اخلاق در قرآن کریم

ناصر مکارم شیرازی

جلد 2 -صفحه : 265/ 203
نمايش فراداده

بخل در آينه روايات اسلامى

در احاديث اسلامى،روايات تكان دهنده اى درباره «بخل »ديده مى شود،از جمله:
1- رسول خدا صلى الله عليه و اله در حديثى مى فرمايند:«البخيل بعيد من الله بعيد من الناس،قريب من النار (38) ،بخيل از خدا دور است،از مردم نيز دور است و به آتش دوزخ نزديك است ».همين مضمون(با مختصر تفاوتى)از امام على بن موسى الرضا عليه السلام نقل شده است.
2- در حديث ديگرى،امام امير مؤمنان على عليه السلام مى فرمايند:«النظر الى البخيل يقسى القلب (39) ،نگاه كردن به بخيل،انسان را سنگدل مى كند».اين تعبير نشان مى دهد كه باطن بخيلان آن قدر تاريك و آلوده است كه بازتاب آن در چهره آنان،سبب سنگدلى نگاه كننده مى شود.
3- در حديث ديگرى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و اله نقل شده است كه «آن حضرت در حال طواف خانه خدا بود،مردى را مشاهده كرد كه در پرده خانه كعبه در آويخته و مى گويد: خداوندا!به حرمت اين خانه سوگندت مى دهم كه گناهان مرا ببخش.
رسول خدا صلى الله عليه و اله خطاب به آن مرد فرمود:مگر گناه تو چيست؟آن را توصيف كن.
عرض كرد:بزرگتر از آن است كه بتوانم توصيف كنم.
حضرت صلى الله عليه و اله فرمودند:واى بر تو!گناه تو بزرگتر است يا خشكى ها؟!
عرض كرد:گناه من بزرگتر است اى رسول خدا!
حضرت فرمودند:گناه تو بزرگتر است يا درياها؟!
عرض كرد:گناه من اى رسول خدا!
حضرت صلى الله عليه و اله فرمودند:گناه تو بزرگتر است يا آسمانها؟!
عرض كرد:گناه من.
باز حضرت صلى الله عليه و اله فرمودند:گناه تو بزرگتر است يا عرش خدا؟!
عرض كرد:گناه من بزرگتر است اى رسول خدا!
حضرت صلى الله عليه و اله فرمودند:(بگو ببينم)گناه تو بزرگتر است يا خداوند؟!
عرض كرد:خدا بزرگتر و بالاتر و گرامى تر است.
حضرت صلى الله عليه و اله فرمودند:واى بر تو!بگو ببينم چه گناهى كرده اى(كه از آن به اين بزرگى يادمى كنى)؟
عرض كرد:اى رسول خدا!من آدم ثروتمندى هستم،ولى هنگامى كه نيازمندى به سراغم مى آيد،گويى شعله آتشى را در برابر من قرار داده اند.(آرى!من از ديدن نيازمندان وحشت دارم و متنفرم).
پيامبر صلى الله عليه و اله فرمودند:از من دور شو و مرا به آتش خود نسوزان.سوگند!به خدايى كه مرا به هدايت و كرامت مبعوث كرده،اگر در ميان ركن و مقام(گراميترين نقاط روى زمين در كنارخانه خدا)بايستى و دو هزار سال عبادت كنى و گريه كنى،به حدى كه از چشمت نهر آب جارى شود و درختان را سيراب كند،سپس بميرى،در حالى كه لئيم و بخيل هستى،خداوند تو رابه صورت در آتش خواهد افكند،آيا نمى دانى كه خداوند مى گويد:هر كس «بخل »كند،درباره خود«بخل »كرده و هر كس از«بخل »خويش در امان باشد،رستگار است.» (40)
اين حديث نشان مى دهد كه «بخل »سرچشمه انواع گناهان و مفاسد مى شود كه انسان را تا اين حد از خدا دور مى سازد.