بعضى از اعضاى خانواده در سفر , يا خدمت سربازى يامشغول درس در شهر ديگر مى باشند .
زكات فطره آنان هم برسرپرست خانواده است ؟ جواب بسمه تعالى اگـر جـزء عـائله شخص سرپرست محسوب مى شود و مستقل نيست فطره اش بر سرپرست واجب است , واللّه العالم .
در روسـتايى يك باب حمام است كه از آن همه روستائيان هست , آيا مى توان زكات فطره را براى سوخت حمام مزبورداد ؟ جواب بسمه تعالى اگر پولى كه از مردم گرفته مى شود كافى نباشد , و محل احتياج مردم باشد و با عدم تمكن مالى مردم , اشكالى ندارد , واللّه العالم .
اگر چيزى بيشتر از مقدار زكات فطره به نيت صدقه مستحبى بدهد , اشكال دارد ؟ جواب بسمه تعالى مانعى ندارد , واللّه العالم .
آيـا مـى تـوان بـراى خـريـد ظـروف , چون كاسه , بشقاب وسماور براى برپاداشتن مجالس اباعبداللّه ( ع ) و احسان مردگان و جز آن , از محل زكات فطره برداشت ؟ جواب بسمه تعالى صرف در خود حسينيه و وسايلى كه مى ماند مانند فرش وامثال ذلك اشكالى ندارد , واللّه العالم .
براى زكات فطره آيا مى شود پول نان را به نرخ دولتى حساب كرد ؟ جواب بسمه تعالى در جايى كه نان به نرخ دولتى معمول است و به مصرف همگان مى رسد , جايز است , واللّه العالم .
ايا مى توانند سهم سادات را بدون اجازه حضرت عالى به سادات منطقه بپردازند ؟ جواب بسمه تعالى اگر سهم امام ( ع ) را تماما به ما برسانند مى توانند سهم سادات راخودشان به سادات فقير بدهند , واللّه العالم .
كسى كه مقلد حضرت عالى است ايا مى تواند خمس خود را به مجتهد ديگر بدهد ؟ جواب بسمه تعالى اجازه شخصى لازم است و اجازه عموم نداده ايم , واللّه العالم .
ولى صغير مى تواند براى منفعت كسب صغير به راى مجتهد خودش عمل كند ؟ جواب بسمه تعالى ولى به فتواى مجتهد و مرجع خودش عمل مى كند , واللّه العالم .
كـسـى كه بين چند فتوا احتياط مى كند وظيفه اش نسبت به پرداخت وجوهات چيست ؟ و بايد به كدام يك از افرادمراجعه كند ؟ جواب بسمه تعالى در صـورتـى كـه احـتمال اعلميت مختص به يكى نباشد , درپرداخت وجوه به يكى بايد از ديگران اجازه بگيرد , و در فرض عدم اجازه , بايد ان وجه را توزيع نمايد , واللّه العالم .
زن از مجتهدى , و مرد هم از مجتهد ديگر تقليد مى كند ,خمسى كه مرد مى دهد ايا كفايت از خمس زن هم مى كند يازنش بايد خمس را به مجتهد خود بپردازد ؟ جواب بسمه تعالى بـنـابر احتياط واجب هر يك از زن و مرد بايد خمس اموال خود رابه مرجع تقليد خودش برساند , واللّه العالم .
امـام جـماعتى در مسجدى نماز مى خواند و حقوقى نداردچنانچه وجوهاتى بر ذمه خودش باشد مى تواند از سهم امام آن به مصرف نياز حاجت خانه خود برساند يا خير ؟ جواب بسمه تعالى با اذن مرجع تقليد يا وكيل وى مى تواند به مصرف برساند ,واللّه العالم .
شـخصى طلبه در قم يا يكى از شهرستانها مشغول تحصيل علوم دينيه است .
متدين است و نمى تواند با شهريه خود راتاءمين نمايد آيا مى شود بدون اجازه حاكم شرع سهم امام ( ع )به او داد يا خير ؟ جواب بسمه تعالى نمى توان بدون اجازه حاكم شرع به او سهم امام ( ع ) داد , واللّه العالم .
