* آية الله سيستانى: ظاهراً اين استيجار منصرف است به احرام از مسجد شجره ولى اگر چنين نباشد يا تصريح به عدم تقييد كند اشكال ندارد.
* آية الله صافى: اگر منصرف به احرام او از مسجد شجره نباشد مانعى ندارد، والله العالم.
* آية الله صانعى: احرام چنين نايبى از هر يك از مواقيت كه ميقات خودش مى باشد، اگر عمره تمتّع را براى خود مى آورد جايز است چون مورد اجاره مطلق حج تمتّع ميقاتى است نه مشروط آن. آرى اگر معلوم شود كه اجاره بر حج ميقاتى خاص مثل احرام از مسجد شجره باشد، بايد از همانجا محرم شود تا عمل به اجاره انجام گيرد و برائت ذمه حاصل شود.
* آية الله فاضل: چنانچه عقد اجاره انصراف و يا ظهور عرفى در احرام از خصوص مسجد شجره را نداشته باشد اشكالى ندارد.
* آية الله مكارم: اگر منظور اين است كه عمره مفرده را انجام دهد و بعد به ميقات برگردد براى عمره تمتع استيجارى محرم شود مانعى ندارد، مشروط بر اين كه فاصله ميان دوعمره مطابق فتواى ما حفظ شود.
* آية الله نورى: اگر قرينه اى در بين نباشد كه منظور مستأجر احرام از مسجد شجره است مى تواند.
س ـ شخصى در پايان يكى از اشواط طواف، آن را رها كرده و لحظه اى استراحت مى كند و هنگامى كه براى تكميل آن برمى گردد، شك مى كند كه شوط پنجم بوده يا ششم، تكليفش چيست؟
* آية الله تبريزى: چنانچه طواف واجب بوده باطل است و بايد آن را اعاده نمايد، والله العالم.
* آية الله خامنه اى: شك در عدد اشواط طواف بين 5 و 6 در هر صورت مبطل طواف است.
* آية الله سيستانى: طوافش باطل است و بايد از سر بگيرد.
* آية الله صافى: در فرض سؤال، ظاهراً طواف مذكور باطل است بايد از آن طواف صرف نظر كند و طواف ديگر انجام دهد، والله العالم.
* آية الله صانعى: اينگونه شك ها كه يقين به هفت شوط و تماميّت در آن نيست، مطلقاً موجب بطلان است و طواف بايد از سرگرفته شود.
* آية الله فاضل: طواف وى در فرض سؤال باطل است.
* آية الله مكارم: احتياط واجب آن است كه آن را رها كند و از نو شروع كند.
* آية الله نورى: طوافش باطل است.
س ـ شخصى در يكى از اشواط، گامهايى را در اثر فشار جمعيت بى اختيار پيموده و به همان نحو ادامه داده وطواف را پايان برده است، اكنون كه مسأله را فرا گرفته، نه جاى آن مقدار را مى داند و نه شوط را، تكليف او چيست؟
* آية الله تبريزى: حركت غير اختيارى در فرض مزبور مضر به طواف نيست، والله العالم.
* آية الله خامنه اى: اگر با قصد طواف نموده، اشكال ندارد.
* آية الله سيستانى: اگر كاملاً بى اختيار بوده طواف را پس از فوت موالات از سر بگيرد.
* آية الله صافى: از طواف مذكور صرف نظر كند و طواف ديگر انجام دهد، والله العالم
* آية الله صانعى: طواف و نماز آن را بايد اعاده نمايد.
* آية الله فاضل: احتياطاً خودش و اگر نمى تواند فردى را نايب كند تا يك طواف و نماز طواف براى او بجا آورد.
* آية الله مكارم: اگر منظور از بى اختيار بودن اين است كه در وسط جمعيت قرار گرفته و قصد طواف دارد و جمعيت او را پيش مى برند اين وضع ضررى به طواف نمى زند.
* آية الله نورى: لازم است طواف را اعاده كند.
س ـ اگر در بين طواف نداند چند شوط بجا آورده، وظيفه اش چيست؟
* آية الله تبريزى: شك در عدد اشواط طواف واجب موجب بطلان آن است مگر هنگامى كه به حجرالاسود برسد شك كند، هفت شوط بجا آورده يا بيشتر كه بنابر هفت مى گذارد و طوافش صحيح است. والله العالم.
* آية الله خامنه اى: اگر در بين طواف نداند چند شوط طواف انجام داده طوافش باطل است وبايد از سر بگيرد.
* آية الله سيستانى: طوافش باطل است.
* آية الله صافى: طواف باطل است، والله العالم.
* آية الله صانعى: طواف را بايد از سر بگيرد; زيرا شك در اشواط موجب بطلان است.
* آية الله فاضل: طواف او باطل است، والله العالم.
* آية الله مكارم: مانند جواب اوّل است.
* آية الله نورى: طوافش باطل است و بايد اعاده كند.
س ـ انجام يك عمره مفرده استحبابى، به نيت خود و به نيابت تبرّعى ديگران، صحيح است يا نه؟
* آية الله تبريزى: صحيح است، والله العالم
* آية الله خامنه اى: مانع ندارد و صحيح است.
* آية الله سيستانى: اشكال ندارد.
* آية الله صافى: اشكال ندارد، والله العالم
* آية الله صانعى: در عمره مستحبّى و غير آن، همانند طواف و نماز از اعمال مستحبّه، مانعى ندارد.
* آية الله فاضل: مانعى ندارد و صحيح است.
* آية الله مكارم: احتياط آن است آن را به نيّت خود بجا آورد و هر مقدار از ثواب آن را كه مى خواهد بر ديگران هديه كند.
