نـذر او بـه ايـن شـكل بود : اگر فلان كار را كرد بلافاصله مبلغى را به فقير بدهد , آن كار خلاف را كرد , ولى جريمه رانداد , ايا كفاره دارد ؟ جواب بسمه تعالى در فرض مزبور ـ چنانچه نذر شرعى منعقد شده ـ بايد كفاره بپردازد , واللّه العالم .
نذر كرداگر آن كار خلاف شرع را كرد , فرداى همان روزروزه بگيرد در صورت انجام آن كار , و روزه نگرفتن , تكليف چيست ؟ جواب بسمه تعالى اگر نذر شرعى منعقد شده بايد كفاره بپردازد , واللّه العالم .
بـراى آنـكـه خـود را از گـنـاه دور بـدارد , نـذر زيـادى كرده وقسم نيز خورده , اكنون كـفـاره هاى زيادى به گردن دارد .
نيز اونمى دانست اگر قسم را زير پا بگذارد كفاره با گردنش مى آيد .
اكنون كه بعضى از قسم ها را به ياد ندارد , چه كند ؟ جواب بسمه تعالى نـدانـستن ترتب كفاره بر نقض قسم و نذر , مانع ترتب كفاره نمى شود .
هر مقدار كه متمكن است بپردازد .
و نسبت به بقسه استغفار كند .
بعد اگر متمكن شد بپردازد .
و اگر متمكن نشداستغفار كافى است , واللّه العالم .
كـسى كه بدون تحقيق و جستجو , در حالى كه روزه بر اوواجب بود , خورده , آيا گذشته از قضا , كفاره هم بدهكاراست ؟ جواب بسمه تعالى كفاره ندارد , واللّه العالم .
اگر كفاره روزه تا يك سال پرداخته نشود , اضافه مى شود ؟ جواب بسمه تعالى همان كفاره اول است , واللّه العالم .
شخصى بدون اذن و وكالت زيد كفاره او را بدهد , آياكفايت مى كند ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه بدون وكالت و اذن صورت گيرد , نجزى نيست , واللّه العالم .
كـفـاره هـاى مـردم كـه جـمع آورى مى شود , روا مى دانيد درهمان جا صرف مسجدها و مدارس دينى و فقيران شود ؟ جواب بسمه تعالى كفاره براى فقير است و بايد صرف آنها شود و صرف در غير آن مورد جايز نيست , واللّه العالم .
زنى كه روزه خود را براى بچه در رحم يا بچه شير خوارمى خورد , آيا كفاره آنها بر گردن اوست يا شوهرش ؟ جواب بسمه تعالى كفارت و فديه زن به عهده خود اوست و چيزى جز نفقه واجبه برشوهر نيست , واللّه العالم .
آيا صحيح است كه مى گويند : چاقو را اگر بردارند ودوباره شروع به بريدن كنند , اين دو ضرب محسوب مى شود ؟ جواب بسمه تعالى اگـر شـرايـط تـذكيه را داشته باشد , حلال است .
و فرقى بين يك ضرب و دو ضرت نيست , واللّه العالم .
اگر كسى عمدا سر حيوان را , قبل از اين كه روح از بدن خارج شود , جدا كند , جايز است ؟ جواب بسمه تعالى در غير پرندگان , احوط اجتناب از آن ذبيحه است , واللّه العالم .
حـلـقـوم حيوان را مى برد , سپس معلوم مى شود به اشتباه گردن آن را بريده و به بدنش رفته , هنوز حيوان نمرده و بعضى از چهار رگ بريده نشده , آيا مى تواند بار ديگر پايين تر راببرد ؟ جواب بسمه تعالى چـنانچه بعد از بريدن مرتبه دوم ـ كه چهار رگ را بريده ـ به مقدار متعارف , مثل آن حيوان خون خارج شود و حياتش احرازشده باشد , به اين كه بعد از قطع حلقوم حركتى داشته باشد , آن حيوان مـذكى است .
و اگر سر آن را در مرتبه اول ـ كه چهار رگ بريده نشده ـ جدا نموده باشند , آن سر جزء مبان از حى است وحكم ميته را دارد , واللّه العالم .
ذبح با كارد استيل چه صورت دارد ؟ جواب بسمه تعالى جايز است , ولى اگر در محل ذبح دسترسى به آهن باشد ,احتياطا با آهن ذبح كند , واللّه العالم .
آيا خريد و فروش و خوردن حيوانى كه با ماشين سر بريده شده , جايز است ؟ جواب بسمه تعالى اگـر شرايط مقرره را رعايت نموده و براى هر دفعه سر بريدن (( بسم اللّه )) بگويند , ذبيحه حلال است , واللّه العالم .