فـردى زمينى خريده براى ساختن منزل ولى مدتها است كه نساخته آيا به اين زمين خمس تعلق مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى اگـر از در آمـد بين سال آن زمين را خريده بايد زمين را به قيمت فعلى آن تخميس كند و اگر با پولى كه سال بر آن گذشته زمين را خريده بايد خمس آن پول را بپردازد , واللّه العالم .
طلبه اى كه سال سوم است مثلا , اگر كتابهاى سالهاى بعدو نيز كتاب فارسى كه نياز شديد ندارد ولى مى خواهد در آينده داشته باشد و سه سال بر آن بگذرد , خمس دارد يا نه ؟ جواب بسمه تعالى در فرض سؤال خمس دارد , واللّه العالم .
كسى كه 50000 تومان سرمايه دارد كه خمس آن را داد .
و در سال بعدش 30000 هزار تومان باقى بماند و بقيه مصرف شود ولى سال بعدش سال سوم دوباره به 50000 تومان برسدآيا اين 20000 تومان خمس دارد ؟ جواب بسمه تعالى خمس بيست هزار تومان را كه آخر سال دارد بايد بدهد , واللّه العالم .
طـلـبه اى كه 60000 تومان پول مخمس دارد و ان را به برادر كارگرش كه مشترك المنافع زندگى مى كند بدهد و سال بعد 20000 تومان دارد آيا اين پول خمس دارد يا نه ؟ جواب بسمه تعالى مالى را كه در سال جديد پيدا كرده و بر آن سال گذشته بايدتخميس كند , واللّه العالم .
مـعـصـوم ( ع ) مـى فـرمايد :(( الخمس بعد المؤنه )) و نمونه آن در جلد2 استبصار باب 30 مـوجود هست .
چرا مراجع محترم آن را فورى نمى دانند و مهلت دستگردان مى دهند ,مهلت را از كجا استنباط مى كنند ؟ جواب بسمه تعالى آنـچـه را نـوشتيد ربطى به فوريت اخراج خمس ندارد .
لزوم اخراج خمس بعد از گذشت سال به خـاطر آن است كه از جهت تعلق خمس مال بين مالك و اصحاب خمس مشترك مى شود .
ومالك نمى تواند در آن حالت تصرف كند , مگر با اخراج سهم شركا , و لو اخراج آن به قرض گرفتن از آنها باشد , كه ولايت آن با حاكم شرع است , واللّه العالم .
ارثـى كـه به انسان مى رسد و ارتقاى قيمت پيدا مى كند , آياارتقاى قيمت آن پس از فروش خممس دارد ؟ جواب بسمه تعالى خمس ندارد , واللّه العالم .
آيا سهم سادات را فقط بايد به سادات فقير داد ؟ جواب بسمه تعالى سهم سادات را بايد به سادات فقير برسانند , واللّه العالم .
آيا به كتاب هم خمس تعلق مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى كتاب هم مثل بقيه اموال ؟ چنانچه از ارباح سال تهيه شده ياخودش ربح سال باشد و در سال ربح مورد احتياج شخص نبوده باشد , بايد تخميس گردد , واللّه العالم .
اگر پدرى پولى به فرزندش بدهد كه خمس آن را نداده باشد , آيا بر پسر واجب است خمس آن را بدهد ؟ جواب بسمه تعالى اگـر بـه وى تمليك كند و مال زيادى باشد كه از مخارج سال زيادبيايد , بايد خمس ان را بدهد , واللّه العالم .
اگـر انـسـان بـاغى را احيا نمايد درختانى را در آن بكارد , آيابه محض كاشتن خمس تعلق مى گيرد يا پس از به بارنشستن ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه باغ را با پول مخمس تهيه كرده , فقط بايد نمو درختها راتخميس نمايد ـ هر چند هنوز ثمر نداده ـ و اگر از درامد بين سال تهيه كرده , همه باغ به قيمت فعلى بايد تخميس شود و اگر بـاپـولـى كه سال بر آن گذشته تهيه كرده , قيمت خريد درختها رابايد تخميس كند , و اگر نمو داشته بايد نمو درختها را هم تخميس كند , واللّه العالم .
