آنچه در مخزن غيب است، مجرّد بوده، مصون و منزه از نقص و عيب است. با
توجه به اين نكته، اگر كسي بداند كه حقيقت و سرّ نماز و حج و ساير عبادات، اموري ملكوتي است و نمازگزار و حجگزار واقعي، با اين امور ملكوتي همپرواز و همسفر است و فرشتگان قرين و همراه اويند، هنگام اقامه نماز و انجام آن، با نيّت برتري در آن وارد شده، به آن ميپردازد.
براي جاي جاي حرم و نيز مناسك حج و عمره اسرار و رموزي است كه جز براي زائران خاص كه صاحبخانه را در مجالي گوناگون مشاهده كرده، به ديدار ربّالبيت و شهود آيات آفاقي و انفسي آن و امتثال حج ابراهيمي و اعتمار ناب حسيني(عليهما السلام) نايل ميشوند مكشوف نخواهد بود.
سرّ حج در سير إليالله
خداي سبحان در تعبيري ويژه درباره حج فرمود: (لله علي النّاس حجُّ البيت من استطاع إليه سبيلاً)[1]. همان گونه كه حج براي خدا و وجوب آن از طرف اوست، انجام آن نيز بايد «لله» باشد. پس اگر كسي به قصد سياحت، تجارت و مانند آن، اراده حج كرد، چنين حجي كه سير إلي الله نيست سرّي ندارد؛ زيرا مهمترين سرّ حج سير إلي الله است. چنانكه در بعضي از روايات، آيه كريمه (ففرّوا إلي الله)[2] بر «حج» تطبيق شده است[3].
سفر حج، فرار از غيرخدا به سوي خداست و چون خدا همه جا هست: (وهوالّذي في السّماء إله وفي الأرض إله)[4] و (أينما تولّوا فثم وجه الله)[5] معناي «سير إليالله»، سير مكاني يا زماني نيست.
[1] ـ سوره آل عمران، آيه 97.
[2] ـ سوره ذاريات، آيه 50.
[3] ـ وسائل الشيعه، ج 8، ص 5.
[4] ـ سوره زخرف، آيه 84.
[5] ـ سوره بقره، آيه 115.