در همه چيز شك مىكنند و يا با جهل مركب خود با همه دانشمندان واقعى در ستيزند. بنا بر آنچه گذشت، جهل مركب جانب افراط و جهل بسيط جانب تفريط حكمت است.
بعضى از علما، جانب افراط را جربزه و جانب تفريط را بُله قرار مىدهند جربزه به معنى حيله گرى و فريب كارى است و بُله به معنى كودن و كم شعور بودن، و اين دو معنى به همان معناى جهل مركب و جهل بسيط برمىگردد.
تهوّر يعنى اقدام به كارى كه بايد از آن حذر كرد و جبن يعنى حذر كردن از كارى كه بايد بدان اقدام نمود. در اين دو مورد، قوّه غضبيّه از قوّه عاقله تبعيّت نمىكند. اين دو صفت بسيار زشت و از رذايل اخلاق است و در برخى از حيوانات تا حدّ زيادى وجود دارد؛ مثلاً سگ يك حيوان بسيار متهوّرى است. گاهى به چيزهايى كه خيلى از خود بزرگتر و قوىتر است، حمله مىكند. امّا كلاغ، موش و آهو در جانب جبن قرار گرفتهاند.
بعضى از انسانها هم در بعضى از موارد، ترسهاى نابه جا و ناروا از خود نشان مىدهند؛ مثلاً بسيارى از انسانها از تاريكى يا از تنهايى مىترسند و يا از قبرستان كهنه و از مرده وحشت مىكنند. شما در مورد يك مرد و زنى كه به هم بسيار علاقهمند هستند، فكر كنيد. اگر مرد بميرد و او را در يك اطاق خلوت بگذارند و به همسرش بگويند، شما امشب كنار شوهرت بمانيد تا فردا مراسم تشييع انجام بگيرد. آيا اين زن تن به اين كار مىدهد؟ يا ابراز ترس مىكند؟ و اگر به زبان هم ابراز نكند، عملاً حاضر نمىشود. چرا؟ چون از پيكر بى جان همسرش مىترسد. در اين