اگـر باغى يا زمينى را كه مزروعى است به بهاى يك ميليون تومان خريده است و اينك پنج ميليون تومان ارزش آن است ,آيا به قيمت فعلى تخميس كند ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه از درآمد بين سال آن را خريده , بايد به قيمت فعلى تخميس شود .
و همچنين است اگر با عـيـن پـولـى كه سال بر آن گذشته خريده باشد , و چنانچه به ذمه خريده و با پولى كه سال بر آن گذشته ثمن آن را ادا كرده به قيمت خريد تخميس مى شود ,واللّه العالم .
پـولـى را كـه در زمـانـى به سيدى داده , آيا بعد از مرگش مى تواند به عنوان سهم سادات حساب كند ؟ جواب بسمه تعالى اين امر در سهم سادات محل اشكال است , واللّه العالم .
زمينى كه جزء مؤنه نيست , مالياتش را مى پردازد جاى گزين خمس مى شود؟ جواب بسمه تعالى بايد خمس آن را بپردازد , واللّه العالم .
آيا چهارپايان ,باغ و درخت بى ثمر براى مصارف شخصى خمس دارد ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه درخت بى ثمر را براى تاءمين سوخت منزل و باغ را براى علف گاو و گوسفند كه براى مـؤنه دارد و حيوان براى حمل نيازات شخصى باشد جزء مؤنه حساب مى شود , خمس ندارد ,واللّه العالم .
بـاغـى كـه بـراى تـوسـعـه معاش خريده شده و بهاى آن راهنوز بدهكار است .
وى گاو و گوسفند دارد كه اگر بفروشدقيمت باغ را مى تواند بدهد , آيا تخميس فعلى لازم است ؟ بااين كه گاو و گوسفند براى مؤنه زندگيش مى باشد ؟ جواب بسمه تعالى ان مقدار از باغ كه هنوز قرضش را نداده فعلا خمس ندارد , و لازم است كه گاو و گوسفند زيادى از مؤنه خود و عيال را كه تخميس نكرده , تخميس كند , واللّه العالم .
آيا بخشش و جايزه , خمس دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگر مال كم ارزشى باشد كه نوعا تا آخر سال مصرف مى شود ,خمس ندارد .
والا بايد تخميس شود , واللّه العالم .
اگـر شـخـصـى نيازهاى زندگى او را پدرش فراهم مى كند ,وبه اندازه نيازش به او كمك مالى مى دهد .
آيا اين پول يااسباب خريدارى شده خمس دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگر مطابق مؤنه و شؤون وى باشد , خمس ندارد , واللّه العالم .
آيا مقلدان حضرت عالى مجازند كه وجوهات شرعيه رابه مراجع ديگر پرداخت نمايند ؟ جواب بسمه تعالى اگر بخواهند به جاى ديگرى بدهند احتياج به اجازه شخصى دارد , واللّه العالم .
آيـا بـر جـهيزيه دختران كه از پيش خريدارى مى شود درصورتى كه يك سال بماند خمس تعلق مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى آنچه در سال ازدواج تهيه شده خمس ندارد .
و آنچه در سالهاى قبل تهيه شده بايد تخميس شود , بـلـى اگـر امـوالـى را قـبـل از بـلوغ دختر به او تمليك كرده , خمس آن بر دختر واجب نيست , واللّه العالم .
زمـين بايرى كه مشترك بين اهالى محل است , اگر كسى سهم خودش را بدون تصرف در زمين بفروشد , آيا خمس تعلق مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى زمـيـنى كه از اول آباد نيست , ملك كسى نيست تا آن را بفروشد .
و اگر در آن زمين حقى داشته بـاشـد , مـثـل ايـن كـه تـحجيه كند ياحريم ملكش باشد .
و يا زمين اول آباد بوده بعد خراب شد ,مى تواند آن را بفروشد و چنانچه حريم منزل مسكونى باشد يازمينى باشد كه حاصل آن را خودش مى خورد , خمس ندارد .
واگر حق است يا حريم زمينى است كه از مؤونه حساب نمى شده خمس دارد , واللّه العالم .
