تفاوت مراتب حج‏گزاران - صهبای حج نسخه متنی

بنابراين، حج‏گزاري كه آهنگ بيت‏الحرام كرده خود حرمي است كه نبايد اِحلال آن را جايز شمرد. امّا درباره پايان حج امام صادق(عليه السلام) فرمود: حج‏گزار تا زماني كه گناه نكرده همواره نور حج بر اوست:

«الحاج لا يزال عليه نور
الحج ما لم يلمّ بذنب»[1].

تفاوت مراتب حج‏گزاران

منا سرزمين وصول به تمنيّات الهي است. از اين‏رو طبق رهنمود قرآن كريم شايسته است حج‏گزار در فراغت پس از اعمال روز و نيز شبهايي را كه در منا بيتوته مي‏كند، به ياد خدا بوده و اوقات خود را به تحصيل علوم و معارف الهي و مناجات و زمزمه با خداوند بگذراند:

(فإذا قضيتم مناسككم فاذكروا الله كذكركم اباءكم أو أشدّ ذكراً)[2].

بر اساس آيه فوق و نيز آيه پس از آن، حاضران در منا دو گروه بودند:

1 ـ كساني كه فقط در پي تغيير نامند و براي سياحت، تجارت، شهرت و مانند آن به حج مي‏روند. منطق و مطلوب اين گروهْ خودِ دنياست نه حسنات آن، از اين‏رو نمي‏گويند: «ربّنا آتِنا في الدُّنيا حسنة». بر اين اساس آنان به فكر حلال و حرام، حَسَن و قبيح و طيّب و خبيث نيستند. در نظر آنان محفل اُنسِ‏آلوده، با مجلس تعليم و تربيت و تزكيه تفاوتي ندارد، بلكه مجلس بزم را بر جلسات معنوي ترجيح مي‏دهند. نه تنها گفتار لفظي بلكه منطق آنها اين است كه خدايا! به ما دنيا بده، خواه حلال و خواه حرام، خواه حسن و خواه قبيح، خواه طيّب و خواه خبيت: (فمن النّاس من يقول ربّنا اتنا في الدُّنيا وما له في الاخرة من خلاق)[3]. اين گروه در آخرت هيچ بهره‏اي ندارند؛ زيرا منتهاي ديد آنان نشئه طبيعت است.

توضيح اينكه، انسان ملحدِ تبهكار، يا بي‏هدف است يا بي‏وسيله. انسان بي‏هدف در پايان عمر مي‏فهمد به بيراهه رفته است؛ مانند تشنه‏اي كه بي‏هدف در پي يافتن آب است. او آنچه را از دور مي‏بيند «سراب» است نه «آب».

[1] ـ وسائل الشيعه، ج 8، ص 68 و 328.

[2] ـ سوره بقره، آيه 200.

[3] ـ همان.