زمام حق به دست انسان كامل - صهبای حج نسخه متنی

طاير حضور و شهودِ عارف و پرنده حصول و ادراك ذهني حكيم راه ندارد؛ زيرا انسانهاي كامل، كه
حضرت علي(عليه‏السلام) نمونه بارز آنهاست، مظهر خداوند سبحانند كه درباره ذات اقدس او گفته‏اند: «لا يدركه بعد الهمم ولا يناله غوص الفطن»[1].

زمام حق به دست انسان كامل

اكنون كه روشن شد اكتناهِ مقام انسان كاملْ مقدور غير او نيست، نوبت به وظيفه ديگران درباره آنان مي‏رسد. در اين باره رهنمود جامعي از حضرت اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) رسيده كه هم مقام منيع آن ذوات نوري را گوشزد مي‏كند و هم وظيفه پيروان آنها را نسبت به ساحت قدسشان بيان مي‏كند. آن دستور جامع اين است:

«وبينكم عترةُ نبيّكم وهم أزمّةُ الحقّ وأعلامُ الدّين وألسنةُ الصدق، فأنزلوهم بأحسن منازل القرآن ورِدوهم ورودَ الهِيم العطاش»[2].

عصاره معناي اين رهنمود چند مطلب است:

الف: گرچه حقّ محضِ نامتناهي بالذات و بالإصاله، خداوند سبحان است: (ذلك بأنّ الله هو الحقُّ وأنّ ما يدعون من دونه الباطل وأنّ الله هو العلي الكبير)[3]، ليكن حقِ بالتبع و بالعرض كه ناشي از آن حقّ بالإصاله و بالذات است، از ناحيه خداوند است، و نه عين ذات اوست و نه با او؛ زيرا چيزي غير خداوند نه عين ذات اوست و نه با اوست: (الحقُّ من ربّك فلا تكن من المُمْترين)[4].

در اين مرحله از بحث، مطلبي طرح مي‏شود كه آيا اين حق دوم كه از ناحيه خداوند است، با انسان كامل و همتاي اوست، يا اينكه بعد از وي و پيرو اوست، به طوري كه در مقام اثبات، بايد تحقّق حق را تابع تحقّق انسان كامل و پيرو علم و عمل او دانست؟

[1] ـ نهج البلاغه، خطبه 1، بندهاي 1 و 2.

[2] ـ نهج البلاغه، خطبه 87، بندهاي 14 و 15.

[3] ـ سوره لقمان، آيه 30.

[4] ـ سوره آل عمران، آيه 60.