او هر چه را كه بخواهد و بهر گونهاى كه بخواهد انجام دهد و بر آنچه كه خواهد توانا باشد، او اراده كنندة كائنات و تدبير كنندة حادثات است و در ملك و ملكوت هيچ كم و زيادى و هيچ كوچك و بزرگى جز بقضاء و قدر و مشيّت او واقع نشود آنچه را كه او بخواهد باشد و آنچه را كه نخواهد نباشد، او پديد آورنده و باز گرداننده است كه آنچه اراده كند بانجام رساند، و حكم او را هيچكس نتواند و قضائش را نشايد كه باز گرداند، از معصيتِ او جز بتوفيق او نتوان دورى گزيد و بر طاعت او جز بيارى و ارادة او نتوان دست يافت كه:
وَ ما تَشاؤُنَ إِلاَّ أَنْ يَشاءَ اللَّهُ.
يعنى: و نخواهيد شما مگر آنچه كه خداى تبارك و تعالى ميخواهد.
او قديم است كه پيوسته بوده و خواهد بود، زندهاى كه نميميرد، و قيوّمى است كه چيزى از او فوت نميشود.
لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ.(1)
او را چرت و خوابى در نربايد.
لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ.(2)
نه فرزندى دارد و نه خود فرزند كسى است و نه براى او كفو و هم شأنى است.
عقول و افكار به او نرسد. و ديدهها و انديشهها از ادراك او ناتوان، و ذات او از امكان، منزّه، و وجود او از زمانها و حركات مقدّس، و از اتّحاد و حلول، والاتر، و از تغيّر و افول برتر است. سرمدى و جاودانهاى است كه برايش همتائى نباشد، و حقّ محض است كه بطلان و فساد در آن راه ندارد. اين چنين است پروردگار ما، زيرا اگر خلاف اين ميبود، يا ناقص بود و يا عاجز و محتاج.
منزه است خداوند از آنچه بر زبان ميآورند.
(1). سوره بقره، آيه 255. (2). سوره اخلاص، آيه 4 ـ 5.