صهبای حج

مطلب مزبور، عصاره هدف وحي و نبوّت عامّه است ولي بيشتر به دو جناح متقابل منشعب شده است: گروهي بر لبه درّه شركْ زندگي را بنا نهاده‏اند و گروهي اساس زندگي خويش را بر پايه توحيد و بنياد تقوا پي‏ريخته‏اند: (أفمن أسّس بنيانه علي تقوي من الله ورضوانٍ خيرٌ أم‏من أسّس بنيانه علي شفا جرفٍ هارٍ فانهار به في نار جهنّم)[1].

قرآن كريم، كعبه و حج و زيارت آن را محور تقوا و اساس پرهيز از طغيان، و پرخاش در برابر طاغوت مي‏داند. خداوند، مناسك حج را از رهگذر وحي آنسان به ابراهيم خليل نماياند: (وأرِنا مناسكنا)[2] كه جز توحيد ثمر ديگر ندارد و همان مناسك توحيدي را خاتم انبياصلي الله عليه و آله و سلم به پويندگان راهش تعليم داد: «خذوا عنّي مناسككم»[3] و تلبيه جاهلي را كه با شرك آميخته بود و خانه توحيد را كه به صورت بتكده درآمده بر گرد آن طواف مي‏شد تنزيه كرد. هم احرام و لبيك گفتن را از شركت با شرك نجات داد و هم كعبه را از لوث بتها رهايي بخشيد و شعار جاهليّت را كه در هنگام تلبيه مي‏گفتند: تو شريكي نداري مگر شريكي كه براي تو و مال توست: «لبَّيك اللهمّ لبَّيك، لبَّيك لا شريك لك إلاّ شريك هو لك تملكه وما ملك»[4]، به صورت توحيد محض و وحدانيّت ناب تجلّي داد، چنانكه در اسلام هنگام تلبيه، با نفي هر گونه شريك، گفته مي‏شود: هرگز و هيچ شريكي براي تو نيست: «لبَّيك اللهم لبَّيك، لبَّيك لاشريك لك لبَّيك»[5].

[1] ـ سوره توبه، آيه 109.

[2] ـ سوره بقره، آيه 128.

[3] ـ عوالي اللئالي، ج 1، ص 215.

[4] ـ كافي، ج 4، ص 542.

[5] ـ وسائل الشيعه، ج 8، ص158 و 166 و ج9، ص5447.