«برق» ملحوظ باشد، لذا طبرسى و راغب گفتهاند: ابريق بواسطه روشنى و صفا، ببطرى اطلاق ميشود.
«عالِيَهُمْ ثِيابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ» انسان: 21 استبرق بمعنى حرير ضخيم برّاق و سندس بمعنى حرير نازك است (مجمع البيان) ناگفته نماند: سندس و استبرق هر دو نكره است، نميشود گفت: مانند حرير معمولىاند.
فايده ثابت. قاموس بركت را نموّ، زيادت، سعادت و بروك را ثبوت معنى كرده و گويد:
بارك على محمّد و آل محمّد يعنى شرف و كرامت آنها را هميشگى كن. مجمع البيان ذيل آيهى 97 از سورهى بقره گفته: اصل بركت بمعنى ثبوت است گويند: «برك بروكا» يعنى ثابت شد، پس بركت بمعنى ثبوت فايده است در اثر نموّ و رشد، مجمع آب را بركه گويند كه آب در آن ثابت است.
در مفردات گويد: بركت يعنى ثبوت خير خدائى در يك چيز، و مجمع آب را از آن، بركه ناميدهاند. مبارك چيزى است كه در آن فايده ثابت باشد. تبارك اللَّه از آنجهت گفته ميشود كه فايدههاى ثابت در خدا و از خداست با بلندى مقام.
از مجموع آنچه كه نقل شد بدست ميايد كه بركت بمعنى فايده ثابت است (و ممكن است گاهى از آن مطلق ثبوت اراده شود) و آن با نموّ و زيادت و سعادت قابل جمع و بلكه از اين معانى كنار نيست.
«تَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ» اعراف: 54 يعنى ثابت در خير است، هميشه مفيد است خدائيكه پرورش دهنده مخلوقات است. مجمع البيان آنرا ثبوت دائمى معنى كرده و گويد:
بلند مقام است در يكتائى ابدى.
ولى ترجمهى ما بهتر از آنست مخصوصا كه تبارك اللَّه در 9 محلّ از قرآن آمده و در قبل يا بعد آنها نعمت و قدرت خدا ذكر شده است و آن با فايده و مفيد بودن بسيار