خـانـمـى از حـقـوق خود براى خود طلا و زيورآلاتى كه هميشه خود را با آن زينت مى كند خـريـده اسـت .
شـوهرش پولى كه وى بتواند در اين زمينه صرف كند , ندارد .
آيا دادن خمس اين گونه خريدها بر زن لازم است ؟ جواب بسمه تعالى در فرض مزبور , خمس آن لازم نيست , واللّه العالم .
بر چه مقدار طلا و چگونه خمس به آن تعلق مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى طـلا نيز مثل بقيه درآمدهاى سال در صورتى كه زايد بر مؤنه سال بوده باشد , بايد تخميس شود , واللّه العالم .
جهيزيه زن اگر تا يك سال مورد استفاده قرار نگيرد , آياخمس ندارد ؟ جواب بسمه تعالى مـقدارى كه از لوازم و مايحتاج زندگى بوده و مطابق شاءن زن مى باشد , خمس ندارد .
هر چند تا يك سال مورد استفاده قرارنگيرد , واللّه العالم .
كـسـى كـه خـمش مالش را با وكيل مجاز جناب عالى دستگردان نموده و مقدارى بدهكار است , آيا سال بعد كه مى خواهد بدهى خود را بپردازد , بايد از پول خمس بدهد يااز درآمد سال بعد مى تواند بپردازد ؟ جواب بسمه تعالى اگر از درآمد سال بعد بپردازد , بايد خمس آن را هم بدهد , واللّه العالم .
اگـر خمس سرمايه كسى برآورد شد و با گذشت يك سال مالى , در اثر تورم حجم پول در گـردش افـزايـش يافت , و ارزش ريالى آن افزوده شد , آيا در اين جا ربح صدق مى كند ومشمول خمس مى شود يا خير ؟ جواب بسمه تعالى ربح صدق مى كند , تخميس آن لازم است , واللّه العالم .
آيا عيدى و پاداشى كه به شكل پول نقد يا سكه , دولت به كارمندان مى دهد خمس دارد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه صرف در مؤنه سال نشود خمس دارد , واللّه العالم .
تـكـلـيف كسانى كه در دادن خمس تعلل سستى نموده اند ويا به واسطه غوطه ور شدن در امور دنيوى از اين عنل خداپسندانه غافل مانده اند چيست ؟ جواب بسمه تعالى افـراد مـزبـور بـراى اين كه تصرفشان در اموال متعلق خمس , حلال بايد به حكم شرع يا وكيل او رجوع كنند و اموالشان را تخميس كنند ـ ولو به اين كه دستگردان نمايند و تدريجا خمس اموالشان را بـپـردازنـد ـ و تصرف در اموال متعلق خمس قبل ازتخميس آن , حكم تصرف در مال غصبى را دارد , واللّه العالم .
آيا به هديه خمس تعلق مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى اگـر مـال كـم ارزشـى بـاشد كه نوعا تا آخر سال نمى ماند , خمس ندارد .
در غير اين صورت بايد تخميس شود , واللّه العالم .
برخى عالمان بزرگوار هنگام برآورد خمس , قبض هايى مى دهند ـ با توجه به اينكه حضرت امام ( ره ) معتقد بودند :وكيل بايد مسلم الوكالة باشد ـ نظر حضرت عالى راخواهانيم .
جواب بسمه تعالى سهم امام ( ع ) را بايد به مرجع تقليد يا به عالمى كه قبض مرجع را به دهنده سهم تحويل مى دهد , رساند , واللّه العالم .
وجـوهـاتى از خمس كه تا كنون پرداخت شده لكن قبض مرجع تقليد به دستمان نرسيده , چه بايد كرد ؟ جواب بسمه تعالى كـسانى كه پول داده اند و قبض مرجع به آنها تحويل نشده است ,بايد به خود مرجع رجوع كرد و از مـرجع ـ براى وجوهى كه قبلاداده اند ـ اجازه بگيرند .
و در هر صورت بايد از كسى سهم امام ( ع ) به او داده مى شود , قبض مرجع را مطالبه نمود , واللّه العالم .
