مراتب تقرّب
برخي از فقيهان، مدارج طاعت و مراقي قربت را از بالا به پايين، چنانكه شيخانصاري(قدّسسرّه) بيان فرموده، به اين ترتيب يادآور شدهاند:1 ـ انسان كامل، طاعت خدا و تقرب به سوي او را براي دفع خطر يا جلب فايده براي خود نميخواهد، بلكه خداوند را چون محبوب بالذات و مطاع ذاتي است قصد ميكند، نه براي احسان او تا جنبه شكر داشته باشد.2 ـ كسي كه خدا را براي سپاس برخي نعمتهاي او ميپرستد و مقصود او از اين سپاسگزاري، افزايش نعمت نيست وگرنه از حدّ شكر خارج خواهد بود، چنانكه منظور وي از اين حقشناسي جلب فايده ديگر بهعنوان رفعت درجه و علو مقام نزد او نيست(گرچه براي او افزايش درجه حاصل ميشود).3 ـ كسي كه براي ارتفاع مرتبه و حصول تقرّب نزد خداوند كه بهنوبه خود منفعتي است او را عبادت ميكند. اين درجه براي كساني كه براي جلب فايدهخدا را عبادت ميكنند، بالاترين مرتبه است.
[1] ـ كافي، ج 3، ص 265. [2] ـ همان، ج 5، ص 37: «إنّ الزكاة جعلت مع الصلاة قرباناً لأهل الإسلام».