يكي از اعمال واجب در حج، عمره تمتع و عمره مفرده، تقصير است، با اين تفاوت كه وجوب آن در بعض موارد بهنحو تعييني و در برخي موارد بهنحو تخييري است كه تفصيل آن بر عهده كتابهاي فقهي است. در اينجا بهبرخي از مبادي تصوري بحث و بهبعضي از احكام و آداب آن در طي چند مطلب اشاره ميشود.
مادّه «قَصْر» در قرآن كريم در موارد گونهگون به كار رفته است، مانند:
1 ـ قصر نماز خوف در سفر: (وإذا ضربتم في الأرض فليس عليكم جناح أن تَقْصُرُوا من الصلوة إن خفتم أن يفتنكم الذين كفروا إنّ الكافرين كانوا لكم عدواً مبيناً)[1]. در اين آيه شريفه قصر به معناي نقص آمده و از باب قَتَل يَقْتُل است كه طبق اظهار مرحومطريحي، لغتِ عالي است كه قرآن آن را به كار برد[2].
2 ـ قِصَر بر وزن عِنَب در مقابل طول به معناي كوتاهي است و تعديه آن بهباب تفعيل به معناي كوتاهكردن است و آيه (مُحَلّقين رءوسَكم ومقصّرين)[3]، ناظر به همين معناست.
[1] ـ سوره نساء، آيه 101. [2] ـ مجمع البحرين، ج 3، ص 1484 ـ 1483(قصر). [3] ـ سوره فتح، آيه 27.