سيرت حيواني برخي حجگزاران
حقيقت هر كسي را عقايد، اخلاق، اعمال و نيّات او ميسازد. از اينرو حج، همچون ساير عباداتْ انسانساز است. پس اگر كسي به سرّ و حقيقت نماز و روزه و حجّ راهنيافت صورتش صورت آدمي است ولي حقيقت و سيرتش سيرت حيوان:«فالصّورةُ صورةُ إنسانٍ والقَلبُ قَلبُ حَيَوان»[1].سريره انسان با سرّ حج هماهنگ است و بر اساس آن ساخته ميشود. ابوبصير ميگويد: در يكي از سالها كه به حج مشرف بودم در محضر امام باقر(عليه السلام)، با تعجّب گفتم: چه بسيارند زائران و چه نالهها دارند: «ما أكثر الحَجيج وأعظم الضجيج! ».امام باقر(سلام الله عليه) فرمود: حاجيان اندكند ولي ناله و فرياد بسيار است: «ما أكثر الضجيج وأقلَّ الحجيج». ابوبصير ميگويد:آنگاه آن حضرت دست مبارك خويش را بر چشمانم كشيد؛ در اين حال آن جمع را حيوانات گوناگون ديدم كه تنها انسانهاي معدودي در ميان آنان بودند: «فنظرتُ فإذا أكثر الناس قردة وخنازير والمؤمن بينهم مثل الكوكب اللامع في الظلماء»[2].همچنين در حديث ديگر است كه امام سجّاد(عليه السلام) به زُهري فرمود: به نظر شما امسال تعداد زائران چقدر است؟ زهري عرض كرد: چهارصد يا پانصد هزارنفر حجگزار كه همگي خدا را قصد كردهاند. امام سجاد(عليه السلام) فرمود: گرچه ضجّه و ناله زياد است، ليكن حاجيان راستين بسيار كمند: «ما أكثر الضجيج وأقلَّ الحجيج». آنگاه آن حضرت گوشههايي از اسرار ملكوت را به زهري نماياندند، آنسان كه او سيرت حيواني بسياري از افراد را ديد.آنگاه امام سجاد(عليه السلام) فرمود: «افرادي كه ملكوتشان را به شكل انسان ميبيني، متمسكان به قرآن و عترت و معتقدان به وحي و رسالت و ولايتند». ظاهر و باطن اينان را دين احاطه و تأمين كرده است، از اين رو ظاهر و باطنشان انساني است. امّا آنان كه قائل به جدايي قرآن و عترت از يكديگرند و ميگويند: رسول خداصلي الله عليه و آله و سلم در تعيين رهبري اجتهاد كرد، مصداق (نؤمن ببعضٍ ونكفر ببعض)[3][1] ـ نهج البلاغه، خطبه 87، بند 12. [2] ـ بحار، ج 46، ص 261. [3] ـ سوره نساء، آيه 150.