قاموس قرآن

سیدعلی اکبر قرشی

جلد 1 -صفحه : 330/ 95
نمايش فراداده

أَشِرٌ. سَيَعْلَمُونَ غَداً مَنِ الْكَذَّابُ الْأَشِرُ»

قمر: 25- 26 بلكه او (پيغمبر) دروغگوى متكبّر است فردا. حتما ميدانند دروغگوى متكبّر كيست.

اين كلمه فقط دو بار در قرآن يافت ميشود.

اصْر

سنگينى. پيمان. گناه (قاموس) در مفردات گره زدن (عقد الشي‏ء) و حبس بقهر گفته است و نيز گفته‏اند: سنگينى كه صاحبش را اصر يعنى حبس و بى حركت ميكند.

نا گفته نماند: اين معانى بهمديگر نزديك‏اند و معنى جامع همان سنگينى است. پيمان يكنوع سنگينى و قبول مسئوليت، و گناه نيز يكنوع سنگينى است. در آيه «أَ أَقْرَرْتُمْ وَ أَخَذْتُمْ عَلى‏ ذلِكُمْ إِصْرِي» آل عمران: 81 بمعنى پيمان است يعنى: آيا اعتراف كرديد؟ و بر آن، پيمان مرا گرفتيد؟

اصْراً

و در شريفه «وَ لا تَحْمِلْ عَلَيْنا إِصْراً» بقره: 286 بمعنى سنگينى است يعنى تكليف سنگين بر ما بار مكن، در حالات حضرت رسول صلّى الله عليه وآله وسلّم آمده «وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتِي كانَتْ عَلَيْهِمْ» اعراف: 157 يعنى از آنها سنگينى و اغلالشان را بر ميدارد و بشريعت آسان و طبيعى راهنمائى ميكند.

اصْل

ريشه. پايه. «كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ» ابراهيم: 24، كلمه پاك همچون درخت پاكى است كه ريشه آن ثابت و شاخه‏اش در هواست جمع آن اصول است «أَوْ تَرَكْتُمُوها قائِمَةً عَلى‏ أُصُولِها» حشر: 5.

اصِيل

وقت ما بعد عصر تا مغرب (اقرب الموارد) «وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا» احزاب: 42 او را بامداد و آخر روز تسبيح گوئيد. جمع آن در قرآن فقط آصال استعمال شده «يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ رِجالٌ» نور: 36 براى خدا در آن خانه‏ها بامدادان و پسينان مردانى تسبيح گويند «اصيل» چهار بار و «آصال» سه بار در قرآن آمده است.

افّ

«فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ»