پس چون مناسك (حج) خود را انجام داديد، خدا را ياد كنيد، همانگونه كه پدران خويش را ياد مى كنيد، بلكه بيشتر و بهتر از آن. پس بعضى از مردم كسانىهستند كه مى گويند: خداوندا! به ما در دنيا عطا كن. آنان در آخرت بهره اى ندارند.
گروهى از اهل مكّه، بعد از پايان مراسم حج در محلّى اجتماع كرده و با ياد كردن پدران و نياكان خود به آنان افتخار و مباهات مى كردند. قرآن دستور مى دهد به جاى تفاخر به پدران و نياكان، خدا را ياد كنيد (588) و از نعمت ها و توفيقات او سخن بگوييد و در اين كا ر جدّى تر باشيد.
ياد هر كس يا هر چيز، نشانه ى حاكميّت آن بر فكر انسان است. كسى كه ياد نياكان را دارد و به آنان افتخار مى كند، فكر و فرهنگ آنان را پذيرفته است و اين يادكرد مى تواند فرهنگ جاهلى را بر جامعه حاكم كند. به همين دليل حضرت موسى گفت: من گوساله طلائى و پر قيمت سامرى را آتش مى زنم و خاكسترش را به دريا مى ريزم. زيرا تماشاى آن، فرهنگ و تفكّر شرك را در انسان زنده مى كند.
1- جهت دهى به ايام فراغت، يكى از وظايف مربّى است. فاذا قضيتم...فاذكروا اللَّه
2- ياد خدا، هم از نظر كمّيت بايد كثير باشد؛ واذكروا اللّه كثيراً و هم از نظر كيفيّت، عاشقانه و خالصانه. اشدّ ذكراً
3- سطحى نگر نباشيم. گروهى در بهترين زمان ها و مكان ها، تنها دعاى آنها رسيدن به زندگى كوتاه مادّى است. ربّنا اتنا فى الدنيا وما له فى الاخرة من خلاق
588-جمعه، 10.