«الدُّعاء كهف الإجابة كما أنّ السّحاب كهف المطر»[1] به خوبي روشن است. طبق اين بيان نوراني همانطور كه ابر، قرارگاه باران است، دعا نيز قرارگاه اجابت است. به بيان ديگر، اجابت در درون دعاست، همانطور كه باران در نهاد ابر تعبيه شده است. بنابراين، چنانچه كسي با حسن ظن و خالصانه و عارفانه و به نحو عام دعا كند، خدا هم اجابت خواهد كرد. بخش مهمّي از پيروزي انبياي بزرگ(عليهم السلام) نيز به بركت دعا بوده است؛ زيرا تظاهرات و عمليات، بخش «جسماني» پيروزي را تشكيل ميدهد ولي دعا و نيايش «روح» ظفر است؛ چنانكه امام عليبن موسيالرضا(عليه السلام) همواره به اطرافيان خويش ميفرمود: بر شما باد به سلاح پيامبران: «عليكم بسلاح الأنبياء». آنگاه در پاسخ اينكه سلاح آنان چه بود؟ ميفرمود: دعا[2].
دعا تنها چيزي است كه خدا آن را به انسان تمليك كرده است. انسان جز دعا و تضرع در پيشگاه خداوند مالك چيزي نيست: «يا سريع الرضا اغفر لمن لا يملك إلاّ الدّعاء»[3]. از اينرو در برابر دشمن درون، سلاحي جز ناله ندارد: «وسلاحه البكاء»[4]. دشمن بيرون را ميتوان با سلاح سبك و سنگين از پا درآورد ولي شيطان و دشمن سرسخت درون را تنها با اشك در برابر خدا ميتوان رام كرد. بنابراين، كسي كه اهل ناله نيست، مسلح نيست و اگر كسي مسلح نباشد پيروز نخواهد شد؛ زيرا انسان تا زماني كه خود را ميبيند، خدا را نميبيند و به درگاه او تضرّع و اظهار عجز نميكند، وقتي ننالد در نبرد با اهريمن درون و بيرون شكست ميخورد.
[1] ـ كافي، ج 2، ص 471. [2] ـ همان، ص 468. [3] ـ مفاتيح الجنان، دعاي كميل. [4] ـ همان.