حـيواناتى مانند گاو , قبل از كشتار به آنها شوك برقى مى دهند , تا هنگام كشتار و پس از آن حركت نكند يا كم حركت كند و خون كمى مى ريزد چه صورت دارد ؟ جواب بسمه تعالى در صورتى كه زنده باشد و به طور متعارف خونى كه معمولا ازاين نوع حيوان ـ يعنى حيوان شوك داده شده ـ بيرون مى آيد ,خارج بشود حلال است , واللّه العالم .
حـيـوانـى كه با موازين شرعى كشته مى شود و پس از آن درآب داغ يا جوش مى اندازند تا رگهايشس بسته شود و خون به طور كامل نيايد , حكم شرعى آن چيست ؟ جواب بسمه تعالى گوشتش حلال است و از خونش اجتناب شود , واللّه العالم .
ايـا نـام خدا را حتما بايد كسى بگويد كه دستگاه را روشن مى كند , گر چه نزديك حيوان نباشد ؟ نيز در گفتن اسم خدا ,اگر (( يا اللّه )) يا (( اللّه اكبر )) بگويد كافى است ؟ جواب بسمه تعالى شـخـصـى كـه دسـتگاه را روشن مى كند و با امر او ذبح صورت مى گيرد , تسميه او شرط است و تـسـمـيـه ديـگـرى كـفـايت نمى كند .
و در تسميه ذكر (( يا اللّه )) و يا (( اللّه اكبر )) كافى است , واللّه العالم .
براى صيد ماهى , به وسيله برق صيد كنند , چه صورت دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگر در اثر برق گرفتگى در آب بميرد حرام است , واللّه العالم .
درنـده اى دو رگ از چـهار رگ گوسفندى را قطع كرده , ولى گوسفند زنده هست , چه بايد كرد ؟ جواب بسمه تعالى در فرض مزبور , چنانچه بقيه رگها و دو رگ قطع شده را از بالاى محل قطع يا پايين آن با شراي ط تـذكـيـه , در حـالـى كـه حـيـوان هـنـوززنده است قطع كنند , تذكيه محقق مى شود و حيوان حلال مى گردد , واللّه العالم .
ايـن روزهـا در كشتارگاهها به دستور دولت , حيواناتى چون : گوسفند , گاو و مرغ را با دسـتـگـاههاى برقى مى كشند .
براى هر مرغ گفتن يك بسم اللّه , و رعايت قبله هم مشكل است , نظرتان چيست ؟ جواب بسمه تعالى چـنانچه حيوان به تدريج ذبح شود , بر حيوانى بسم اللّه جداگانه لازم دارد , و چنانچه منحرف از قـبـلـه بـاشد در حال ذبح حرام و نجس است .
و در ذبيحه مسلمان مادامى كه علم يااطمينان بر خلاف نداشته باشيد حلال و پاك است , واللّه العالم .
حـيـوانى كه آبستن است و وقت زاييدن به آن رسيده .
دونفر همزمان , يكى كارد به گلو مى گذارد , و ديگرى شكم آن راباز مى كند , آيا ذبح با اين شرايط حلال است ؟ جواب بسمه تعالى در مفروض سؤال , ذبيحه حلال است و احتياط مستحب ترك كيفيت مذكور است , واللّه العالم .
حـيـوانـى كـه زاييدن آن مشكل شده , بچه را با جراحى ازشكم مادرش بيرون مى آورند .
سپس مادر را سر مى برند , آياحلال است ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچـه بـعـد از پـاره كردن شكم مادر زنده باشد و با شرايط , پس از آن سرش را ببرند , حلال مى شود , واللّه العالم .
اربيان يا ميگو كه صيد مى شوند , آيا حلال است ؟ جواب بسمه تعالى هر چه كه عرفا اربيان و ميگو گفته شود حلال است , واللّه العالم .
چـيـزى كـه بـه حضرتعالى نسبت داده شده اين است : درذبح در كشتارگاه , هر بار كه كـشـتـارى صـورت مـى گيرد , بايد يك بار (( بسم اللّه )) گفته شود .
آيا لازم است كسى به كار گـمـارده شـود تـا براى هر كشتارى بسم اللّه بگويد يا هم زمان با زدن دكمه برق , يك بار بگويد , كافى است ؟ جواب بسمه تعالى بايد كسى كه كليد ماشين ذبح را مى زند , مقارن هر بار كه تيغ برگلوى حيوان مى رسد , بسم اللّه بگويد , وللّه العالم .
گوشتهايى در بازار ايران است كه از خارج آمده , ولى روى كلمه (( ذبح اسلامى )) نوشته شده , اگر بدانيم دولت جمهورى اسلامى ايران اين گوشت ها را وارد مى كند , حلال است ؟ جواب بسمه تعالى اگـر محرز شود آنچه بر آن نوشته شده صحيح است و يافروشنده بگويد و احتمال صدق او باشد , خوردن آن جايز است ,واللّه العالم .
