51. در جاى ديگر فرموده: رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِما فِي نُفُوسِكُمْ اسراء: 25. و در تعبير ديگر فرموده: أَ وَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِما فِي صُدُورِ الْعالَمِينَ عنكبوت:

10. از اينجا ميفهميم كه قلوب، صدور، نفوس يك چيزاند.

در تعبير ديگر فرموده: وَ ضاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنْفُسُهُمْ توبه: 118. در آيه ديگر نسبت ضيق را به «صدر» داده وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ حجر: 97. ميدانيم كه صدر و نفس يكى هستند، هكذا فرموده:

لَأَنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً فِي صُدُورِهِمْ حشر:

13. فَأَوْجَسَ فِي نَفْسِهِ خِيفَةً مُوسى‏ طه: 67. وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ احزاب: 26. ايضا در دو آيه زير قلب و نفس يكى‏اند وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ بقره: 225. وَ إِنْ تُبْدُوا ما فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ بقره: 284.

ادامه بحث

‏

بيشتر معلومات و دانسته‏هاى انسان از راه چشم و گوش است ديدن و شنيدن در واقع بوسيله مغز انجام ميشود سپس قلب تحت تأثير واقع ميگردد مثلا اول مظلومى را مى‏بينيم يا مى‏شنويم آنگاه در قلب خود احساس ناراحتى مينمائيم بجرئت ميتوان گفت: مغز وسيله قلب و راه رساندن اشياء بقلب است و سپس درك و حل و فصل با قلب ميباشد، على هذا مراد از قلب در قرآن چند چيز ميتواند باشد:

1- قلب معمولى كه بگوئيم محل آنهمه چيزكه قرآن فرموده همين قلب است هر چيز بوسيله چشم و گوش و حواس ديگر بمغز وارد ميشود و آنوقت قلب بآن اعتقاد پيدا ميكند يا تكذيب مينمايد يا ميسوزد و غمگين ميشود يا تنگ ميگردد يا شرح پيدا ميكند و هكذا، مراد از صدر و صدور نيز قلب است باعتبار حالّ و محلّ و نفس نيز بدان معنى است بعلت آنكه نسبت بعضى از افعال چنانكه ديديم بهر دو يكى است و اگر در حال خويش دقت كنيم خواهيم ديد