آيـا خـمـس , خـمـس دارد ؟ شـهـريه طلاب چه حكمى دارد ؟ آيا چيزى كه با پول شهريه مى خرند مالك مى شود ؟ جواب بسمه تعالى مالى را كه انسان از راه خمس مالك آن شده , خمس دارد و درشهريه اگر محرز شود كه از سهم مـبـارك امـام ( ع ) اسـت و عـيـن آن تـا آخـر سال باقى بماند خمس ندارد .
و در غير اين صورت خـمـس دارد .
و در صورتى كه انسان مالى را به ثمن كلى بخرد و از سهم امام ( ع ) به عنوان وفاى دين آن را ادا كند مالك آن مى شود , واللّه العالم .
خـواربـارفـروشـى به دليل گوناگونى بارى كه در مغازه دارد ,به آسانى نمى تواند حساب خمس آنها را به دست آورد .
تكليف چيست ؟ جواب بسمه تعالى بايد آنچه را كه باقى مانده حساب كند و در موارد مشكوك باحاكم شرع يا با وكيل او مصالحه نمايد , واللّه العالم .
پـولـى را كـه فـرزنـد خـانـواده جمع مى كند تا به هنگام نياز ,مانند ازدواج به كار گيرد .
هـمـينطور طلايى كه پيش از ازدواج كم كم مى خرد و كنار مى گذارد , چون نمى تواند پول مورد نيازرا يك جا تهيه كند و ناچار به چنين كارى است , آيا خمس دارد ؟ جواب بسمه تعالى خمس دارد , واللّه العالم .
آيا طبق نظر جناب عالى مى شود سهم سادات را مستقيمابه سادات فقير در محل داد ؟ جواب بسمه تعالى مـانعى ندارد , ولكن در اين صورت بايد تمام سهم امام ( ع ) را به ما برسانند و مجاز نيستند چيزى از سهم امام ( ع ) را خودمصرف نمايند , واللّه العالم .
كسى كه تاكنون خمس نداده , برآورد اموال او به چه صورت انجام مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى اموالى را كه از درامد بين سال تهيه نموده و در سال تهيه مورداحتياج بوده خمس ندارد و نسبت به بقيه اموال مصالحه مى شود , واللّه العالم .
نفت و گازوئيل كه معدنى است ـ اگر در سر سال از مؤنه زياد بيايد ـ تخميس لازم است ؟ جواب بسمه تعالى چـناچه نفت و گاز را خريده و از مؤنه زياد آمده , بايد تخميس كند .
و چنانچه خود شخص آنها را اسـتـخـراج كـرده داخـل خـمـس مـعـادن اسـت .
و چنانچه موقع استخراج تخميس كند , ديگر خمس ندارد , واللّه العالم .
پـولى را كه به عنوان كمك هزينه تبليغ مى دهند , آياخمس دارد ؟ و سهم سادات بر طلبه سيد نيازمند چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگر از خرج سالش زياد بيايد , خمس دار .
و سهم سادات رامى توان به سيد فقير داد .
و سيد فقير اگـر سـهـمـم سـاداتـى را گـرفـته و از خرج سالش زياد آمد احتياط آن است كه زايد را بدهد , واللّه العالم .
خانه ايى كه فروخته مى شود تا بهتر از آن خريدارى شودآيا خمس دارد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه خانه مزبور را قبلا خريده باشد , اگر با پولى كه خانه رابه آن فروخته قبل از يك سال خانه يا چيز ديگر كه از مؤنه است تحصيل نمايد , زيادى قيمت آن ـ نسبت به قيمت خريد ـ خمس ندارد .
و در صـورتـى كـه خـانه قبلى را به ارث يا هبه به دست آورده باشد پول فروش آن مطلقا خمسس ندارد , واللّه العالم .
دولـت زمين مجانى به كسى داده , وى براى ساختن خانه پنج هزار دينار اندوخته داشته و ده هزار هم قرض گرفته است , اينك كه مى خواهد براى خود سال معين كند , آيا پيش از پرداخت بدهى خود سال برگزيند يا پس از پرداخت ؟ جواب بسمه تعالى بـايـد خمس پنج هزار دينار را بدهد .