* آية الله نورى: صحيح است.
س ـ شخصى عمره مفرده اى به نيابت از پدرش انجام داده و روز بعد به نيابت مادرش محرم مى شود و در اثناى آن، متوجه مى شود كه در عمره اوّل طواف و نماز آن را بدون وضو انجام داده است، وظيفه او در اين صورت چيست؟
* آية الله تبريزى: بنابر احتياط طواف و نماز آن را قضا نمايد و پس از آن تمام اعمال عمره مفرده به قصد ما فى الذمه انجام دهد، والله العالم
* آية الله خامنه اى: بايد طواف و نماز عمره اول را اعاده نمايد و احرام دوم نيز صحيح است.
* آية الله سيستانى: احرام دوّم باطل است و بايد همه اعمال عمره اوّل را اعاده كند.
* آية الله صافى: در فرض سؤال، طواف و نماز عمره اى را كه به نيابت پدر انجام داده اعاده نمايد، والله العالم
* آية الله صانعى: آن طواف و نماز را اعاده كند.
* آية الله فاضل: ابتدا طواف و نماز طواف عمره سابق را بجا آورد سپس اعمال عمره فعلى را انجام دهد.
* آية الله مكارم: طواف و نماز عمره اوّل را اعاده مى كند و عمره دوّم را به قصد رجاء ادامه مى دهد (توجّه داشته باشد كه در يك ماه قمرى بيش از يك عمره نمى توان انجام داد مگر اينكه بر نيّت رجاء; يعنى به اميد اينكه مطلوب باشد).
* آية الله نورى: بعد از اتمام عمره دوّم طواف و نماز آن را كه از عمره اوّل بجا مانده است بجا بياورد صحيح است.
س ـ يكى از كارمندان سازمان حج و زيارت كه بيش از يك ماه در مكّه بوده و همين مدت از عمره قبلى او گذشته، براى كارى به جدّه مى رود و در برگشت، بدون احرام وارد مكه شده است، وظيفه اش چيست؟
* آية الله تبريزى: گرچه دخول در مكه بدون احرام پس از گذشت ماه قمرى كه در آن ماه احرام عمره قبلى را بسته بوده، جايز نيست ولى بعد از دخول مكه تكليفى ندارد، والله العالم.
* آية الله خامنه اى: فعلا وظيفه خاصى ندارد ولى اگر از روى عمد بدون احرام وارد مكه شده، عمل حرام انجام داده و بايد توبه كند.
* آية الله سيستانى: گناه كرده و چيزى بر او نيست ضمناً معيار در لزوم عمره براى ورود به مكّه
گذشتن يك ماه نيست بلكه ورود در ماه قمرى ديگر است هر چند روز بعد باشد.
* آية الله صافى: بر چنين شخصى واجب بوده كه بدون احرام وارد حرم نشود حال كه با علم و عمد و يا از روى جهل وارد حرم شده، اگر موقع حج است و مى خواهد حج تمتع انجام دهد بايد به يكى از مواقيت معروفه; مانند جحفه يا مسجد شجره برود و براى عمره تمتع محرم شود و اگر موقع حج نيست يا نمى خواهد حج تمتع به جا آورد فعلاً تكليفى ندارد، والله العالم
* آية الله صانعى: محض ورود به مكّه بدون احرام موجب وظيفه اى نمى باشد و با فرض ترك عمدى آن، مرتكب معصيّت و گناه شده است.
* آية الله فاضل: بايد با احرام وارد مكه مى شده است ولى در فرض مزبورفعلاً وظيفه اى ندارد.
* آية الله مكارم: كار خلاف شرعى انجام داده است و بايد برگردد و محرم شود.
* آية الله نورى: لازم است به يكى از مواقيت برگردد و در آنجا احرام براى عمره مفرده ببندد و عمره مفرده انجام بدهد و اگر مى خواهد حج تمتّع انجام بدهد احرام عمره تمتّع ببندد. بقاء بر تقليد ميّت
مسأله ـ تقليد ميّت ابتداءً جايز نيست، ولى بقاء بر تقليد ميّت اشكال ندارد و بايد بقاء بر تقليد ميّت به فتواى مجهتد زنده باشد و كسى كه در بعضى از مسائل به فتواى مجهتدى عمل كرده، بعد از مردن آن مجتهد مى تواند در همه مسائل از او تقليد كند.
* آية الله اراكى: و كسى كه در مقدار قابل توجّهى از مسائل به فتواى مجهتدى عمل كرده و همانگونه كه متعارف و معمول است بنابر عمل در بقيه هم داشته، بعد از مردن آن مجتهد مى تواند در همه مسائل از او تقليد كند.
* آية الله بهجت: فقها حيات را شرط مى دانند; يعنى مى گويند: براى ابتداى تقليد بايد از مجتهد زنده تقليد كرد و امّا اگر مرجع تقليد انسان از دنيا رفت، در اينكه آيا مى تواند بر تقليد باقى بماند يا بايد به مجتهد زنده مراجعه نمايد، مورد اختلاف است، پس اگر كسى در اين مسأله مجتهد بود طبق نظر خودش عمل مى كند وگرنه طبق نظر مجتهد زنده عمل مى كند.
باقى ماندن بر تقليد ميّت در مسائلى كه در آنها تقليد و عمل كرده است، در صورتى كه مجتهدى كه از دنيا رفته با مجتهد زنده از نظر علمى مساوى باشند، بنابر اقوى جايز است، هر چند با اجازه مجتهدى ديگرى بر تقليد باقى بوده و عمل كرده باشد; و اگر مجتهدى كه از دنيا رفته اعلم