هدف والاي مخلوق - صهبای حج نسخه متنی

توضيح اينكه، همه آنچه در حوزه وجود امكاني است، اعم از پيدا و ناپيدا، برخي غايت برخي ديگر است؛ در حالي كه خداي سبحان غايت بالذّات همه است و او را وراي ذات والايش غايتي نيست. خداي سبحان آخر است چنانكه اوّل است و باطن است چنانكه ظاهر است: (هو الأوّل والاخر والظاهر والباطن)[1].

هر فاعلي كه براي رسيدن به هدف و غايتي دست به كاري مي‏زند ناقص است و آنكه ناقص نيست هيچ كاري را به خاطر غرض و هدفي انجام نمي‏دهد[2]. از آنجا كه خالق متعالي از جهانيان بي‏نياز است، پس ناقص نيست. بنابراين، او براي رسيدن به غرض و غايتي كه آهنگ آن را داشته و در جستجوي آن باشد، كار نمي‏كند وگرنه لازم مي‏آيد كه او بذاته ناقص و محتاج باشد و به غير خود كامل و بي‏نياز گردد.

درباره غرض و هدفي كه از ذات حق منتفي است، بين اينكه آن هدف، جلب‏نفع به خود او باشد يا رساندن نفع به ديگري، تفاوتي نيست؛ زيرا اگر رساندن نفع به ديگري غرض خدا و غايت ذات او باشد لازم مي‏آيد كه ذات‏خداي سبحان بدون رساندن اين نفع ناقص باشد و چنانچه به غير خود نفع رساند كامل‏گردد و البته اين محال است. خداي متعالي جواد محض است و آنچه را سزاوار است آن گونه كه زيبنده و شايسته است مي‏بخشد، نه در مقابل عوض و نه‏براي غرضي، گرچه كردار خداوند متن حكمت و سرچشمه خير و معدن بركت است.

هدف والاي مخلوق

با بيان مزبور، مي‏توان ميان آيه شريفه (وما خلقتُ الجنَّ والإنس إلاّ ليعبدون)[3]

[1] ـ سوره حديد، آيه 3.

[2] ـ الهيات شفاء، مقاله 6، فصل 5.

[3] ـ سوره ذاريات، آيه 56.