آيه شريفه (أينما تولوا فثم وجه الله) همان طور كه بشارتي براي بندگان صالح است كه شما در هر حال و به هر سمت كه رو كنيد وجه الله همانجاست، انذار و اعلام خطر نسبت به تبهكاران نيز هست كه هنگام ارتكاب گناه خدا حاضر و ناظر است؛ چنانكه آيه (هل يستوي الذين يعلمون والذين لايعلمون... )[1]، همانطور كه تبشير به رجحان و برتري عالم بر غيرعالم است، انذار براي عالم نيز خواهد بود تا بداند كه در لغزش و تباهي هرگز مساوي با غيرعالم نخواهد بود بلكه كيفر او بيشتر است.
از آنجا كه اولاً در قبله، جهت مطرح است نه مكان بر خلاف طواف كه در آن سخن از مطاف(مكان طواف) است و ثانياً همه جهات از آن خداست: (لله المشرق والمغرب)[2]، بايد راز تغيير قبله از بيتالمقدّس به كعبه و نيز علت عدم دوام قبله پيشين در صورت حق بودن آن و سرّ عدم تشريع كعبه بهعنوان اولين قبله در صورت شايستهتر بودن آن مورد بررسي قرار گيرد:
راز عدم تشريع كعبه بهعنوان اولين قبله مسلمانان، از بين بردن تعصب جاهلي و تشخيص مرتجعان از پيروان واقعي رسول اكرمصلي الله عليه و آله و سلم بيان شد: (لنعلم من يتبع الرّسول ممّن ينقلب علي عقبيه)[3]؛ زيرا اگر كعبه در آغاز بعثت قبله قرار ميگرفت رسوبات جاهلي عرب و تعصّبات قومي اِحيا ميشد. پس از تأمين هدف فوق و نيز براي برخورد با تعصب و طعن يهوديان مدينه و اطراف آن كه ميگفتند: مسلمانان در مورد قبله استقلال نداشته، تابع قبله ما هستند، خداوند دوباره كعبه را قبله قرار داد.
[1] ـ سوره زمر، آيه 9. [2] ـ سوره بقره، آيات 115 و 142. [3] ـ سوره بقره، آيه 143.