اشكالي بر امنيت تكويني حرم و پاسخ آن
استاد علاّمه طباطبايي(قدّسسرّه) درباره امنيت مكه ميگويد: مراد از امنيت در آيه (ومن دخله كان امناً)[1]، امنيت تشريعي است، نه تكويني؛ زيرا جنگها، كشتارها و ناامنيهاي بيشماري در طول تاريخ در اطراف كعبه اتفاق افتاده است، پس اگر امنيتي هست در سايه مراعات قوانين شريعت به وسيله مردم است، نه به جهت امن تكويني[2].نقد سخن مزبور با توجه به آيه شريفه (الّذي أطعمهم من جوع وامنهم من خوف)[3] اين است: همانگونه كه از لحاظ اقتصادي، با اينكه مكه محل كشاورزي و دامداري و صنعت نبود، ليكن ساكنان آن به لطف الهي از گرسنگي و فقر نجات يافته، از نعمتهاي فراوان بهرهمند شدند، از لحاظ اجتماعي نيز از امنيت تكويني برخوردار شدند؛ گرچه ممكن است خداي سبحان اين امنيت را در مقطعي از زمان از آنان سلب كند.توضيح اينكه، گرچه خداي سبحان سرزمين مكه را امن اعلام كرد: (أولم يروا أنّا جعلنا حرماً امناً)[4]، امّا اين بدان معنا نيست كه هر كسي بتواند آزادانه با ميل خود در آن مكان رفتار كند؛ زيرا درباره سرزمين ديگري كه مردم آن در امنيت بودند، امّا بر اثر كفران نعمت، فراواني روزي آنها از ميان رفت و گرسنگي و ناامنيجايگزين آن شد، فرمود:
[1] ـ سوره آل عمران، آيه 97. [2] ـ الميزان، ج 3، ص 354. [3] ـ سوره قريش، آيه 4. [4] ـ سوره عنكبوت، آيه 67.