و چنانچه خانه را ساخته ودر آن ساكن باشد , پرداخت فرض ده هـزار دينار از مؤمة حساب مى شود و متعلق خمس نيست , اما اگر قبل از ساكن شدن درخانه اقساط قرض يا بعض آنها را پرداخت كند , بايد آن مقدار راتخميس كند , واللّه العالم .
شـركـت خـانه اى را به صورت اقساط به كارگر خودوامى گذارد .
همچنين گاهى دولت ساختمانى را به كارمنداجاره مى دهد .
هنوز قسط خانه به پايان نرسيده و يا مهلت اجاره كارمند سر نرسيده كه ساختمان را به آنها مى بخشند ,اينان چه گونه سال خمسى برگزينند ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه در خانه ساكن بوده و اقساط را پرداخت نموده , خمس ندارد , ولى اگر ساكن نبوده و پرداخت كرده است , بايد خمس آنها را بدهد .
و راجع به اصل خانه در هر صورت بايد به حاكم شرع مراجعه و با وى مصالحه كند , واللّه العالم .
از سهم امام ( ع ) جهت تهيه مخارج و مصالح مسجد ,اجازه مى فرماييد ؟ جواب بسمه تعالى مورد صرف سهم امام ( ع ) در بنا و تعمير مساجد نيست , ولى دربعض موارد كه تبليغ احكام دين مـوقوف شود به بنا يا تعمير ازجهت نبود مسجد و مال ديگرى , مثل زكات و تبرعات نباشد ,صرف بعضى از سهم امام ( ع ) را بعد از استجازه اجازه مى دهيم , واللّه العالم .
آيـا جـا دارد با سهم امام يا سادات مؤسسه و شركت ياكارخانه اى به كار انداخت كه مؤمنين بـى كـار و مـحتاج دست به كار شوند و با سود آن كارهاى خير انجام داد يا بايد به نظرمرجع تقليد وقت رساند ؟ جواب بسمه تعالى بايد در سهم امام به نظر مرجع تقليد عمل كرد , واللّه العالم .
آيا كسى كه داراى دو منزل در دو شهر باشد , خمس تعلق مى گيرد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه در هر دو سكونت داشته باشند , ولو در بعضى ازماههاى سال خمس ندارد , واللّه العالم .
شـخـصـى سـال مـعين دارد و يك ماه پيش از سالش مبلغ صد دينار به دست مى آورد , آيا خمس اين مبلغ را بايد بدهديا اين كه سال بر آن بگذرد ؟ جواب بسمه تعالى مـى تـوانـد براى آن سال مستقل قرار دهد .
چنانچه سال مستقل قرار داد , ضرر و دين سابق از آن استثنا نمى شود , واللّه العالم .
شـخـصـى مى خواهد سال معين كند و مبلغ يك هزار ديناردارد كه بيش از يك سال بر آن گـذشـتـه و چـهـار صـد ديـنـار سه ماه قبل به دست آورده , آيا خمس همه را بايد بدهد يا فق ط مبلغ نخست را ؟ جواب بسمه تعالى خـمـس يك هزار دينار را بايد بدهد , و نسبت به چهار صد دينارچنانچه تا آخر سال صرف در مؤنة كند , خمس ندارد .
و اگرصرف نشد , بايد خمس آن را بدهد , واللّه العالم .
شخصى يك خانه با اثاث و يك ماشين خصوصى دارد ,با دو هزار دينار مى خواهد سال معين كند حج برود , آيا به منزل و اثاث و ماشين خمس تعلق مى گيرد يا فقط به دو هزاردينار ؟ جواب بسمه تعالى خـمـس دو هـزار دينار را بايد بدهد .
و اما نسبت به امورى كه ذكرشده است , به وكيل اين جانب مراجعه شود تا نسبت به آنهامصالحه كند , واللّه العالم .
سال شخصى دوازدهم ماه محرم است .
اول محرم ازمحل كارش ماهانه گرفته , آيا خمس آن را هم بايد بپردازد ؟ جواب بسمه تعالى اگر در اثناى سال براى مؤنة قرض كرده باشد يا از مال مخمس سالهاى قبل , در مؤنة صرف كرده و بخواهد آنها را از ربح جديداستثنا كند , بايد ربح مذكور را تخميس كند , واللّه العالم .
