راز دشواري فهم اسرار حجّ - صهبای حج نسخه متنی

محرمات حج براي تطهير قوايي است كه احياناً گرفتار عصيان و تباهي مي‏شود؛ چنانكه آيه شريفه (فلا رفث ولا فسوق ولا جدال في الحج)[1] به سه مورد از محرمات حج كه هر يك در تطهير يكي از آن قواي نفساني نقش دارد اشاره مي‏كند؛ يعني (لا رَفَث) به پاك كردن قوه شهويه مربوط است و (لا فسوق) به تطهير قوه غضب برمي‏گردد و (لا جدال) ناظر به تهذيب قواي فكري است، و با طهارت اين قواي سه‏گانه همه كارهاي انساني پاك مي‏شود؛ زيرا هر كاري كه از انسان صادر مي‏شود با تحليل دقيق به يكي از سه قوه بر مي‏گردد و تفصيل آن بر عهده علم اخلاق است.

نكته ديگر درباره آشنايي با اسرار عبادات اينكه، زائر بيت‏الله به هر ميزان كه به اسرار حج آگاه باشد، حج او خالصانه و خلوص او مشروحتر است؛ زيرا خلوص كه معيار بهره‏مندي از ثواب و شأني از شئون عقل عملي است، مسبوق به معرفت است و معرفت از شئون عقل نظري است. شخصِ سالك بايد ابتدا مراحل عبادي را بفهمد، تا برابر فهم و معرفتش، اقدام خالصانه داشته باشد. پس بدون آشنايي به اسرار اعمال، پيمودن مراحل كامل اخلاص، ميسّر نيست.

راز دشواري فهم اسرار حجّ

راز بسياري از عبادات بر انجام‏دهندگان آنها پوشيده نيست: نماز ذكرهايي دارد كه معناي آن روشن است، و ركوع و سجودي كه تعظيم را تفهيم مي‏كند و تشهدي كه همراه با اعتراف به وحدانيت حق و رسالت رسول اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم است.

[1] ـ سوره بقره، آيه 197.