صفحه ى 84
5- تقسيم اموال عمومى، چنان دقيق و حسّاس است كه گاهى پيامبر را هم متّهم مى كنند. «يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقاتِ»
6- آغاز برخى انحراف ها، بى ادبى و جسارت به رهبر است كه از خودخواهى سرچشمه مى گيرد. (با توجّه به شأن نزول)
7- انگيزه ى انتقادها، گاهى منافع شخصى است، نه دلسوزى. «فَإِنْ أُعْطُوا»
8- سياست گذارى امور مالى و اقتصادى جامعه اسلامى، از شئون پيامبر و از اختيارات رهبر است. «فَإِنْ أُعْطُوا»... «وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا»
9- منافق به حقّ خود قانع نيست، خودخواه و بى منطق است. «فَإِنْ أُعْطُوا مِنْها رَضُوا وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا»... «يَسْخَطُونَ»
10- كينه و دشمنى و طعن و قضاوت به ناحقِ بعضى مردم، به خاطر از دست دادن منافع مادّى و شخصى است. «1» «وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا»... «يَسْخَطُونَ» (آرى، ريشه ى بعضى تحليل هاى نادرست، انگيزه هاى درونى است)
وَ لَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا ما آتاهُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ سَيُؤْتِينَا اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ رَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللَّهِ راغِبُونَ
اگر آنان به آنچه خدا و پيامبرش به آنان داده اند راضى مى شدند و مى گفتند:
خداوند (و آنچه او صلاح بداند) براى ما بس است، خدا و پيامبرش به زودى از فضل خود به ما خواهند داد و ما تنها به پروردگار، راغب و اميدواريم، (اگر چنين مى گفتند، براى آنان بهتر بود).
در اين آيه چهار مرحله مطرح شده است:
1- رضا و تسليم به تقدير الهى. «رَضُوا ما آتاهُمُ اللَّهُ»
2- اظهار رضايت به زبان. «قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ»
(1). امام صادق عليه السلام فرمود: بيش از دو سوّم مردم اين گونه مى باشند. كافى، ج 2، ص 228.