چه بسا نادان نجاتش در نادانى اوست.
رُبَّ جَهْلٍ اَنْفَعُ مِن عِلْمٍ.(1)
چه بسا جهل از علم نافعتر است.
عِلْمٌ لا يَنْفَعُ كَدَواءٍ لا يَنْجَعُ.
علم بى فايده مانند داروى بى اثر است.
و نيز از حضرت رسول اكرم (صلّى الله عليه وآله وسلّم) نقل شده كه فرمودهاند:
الّلهُمَّ اِنّى اَعُوذِبِكَ مِنْ عِلْمٍ لا يَنْفَعُ وَ مِنْ قَلْبٍ لا يَخْشَعَ وَ مِنْ نَفْسٍ لا تَشْبَعُ وَ مِنْ دَعْوَةٍ لا يُسْتَجابُ لَها.
خداوندا. به تو پناه مىبرم از علمى كه سود ندهى و قلبى كه فروتن نباشد و نفسى كه سير نگردد و دعايى كه اجابت نگردد.
على (عليه السلام) فرمود:
عِلْمٌ لا يَصْلِحَكَ ضَلالٌ وَ مالٌ لا يَنفَعُكَ وَ بالٌ.
علمى كه تو را به اصلاح نياورد، گمراهى است و ثروتى كه سودت نبخشد وزر و وبال است.
رَبَّ عِلْمٍ اَدّى اِلى مَضَلَّتِكَ.
چه بسا علمى كه باعث گمراهىات گردد.
آموزش سخر، شعبده، نرد، شطرنج (در صورت برد و باخت) و ساير راههاى قمار، حرام و موجب فساد و گناه مىشود. بايد از پرداختن به اين گونه علوم كه دل را سياه و روان را تباه مىكند، احتراز نمود.
4. محيط سالم: همان گونه كه محيط سالم از نظر آب و هوا در سلامت بدن نقش به سزايى دارد، محيط سالم از نظر اخلاق اسلامى و عدالت اجتماعى نيز در سالم سازى جوانان، بلكه همه اقشار، نقش گسترده و
(1). همان.