راز نكته اخير اين است كه هم رهبريهاي ملكوتي اعمال و نيّات و ادعيه و مشاهده آيات بيّنات و پيبردن به اسرار معنوي حج و مانند آن در پرتو ولايت تكويني امام معصوم(عليه السلام) است كه حج او امام حجّها بوده، پيشاپيش اعمال امت به سوي بارگاه قبول الهي صعود ميكند و آنگاه اعمال ديگران به دنبال آن صاعد ميشود: (إليه يصعد الكلم الطّيّب والعمل الصّالح يرفعه)[1] و هم رهبريهاي سياسي حج و مواقف آن و جهت دادن به اجتماع انبوه جهانيان بر محور بنايي پاك و آزاد و بهرهبرداري از افكار اقطار عالم و سيراب كردن تشنگان استقلال و نجات از استعباد و استكبار جهاني، بالإصاله در پرتو امامت امام معصوم(عليه السلام)، و بالنّيابه در غيبت او در شعاع نايبان آن حضرت است.
راز گردهمايي مردم هر منطقه در همه نمازهاي شبانهروز به عنوان «نماز جماعت» و در همه هفتهها به نام «نماز جمعه» آن است كه از اجتماعهاي كوچكِ موضعي جماعت به اجتماعِ متوسطِ مقطعي جمعه رسيده و از آنجا به «اجتماعِ جهاني حج» در محدوده حرم نائل آمده تا با وحدت رهبري و اتحاد خط فكري، اركان توحيد مستحكم شده، بناي شرك و طغيان و استكبار از جهان زدوده شود و مردم مظلوم از پرستش اربابان ابرقدرت رها شده و دست ستمپيشگان از سر محرومان كوتاه و پاي غارتگران از خاك مظلومان قطع گردد.
[1] ـ سوره فاطر، آيه 10.