پروردگارشان جمع ميشوند، پس تقوا و پرهيزگاري را سرلوحهكارهايشان قرار بدهند.
سفر حج را بايد يادآور سفر آخرت دانست؛ همانگونه كه براي سفر حج بايد توشه برگرفت، براي سفر آخرت نيز بايد توشه اندوخت و بهترين رهتوشه آن تقواست[1] و اگر كسي در سفر حجّ به ياد حشر و قيامت باشد: (واتَّقوا اللّهَ واعلَموا اَنَّكُم اِلَيهِ تُحشَرون) خود را دائماً مسافر ميداند و به فكر تحصيل زادراه ميافتد.
1. ذكر با ذاكر، اتحاد وجودي مييابد و چون ذكر خدا با حضور او همراه است، ذاكر خود را در مشهد خدا حاضر ميبيند: (اَلَم يَعلَم بِاَنَّ اللّهَ يَري)[2] و از كمال قرب و حضورِ الهي طرف وافر ميبندد و از اكتساب بسياري از افكار پليد، اخلاق رذيله و اعمال نكوهيده احتراز ميكند و در مصاف با اهريمن درون و بيرون كه او را به تبهكاري ميخوانند و بساط هوس را فراسوي او ميگشايند، پيروز ميشود.
2. شيطان كه عامل نسيان و سبب سهو از حق و ذهول از صدق است، با ياد خدا رجم ميشود، از اينرو ياد خدا يكي از دو اثر مثبت را خواهد داشت:
[1] ـ سوره بقره، آيه 197. [2] ـ سوره علق، آيه 14.