و آدم(عليهالسلام) گفت: من تمنّي بهشت دارم، منا ناميده شد[1].جمرات سهگانه، قربانگاه و مسجد خيف، كه برابر برخي رواياتْ هفتصد پيامبر در آن نماز گزاردهاند[2]، در منا واقع است. نامگذاري اين مسجد به «خيف»، برابر بيان امام صادق(عليه السلام)، به دليل واقعشدن آن در بلندي است؛ زيرا بخشهايي از يك دشت كه نسبت به زمينهاي اطراف، مرتفع باشد را «خيف» ميگويند[3].فخر رازي در تفسير خود درباره نشانههاي حق در سرزمين مكه و به ويژه منا ميگويد: سالانه ششصدهزار نفر(در آن زمان) هر كدام هفتاد ريگ برميدارند و با آن رمي ميكنند، امّا معلوم نيست چه كسي آنها را جمع ميكند؟!سپس ميگويد: از فضايل آن سرزمين اين است كه طولي نميكشد ريگها پس از جمعشدن برچيده ميشود[4].البته در سالهاي اخير مأموران دولت، ريگها و شنها را از اطراف جمراتمنتقل كرده و آنجا را پاكسازي و تسطيح ميكنند ولي آن زمان چنين نبوده است.
نكاتي درباره منا
1 ـ منا در عصر جاهليت مكان مقدّسي محسوب ميشد و بتكدهاي براي بتهاي مشركان در آن احداث شده بود. برخي احتمال دادهاند كه نژاد عرب چنين نامي را از نام جزيره «منا» كه نزديك جزيرهسيلان هند واقع است و هيكلبودا در آن قرار دارد گرفتهاند[5]، ليكن صرف تشابه اسمْ نشانه چنين اتّخاذي نخواهد بود.[1] ـ مجمعالبحرين، ج 3، ص 1728 (مني). [2] ـ كافي، ج 4، ص 214. [3] ـ بحار، ج 96، ص 272 ـ 271. [4] ـ تفسير كبير، ج 8 ـ 7، ص 159. [5] ـ دائرة معارف القرن العشرين، ج 6، ص 368.