فـروشـنـده مغازه اى به خريدار مى گويد : اگر بدهى دارايى را بپذيرى , سرقفلى آن چهار ميليون تومان , اگر به گردن نگيرى پنج ميليون تومان است .
اگر خريدار آن را بخرد , وبخواهد حساب خمس را برآورد كند , چهار ميليون تومان راءس المال است يا پنج ميليون تومان ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچـه خـريـدار بـبـخواهد مغازه را بفروشد , به طور متعارف به پنج ميليون تومان مى خرند راءس الـمـال او پنج ميليون تومان است , ولو بايد قسمتى از مال خود را بعد از فروش ماليات بدهد ,واللّه العالم .
شـهرى كه به مقدارى قرآن جهت تعليم قران نياز دارد ومؤمنان نيازمند نيز دارد كه خرج ازدواج ندارند , آيا مى شودسهم امام ( ع ) به اين راهها اختصاص يابد ؟ جواب بسمه تعالى صـرف سهم امام نياز به اجازه خاص از مرجع تقليد دارد .
و درصورتى كه اجازه نگرفته به مصرف ازدواج و غيره برسانندضامن هستند , واللّه العالم .
ماليات را مى توان به جاى خمس پذيرفت ؟ جواب بسمه تعالى از خمس محسوب نمى شود , واللّه العالم .
شخصى كه 15 سال پيش بيست راءس گوسفند و بيست راءس بز داشت و آن تمام دارايى او بـود , و وى از پشم و شيرآنها استفاده مى كرد .
مسئله در اين جاست كه 15 سال پيش خمس آنه را حـساب كرده بود و از آن سال تا حال ديگر خمس آنها را حساب نكرده و فعلا 15 راءس گوسفند و بز دارد , آيااحتياج به تخميس است يا اين سسرمايه است ؟ جواب بسمه تعالى اگـر گـوسفند و بزهاى فعلى بچه هاى گوسفندان قبلى بوده وبچه ها را نگه داشته و مخمس را مصرف كرده , خمس ندارد .
و درغير اين صورت مصالحه با حاكم شرع بايد بكند , واللّه العالم .
آيا يك مقلد متدين به جاى ارسال خمس به مجتهدخودش در جاهايى كه به نظرش درست است , و به مصرف برساند صحيح است ؟ جواب بسمه تعالى قبل از رجوع به مرجع تقليدش , نمى تواند به مصرف برساند ,واللّه العالم .
پـولى كه انسان جمع مى كند تا با آن منزلى بخرد يا بسازد ,آيا خمس دارد ؟ اگر خمس آنرا بـپـردازد , در تـكـمـيل ساختمان خود با مشكل كمبود بودجه مواجه مى شود , آيا راهى براى حل مشكل او هست ؟ جواب بسمه تعالى خـمـس دارد و در صـورت مواجهه با مشكل با حاكم شرع دستگردان مى كند و مهلت مى گيرد , واللّه العالم .
آيا پرداخت سهم سادات , احتياج به اجازه از مرجع تقليد است ؟ جواب بسمه تعالى سـهم سادات را خود مكلف مى تواند به سيد فقير بدهد .
و اگر دادبه مقدار سهم سادات ذمه او از خمس برى مى شود , اگر چه احتياط مستحب استجازه از مرجع تقليد است , واللّه العالم .
اگـر پـولـى از سهم يا ساير وجوه نزد شخصى باشد , آيامى تواند با معادل آن عوض يا صرف كند ؟ جواب بسمه تعالى اگـر شـخـصـى از وجـوه شـرعيه نزد اوست مجاز يا وكيل از طرف حاكم شرع باشد , اجازه داده مـى شـود مـعـادل آن را بـه جـاى آن بـگـذارد , ولى اگر از مالك وجوه را وصول كرده و هنوز به حـاكـم شرع يا وكيل او ايصال ننموده , بايد از مالك در اجازه بگيرد .
وزكاتى كه عزل شده است از طـرف مالك نيز قابل تبديل نيست .
