نكته
آيه شريفه (أينما تولوا فثم وجه الله) همان طور كه بشارتي برايبندگان صالح است كه شما در هر حال و به هر سمت كه رو كنيد وجه الله همانجاست، انذار و اعلام خطر نسبت به تبهكاران نيز هست كه هنگام ارتكاب گناه خدا حاضر و ناظر است؛ چنانكه آيه (هل يستوي الذين يعلمون والذين لايعلمون... )[1]، همانطور كه تبشير به رجحان و برتري عالم بر غيرعالم است، انذار براي عالم نيز خواهد بود تا بداند كه در لغزش و تباهي هرگز مساوي با غيرعالم نخواهد بود بلكه كيفر او بيشتر است.
كعبه، قبله مرضي خدا و رسول
از آنجا كه اولاً در قبله، جهت مطرح است نه مكان بر خلاف طواف كه در آن سخن از مطاف(مكان طواف) است و ثانياً همه جهات از آن خداست: (لله المشرق والمغرب)[2]، بايد راز تغيير قبله از بيتالمقدّس به كعبه و نيز علت عدم دوام قبله پيشين در صورت حق بودن آن و سرّ عدم تشريع كعبه بهعنوان اولين قبله در صورت شايستهتر بودن آن مورد بررسي قرار گيرد:راز عدم تشريع كعبه بهعنوان اولين قبله مسلمانان، از بين بردن تعصب جاهلي و تشخيص مرتجعان از پيروان واقعي رسول اكرمصلي الله عليه و آله و سلم بيان شد: (لنعلم من يتبع الرّسول ممّن ينقلب علي عقبيه)[3]؛ زيرا اگر كعبه در آغاز بعثت قبله قرار ميگرفت رسوبات جاهلي عرب و تعصّبات قومي اِحيا ميشد. پس از تأمين هدف فوق و نيز براي برخورد با تعصب و طعن يهوديان مدينه و اطراف آن كه ميگفتند: مسلمانان در مورد قبله استقلال نداشته، تابع قبله ما هستند، خداوند دوباره كعبه را قبله قرار داد.[1] ـ سوره زمر، آيه 9. [2] ـ سوره بقره، آيات 115 و 142. [3] ـ سوره بقره، آيه 143.