً)[1]. مدتي بعد كه عدّه‏اي از دور و نزديك آمدند و مكّه به صورت شهر درآمد، همان دعا را به گونه‏اي ديگر به خداي سبحان عرض كرد: (وإذ قال إبراهيم ربّ اجعل هذا البلد امنا)[2]. آنگاه آنچنان اين بلد امن شد كه امنيت صفت مشهور اين بلد شد و خداي سبحان از مكّه به عنوان بلد امين ياد فرمود: (وهذا البلد الأمين)[3].

حاصل اينكه، حضرت ابراهيم(عليه السلام) در اين باره دو خواسته داشت: يكي اين كه آن منطقه غيرذي‏زرع آباد شود. ديگر آن كه مأمني گردد تا همگان در آن احساس آرامش كنند. خداوند به هر دو درخواست خليل خويش پاسخ مثبت داد؛ يعني اوّلاً آنجا را شهرِ آباد ساخت و ثانياً آنجا را امنيت بخشيد و ساكنان آن را از فقر اقتصادي و ناامني حفظ كرد:

(فليعبدوا ربّ هذا البيت* الّذي أطعمهم من جوعٍ وَ امنهم من خوف)[4].

[1] ـ سوره بقره، آيه 126.

[2] ـ سوره ابراهيم، آيه 35.

[3] ـ سوره تين، آيه 3.

[4] ـ سوره قريش، آيات 4 ـ 3.