خـوردن غـذاهـا و مـايعاتى كه به طور طبيعى مقدارى الكل دارند , مانند سركه يا آب جو بـدون الـكـل ـ كه در ايران نيز توليدمى شود ـ و حدود يك الى سه چهار در صد الكل دارا هستند ,چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى غذايى كه در طبيعت خود مسكر و يا مايع مسكر نيست و مسكريا مايع مسكر هم به آن اضافه نشده است , پاك و حلال است , ولو آن كه طبيعتا از نظر علمى چند در صدى الكل داشته باشد .
آب جو معروف كه از مخمر تهيه شده است , حرام است , واللّه العالم .
وسـايـل قـيمتى كه در سرزمينهاى غير اسلامى و غيرمسلمان نشين پيدا مى شوند , اگر مورد احتياج افراد مسلمان باشد و مسترد نگردد , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگر محرز نشود كه مال مسلمان است , مى توان تملك كرد , واللّه العالم .
آيا خوردن نان سوخته حرام است ؟ جواب بسمه تعالى حرمتى ندارد .
و چون احتمال انطباق خبائث داده شده بهتر است ترك شود , واللّه العالم .
با آن كه خوردن پنير مكروه است , مى گويند : خوردن روزاول ماه مستحب است , آيا اين مساءله صحت دارد ؟ جواب بسمه تعالى ترغيب به خوردن پنير در اول ماه در روايت وارد است , ولى خوردن آن با مغز گردو كراهتى ندارد , واللّه العالم .
شـركـت در سـر سفره اى كه شراب است , اگر به جهت تبليغ احكام دينى باشد , آيا اجازه مى فرماييد ؟ جواب بسمه تعالى در سر سفره هايى كه مشروب مى خورند حاضر نشويد .
وتبليغ را در اوقات و مكان هاى ديگر انجام دهيد , واللّه العالم .
آيا خرگوش از حيوانات حرام گوشت است ؟ جواب بسمه تعالى خرگوش از حيوانات حرام گوشت است , واللّه العالم .
خوردن خاويار ماهيان ـ همه گونه هاى آن ـ حلال است ؟ جواب بسمه تعالى تخم ماهى تابع خود ماهى است , واللّه العالم .
مـصـرف مواد غذايى مانند نوشابه , سوسيس , كالباس وماكارونى كه علم پزشكى به مضر بودنشان به طور صريح ياتلويحى تذكر داده است , جايز است ؟ جواب بسمه تعالى در صورت احراز ضرر مهم ـ كه جنايت بر نفس باشد ـ آن موادرا نبايد مصرف كرد , واللّه العالم .
خوردن تخم گوسفند حرام است .
اگر پزشك كارآزموده اى خوردنش را براى مريضى روا بداند , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى در مقام ضرورت و انحصار معالجه به آن به مقدار رفع ضرورت مانعى ندارد , واللّه العالم .
شـخصى ناچار است شراب و بول بنوشد , و هر دو برايش ممكن است , كدام را بنوشد بهتر است ؟ جواب بسمه تعالى اگر بول حيوان ماءكول اللحم باشد , آن را مى تواند بخورد .
و اگربول انسان باشد , در صورتى كه چـنـيـن فرضى تحقق داشته باشد , شرب بول مقدم است .
و لكن خداوند متعال طبق روايات ,در حرام شفا قرار نداده است , واللّه العالم .
نوشيدن نوشابه هاى ايرانى و خارجى چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى آنچه احراز نشده است كه مسكر است , آشاميدن آن مانعى ندارد , واللّه العالم .
اسـتـعـمال ترياك فى نفسه چه حكمى دارد ؟ اگر براى مداوا با تجويز پزشك باشد , جايز است ؟ جواب بسمه تعالى اعتياد به ترياك و ترياكى شدن جايز نيست , واللّه العالم .
كرم و حشراتى را كه نمى دانم خون جهنده دارند يا نه آياپاك است ؟ جواب بسمه تعالى پاك است , واللّه العالم .
چيزهاى خوردنى چون نان , برنج , نخود , سيب زمينى ,گوشت و.. .
گاهى در تنور , ديگ و يا روى آتش كاملامى سوزد , و مثل زغال و خاكستر مى شوند , به طورى كه ديگرنام گذشته آنها بر آنها گفته نمى شود , آيا خوردن اينها جايزاست ؟ جواب بسمه تعالى خوردن آنها حرام نيست , مگر آن كه از جهت اضرار ظلم به نفس محسوب شود , واللّه العالم .
