مَن كَرُمَت عَلَيهِ نَفسُهُ ، لَم يُهِنها بِالمَعصِيَةِ . 1
هر كس براى خودش ارزش قائل باشد ، آن را با معصيت ، بىارزش نمىسازد .
همچنين ايشان فرموده است :
مَن كَرُمَت عَلَيهِ نَفسُهُ هانَت عَلَيهِ شَهوَتُهُ . 2
هر كس براى خودش ارزش قائل باشد ، شهوتش نزد او بى ارزش مىشود .
و امام سجّاد عليهالسلام مىفرمايد :
مَن كَرُمَت عَلَيه نَفسُهُ هانَت عَلَيهِ الدُّنيا . 3
هر كس براى خودش ارزش قائل باشد ، دنيا نزد او خوار مىشود .
پس اگر كسى از كرامت نفس برخوردار باشد ، جان خود را به دنيا ( كه در رأس تمام خطاهاست 4 ) و به شهوت ( كه عامل ارتكاب معصيت است 5 ) ، آلوده نمىكند .
ثانيا شخص كريم براى آبرو و حيثيت خويش نزد ديگران ، ارزش قائل است و به وجهه اجتماعى خود ، اهمّيت مىدهد و حاضر نيست تصوير ناخوشايندى از او در اذهان مردم نقش بندد . 6 در تعريف حيا هم بيان شد كه يكى از عناصر
1 - غررالحكم ودررالكلم ، ح 8730 ؛ عيون الحكم والمواعظ ، ص 439 (ح 7616) . 2 - نهج البلاغه ، حكمت 449 ؛ بحار الأنوار ، ج 70 ، ص 78 ؛ غررالحكم ودررالكلم ، ح 8771 . 3 - تحف العقول ، ص 278 . 4 - امام صادق عليهالسلام مىفرمايد : «رأس كل خطيئة حبّ الدنيا ؛ دنيا دوستى سرآمد همه خطاهاست» (الكافى ، ج 2 ، ص 315) . همچنين از رسول خدا روايت شده است : «حبّ الدنيا أصل كل معصية و أوّل كلّ ذنب ؛ دنيادوستى ريشه هر معصيت و سرآغاز هر گناهى است» (تنبيه الخواطر ، ج 2 ، ص 122) . 5 - امام على عليهالسلاممىفرمايد : «ما من معصية اللّه شىء إلاّ يأتى فى شهوة ؛ هيچ يك از معصيتهاى خدا نيست مگر آن كه با شهوتى مىآيد» (نهج البلاغه ، خطبه 175) . همچنين از ايشان روايت شده است : «من لم يعدل نفسه فى الشهوات خاض فى الخبيثات ؛ كسى كه در شهوتها اعتدال نداشته باشد ، در پستىها فرو مىرود» . (الكافى ، ج 2 ، ص 393) . نيز از ايشان نقل شده : «سبب الشر غلبة الشهوة ؛ سبب بدى ، چيره شدن شهوت است» (غررالحكم ودررالكلم ، ح 5533) . 6 - اساسا به انسان اجازه داده نشده كه گوهر جان خويش را آلوده سازد و حرمت و آبروى خويش را نزد مردم ، خراب كند . بر اساس تعاليم دين ، حفظ گوهر جان از آلودگى و حفظ آبرو از لكّهدار شدن ، واجب و الزامى است .