اميرالمؤمنين امام علي(عليه السلام) درباره راز وقوف در عرفات فرمود: عرفات خارج از مرز حرم است و مهمان خدا بايد بيرون دروازه، آنقدر تضرّع كند تا لايق ورود حرم شود[1]. از اينرو شب و روز عرفه دعاهاي مخصوص دارد كه جزو فضايل برجسته و وظايف مهم روز عرفه است. بنابراين، خداوند اين گونه مهمانان خود را براي ورود در خانهاي كه انبيا(عليهم السلام) به طهارت آن قيام و اقدام كردهاند: (وعهدنا إلي إبراهيم وإسمعيل أن طهّرا بيتي)[2] تطهير و پاك ميكند؛ زيرا خداوند در خانه پاك، تنها مهمانان پاك را ميپذيرد.
اسرار عرفات فراوان است، و برخي از آنها كه در حديث شبلي[3] بدانها اشاره شده عبارت است از:
1 ـ وقوفِ در عرفات براي آن است كه انسان به معارف و علوم ديني واقف شده و از اسرار الهي نظام آفرينش باخبر شود. بداند كه خداوند به همه نيازهاي او واقف و بر رفع همه آنها تواناست. خود را به خدا بسپارد و فقط او را اطاعت كند كه طاعت او سرمايه و وسيله هر بينيازي است: «وطاعته غني»[4].
از اينرو امام سجّاد(عليه السلام) به سائلي كه در روز عرفه گدايي ميكرد، فرمود: واي بر تو! آيا در چنين روزي، دست نياز بهسوي غيرخدا دراز ميكني؛ در چنين روزي براي كودكان در رحمْ اميد سعادت ميرود: «ويحك! أغيرالله تسأل في هذا اليوم. إنه ليُرجي لما في بطون الحبالي في هذا اليوم أن يكون سعيداً! »[5]. كسي كه در اين جا از خدا غيرخدا را طلب كند زيان كرده است.
[1] ـ كافي، ج 4، ص 224. متن كامل اين روايت در صفحات 95 و 96 گذشت. [2] ـ سوره بقره، آيه 125. [3] ـ ر.ك: همين كتاب، ص 347 ـ 343 (حديث شبلي). [4] ـ مفاتيح الجنان، دعاي كميل. [5] ـ وسائل الشيعه، ج 10، ص 28.