ودر تصرف احتياج به اجازه حاكم شرع يا وكالت از فقير دارد ,واللّه العالم .
اگر زن حقوق خود را بعد از دريافت بخواهد به شوهرببخشد تا صرف مخارج زندگى كند يـا سرمايه كسبش قراردهد , آيا خمس آن بر زن واجب است ؟ تكليف شوهر نسبت به آنچه زنش به او بخشيده چيست ؟ جواب بسمه تعالى در صـورتى كه شوهر به آن احتياج داشته باشد و صرف درمؤنة بنمايد , خمس آن مال بر هيچ يك از زن و مرد واجب نيست و در غير اين صورت زن بايد آنچه را كه به شوهر مى بخشدتخميس نمايد , واللّه العالم .
دادن سهم امام ( ع ) به طلاب علوم دينى , در صورت احتياج اينده , چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى شـخـصـى كـه فـعلا خدمات دينى دارد يا در آينده خدمات دينى مى كند , ولو احتياجى در آينده داشـتـه بـاشـد , مـى تـوانـد سـهـم امـام ( ع ) را بگيرد و فقر شرعى فعلى در اخذ سهم امام ( ع ) اعتبارندارد , اما در اخذ سهم سادات معتبر است , واللّه العالم .
افـرادى كـه خـمس نمى پردازند و در انجام فرائض , مثل نماز و روزه كوتاهى مى كنند , آيا مى توان در منزل آنها را غذاخورد ؟ جواب بسمه تعالى مانعى ندارد , واللّه العالم .
آيا مى توان خمس را به روحانى كه مورد اطمينان است داد تا به مرجع تقليد برساند ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه روحانى قبض مرجع تقليد را مى اورد مانعى ندارد واللّه العالم .
كسى كه تا كنون سال خمسى نداشته , و اكنون داراى خانه , ماشين , زمين و مانند آن است , چگونه خمس مالش راحساب كند ؟ جواب بسمه تعالى امـوالـى غـيـر از خـانه مسكونى , وسايل منزل و ماشينى كه براى رفت و آمد خود و عيالش به آن احتياج دارد ـ كه جزء مؤنة نيستند و به عنوان سرمايه زندگى در اختيار دارد ـ بايد آنها راتخميس كـنـد , الـبته در تخميس آنها مقدار مؤنة يك سال استثنامى شود .
و اما آنچه را مثل خانه و وسايل منزل و.. .
جزء مؤنة هستند , بايد در آنها با حاكم شرع مصالحه كند , واللّه العالم .
سـيـادتـى را كـه شيعه معتبر دانسته , آيا فقط به ذريه پيامبر( ص ) اطلاق مى شود يا اولاد هاشم به بعد را هم شامل مى شود ؟ و منظور حضرت عالى از سيد فقير در رساله چه كسى مى باشد ؟ نـيـز كسى كه از ناحيه مادر منتسب به رسول اكرم ( ص ) است , در صورت فقير بودن , مى شود خمس داد ؟ جواب بسمه تعالى مـقصود از سيد كه در صورت فقير بودن مى تواند سهم سادات بگيرد , كسى است كه از طرف پدر منسوب به هاشم باشد و اولادرسول اكرم ـ صلى اللّه عليه و آله ـ بودن شرط نيست , واللّه العالم .
اگـر بـدانـيم ميزبان غذايى را از پول خمس نداده تهيه كرده ,صرف اين غذا بر مهمان چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى براى ميهمان اشكال ندارد , ولى صاحب خانه ضامن است , واللّه العالم .
شوهرم نماز نمى خواند و خممس نمى پردازد , آيا من مى توانم از آن پول استفاده كنم ؟ جواب بسمه تعالى براى شما جايز است , واللّه العالم .
كارگرى كاركرده , اما اجرتش را يك سال بعد پرداخت نمودند , تكليف خمس او چه گونه است ؟ جواب بسمه تعالى اگر براى شخص خاص يا شركت خصوصى كاركرده , بايد درهمان سال كه كاركرده تخميس كند .
و اگر براى دولت اجيرشده , هر وقت گرفت از ارباح آن سال حساب مى شود , واللّه العالم .