اخلاق در قرآن کریم

ناصر مکارم شیرازی

جلد 2 -صفحه : 265/ 252
نمايش فراداده

صبر در احاديث اسلامى

به گفته بعضى از علماى اخلاق،رواياتى كه درباره فضيلت صبر و شكيبايى ازمعصومين عليهم السلام به ما رسيده،بيش از آن است كه به شمارش در آيد.و در برخى از كتب كه درباره صبر تاليف يافته،نزديك به 900 حديث از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و اله و ائمه معصومين عليهم السلام در اين باره آمده است كه به عنوان نمونه،بخشى از آن ها را گلچين نموده ايم:
1-رسول خدا صلى الله عليه و اله فرمودند:«الصبر خير مركب ما رزق الله عبدا خيرا له و لا اوسع من الصبر،صبر بهترين مركب سوارى است،خداوند هيچ بنده اى را بهتر و گسترده از صبرروزى نداده است.» (28)
تعبير به «بهترين مركب »،در اين حديث شريف اشاره به اين دارد كه صبر،وسيله رسيدن به همه سعادت ها و خوشبختى هاست و انسان بدون آن به هيچ مقامى در دنيا وآخرت نمى رسد!
2-امير مؤمنان على عليه السلام مى فرمايند:«عليكم بالصبر فان الصبر من الايمان كالراس من الجسد،بر شما باد صبر و استقامت كردن،زيرا صبر نسبت به ايمان،همانند سر به بدن است.» (29)
نشان مى دهد كه صبر نقش كليدى براى تمام ابعاد زندگى انسان دارد،به همين دليل در ذيل همين حديث آمده است «لا ايمان لمن لا صبر له،كسى كه صبر و استقامت ندارد،ايمان او پايدار نخواهد ماند.»
3-در حديث ديگر،همان حضرت عليه السلام مى فرمايند:«لا يعدم الصبور الظفر و ان طال به الزمان،شخص صبور،پيروزى را از دست نخواهد داد هر چند طول بكشد.» (30)
با توجه با اين كه هم صبر مطلق ذكر شده و هم پيروزى،نشان مى دهد كه اين حكم در تمام ابعاد معنوى و مادى زندگى انسان هاست.
4-پيغمبر اكرم صلى الله عليه و اله،صبر را به منزله نصف ايمان شمرده اند:«الصبر نصف الايمان، صبر نصف ايمان است.» (31)
در بعضى از روايات،نصف ايمان را شكر گزارى و نصف ديگر آن را صبردانسته اند.صبر و استقامت براى رسيدن به نعمتها و سپس شكر نعمت،يعنى بهره بردارى صحيح از مواهب و نعمت هاى الهى.
روشن است كه اين حديث،هيچ منافاتى با احاديث گذشته ندارد،زيرا همان طور كه بيان شد، اگر مؤمن صبر نداشته باشد ايمانش به خاطر موانعى كه بر سر راه دارد،از بين مى رود،هم چنين اگر شاكر نباشد،طبق اين بيان (و لئن كفرتم ان عذابى لشديد) نعمت هااز كفش مى رود.