چگونگي شكلگيري مقام ابراهيم
درباره شكلگيري مقام ابراهيم چند وجه محتمل است؛1 ـ هنگام ساختن كعبه، حضرت ابراهيم روي آن ميايستاده كه اثر پا بر روي آن مانده است؛ يعني سنگ،نظير جسمي نرم، اثرپذير شد[1].2 ـ وقتي كه حضرت براي بار دوم بهمكه برگشت و همسر اسماعيل(سلاماللهعليه) گفت: پياده شويد تا من سر شما را شستشو دهم. حضرت هنگام پياده شدن، پا روي سنگ گذاشت و در آن سنگ اثر كرد[2].3 ـ هنگام امتثال فرمان (وأذّن في النّاس بالحجّ)[3]، بالاي آن سنگ رفته، اعلان كرد كه مردم به طرف كعبه آمده حج به جا آورند، در اين حال اثر پا در سنگ پديد آمد[4].آنچه مسلم است اصل پاگذاشتن آن حضرت و ماندن اثر پا در آن سنگ است، اما اين كه آيا در همه حالات مزبور، يا در يكي از آن حالات بوده و نيز اين كه كداميك از اين سه مقطع بوده را بايد روايات خاصه مشخص كند.مشابه اين ويژگي، درباره حضرت داود(سلاماللهعليه) نيز آمده كه خداوند آهن سرد و سخت را در دستان او نرم كرد: (ولقد اتينا داوُود منّا فضلاً يا جبال أوِّبي معه والطّيرَ وألنّا له الحديد)[5]. نكته شايان توجه اينكه، در مسئله زرهسازي سخن از تعليم است: (وعلّمناه صنعة لَبوس لكم)[6]؛ زيرا صنعت زرهسازي همچون ساير علوم و حِرَف، قابل انتقال به ديگران است، بر خلاف نرم كردن آهن سرد و سخت به وسيله دست. در اين جا سخن از آموزش تأسيس كارخانه ذوبآهن كه علم است نه معجزه نيست، از اينرو نفرمود: «وعلّمناه إلانة الحديد» بلكه فرمود: آهن سرد، در دست داود(عليه السلام) مانند موم، نرم بود.[1] ـ روضة المتقين، ج 4، ص 114. [2] ـ مجمعالبيان، ج 2 ـ 1، ص 384. [3] ـ سوره حج، آيه 27. [4] ـ بحار، ج 12، ص 18. [5] ـ سوره سبأ، آيه 10. [6] ـ سوره انبياء، آيه 80.