صهبای حج

امام صادق(عليه السلام) فرمود: اگر مردم، حج را معطل گذارند بر امام است كه آنها را به اين كار وادار كند، چه بخواهند و چه نخواهند؛ زيرا اين خانه براي حج قرار داده شده است: «لو عطّل النّاس الحجَّ لوجب علي الإمام أن يُجبِرَهم علي الحجّ، إن شاءوا وإن أبَوا، فإنّ هذا البيت إنّما وضع للحجّ»[1].

در انجام اين تكليف است كه اميرالمؤمنين امام علي(عليه السلام) آنگاه كه عهده‏دار حكومت شد، در نامه‏اي به فرماندار مكه، قثّم‏بن‏عباس، وي را به اقامه حج امر فرمود: «أقم للنّاس الحج»[2].

نكته مستفاد از فرمان مزبور اين است كه در طي 25سال، پس از رحلت رسول اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم حج جاهلي وجود داشت: «هكذا كان يطوفون في الجاهلية»[3] و هيچ‏گاه حج ابراهيمي و محمّدي(عليهما السلام) اقامه نشد[4].

[1] ـ وسائل الشيعه، ج 8، ص 15.

[2] ـ نهج البلاغه، نامه 67، بند1.

[3] ـ بحار، ج 24، ص 314.

[4] ـ «اقامه حج»، غير از «حج‏گزاردن» است. از اين‏رو گرچه امامان معصوم(عليهم‏السلام) مكرر به حج مي‏رفتند، چنانكه امام مجتبي(عليه‏السلام) بيست بار پياده حج گزارد (وسائل‏الشيعه، ج8، ص55)، و امام سجاد(عليه‏السلام) حدّاقل 22بار به حج رفت (كافي، ج1، ص 467)، ليكن جز در دوران كوتاه حكومت اميرالمؤمنين امام علي(عليه‏السلام) هيچ‏يك از ائمه (عليهم‏السلام) به دليل اينكه حكومت و قدرت در دست ديگران بود نتوانستند حج را اقامه كنند و شايد از همين‏روست كه در زيارت معصومين (عليهم‏السلام) چنين آمده است: «أشهد أنك قد أقمت الصلاة واتيت الزكاة وأمرت بالمعروف و... » و اشاره‏اي به اقامه حج نشده است. فرزند برومند رسول اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم، حضرت آيةالله العظمي امام خميني (رضوان‏الله‏تعالي‏عليه) كه روح الهي او با قرآن عجين بود، در پرتو شناخت اسلام ناب محمدي‏صلي الله عليه و آله و سلم، حج ابراهيمي را تبيين كرد و حج بدون برائت را حج جاهلي دانست و گرچه بعد از انقلاب اسلامي به مكه مشرف نشد، ليكن حج را اقامه كرد. از اين‏رو خطاب به ايشان عرض مي‏كنيم: «السلام عليك أيها العبد الصالح المطيع لله ولرسوله وللأئمة الهداة المهديّين... أشهد أنك قد أقمت الحج».