ماهى هايى كه فلس ندارند , و در بازار به فروش مى رسند ,آيا خوردن و خريد و فروش آنها جايز است ؟ جواب بسمه تعالى خوردن ماهى بدون فلس و فروش آن براى خوردن جايز نيست ,واللّه العالم .
گوشت مرغ و گوسفند كه در بازار مسلمين داد و ستدمى شود , و چگونگى كشتن آنها را نمى دانيم , آيا پاك است ؟ جواب بسمه تعالى حلال و پاك است , مگر اين كه ميته بودن آن احراز شود , واللّه العالم .
هم اكنون در كشتارگاهها از ماشينهاى كشتار جمعى براى كشتن گاو , گوسفند و مرغ استفاده مى شود و هر بار حدود500 تا 600 مرغ ذبح مى شود .
شرايط سر بريدن چگونه است ؟ جواب بسمه تعالى بـراى بريدن سر هر مرغ يا چند مرغ در يك آن يك بسم اللّه لازم است با رعايت ساير شايط از جمله قبله و در غير اين صورت نجس و حرام است , واللّه العالم .
بعد از ذبح كامل حيوان كه هنوز جان دارد , اگر در آب بيفتد آيا اين ذبيحه پاك است ؟ جواب بسمه تعالى بعد از ذبح كامل با ساير شرايط ذبيحه , پاك و حلال است , واللّه العالم .
در كـشـتـارگاهها وقتى كه مى خواهند حيوان را ذبح نماينددستگاه برقى از پس گردن حـيـوان بـا ضـربه , سر حيوان را بريده و جدا مى كند , البته بعد از بريده شدن سر حيوان , دست و پامى زند و جان مى دهد , حكم شرعى را بيان فرماييد ؟ جواب بسمه تعالى در غير مرغ و پرندگان اشكال دارد , واللّه العالم .
اگـر حيوان حلال گوشت را پيش از كشتن با آمپول و ياچيزى ديگر مست نمايند تا كمتر احساس درد كند , آيا جايزاست ؟ جواب بسمه تعالى اشكالى ندارد , واللّه العالم .
آگاهان مى گويند : كوسه ماهى هم مانند ماهيان ديگرداراى فلس و قشرند , كه با دست كشيدن روى پوست آنها ـ كه به نام فلس ميخى و شكل دلدانه اى ناميده مى شود ـ محسوس است , و از نوع ماهيان غضروفى است .
آيا مى توان به نظرمتخصصان اكتفا كرد يا آن كه كوسه ماهى حكم خاص دارد ؟ جواب بسمه تعالى چيزى كه علميا فلس است , ولى در نظر عرف به آن فلس گفته نمى شود , شرعا اعتبارى ندارد , واللّه العالم .
ايا خوردن كوسه ماهى جايز است ؟ جواب بسمه تعالى ماهى فلس دار حلال است و بايد احراز شود كه فلس دارد و غيرآن حرام است , واللّه العالم .
كـنـسـروهايى كه در خارج بسته بندى شده و در ايران به فروش مى رسد , آيا خوردن آنها حلال است ؟ جواب بسمه تعالى خوردن كنسروهايى كه مواد گوشتى دارند , از كشورهاى غيراسلامى وارد مى شوند جايز نيست , مگر اينكه احراز شود به طريقه شرعيه تذكيه شده است , واللّه العالم .
كنسرو ماهى , گوشت گوسفند يا گاو كه در خارج بسته بندى شده و در ايران به فروش مى رسد , خوردن آن چه صورت دارد ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه فروشنده مسلمان باشد و بگويد تحقيق كرده ايم گوشت مذكى است و احتمال صدق باشد , مانعى ندارد , واللّه العالم .
سوسيس هايى كه از كشورهاى خارج وارد مى شود , چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى خـوردن مواد گوشتى از كشورهاى غير اسلامى وارد مى شودحرام است , مگر آن كه احراز تذكيه شرعى بشود , واللّه العالم .
نزديك پنجاه سال پيش كسى با الاغ ديگرى وطى كرده .
هيچ كس جز خود او از آن با خبر نيست .
آيا اكنون جز توبه ,چيزى هم به صاحب آن بدهكار است ؟ جواب بسمه تعالى بايد توبه نمايد .
و احتياط واجب آن است كه قيمت روزى كه آن كار سنيع را انجام داده , به مالك يا ورثه آن بپردازد , واللّه العالم .
كشتن حشرات موذى مانند سوسك و.. .
چه حكمى دارد ؟ جواب بسمه تعالى مانعى ندارد , واللّه العالم .
كشتن حيوانى كه مال كشى نيست مثل گربه , سگ ,كبوتر , لك لك , لاك پشت , مورچه و امثال اينها در صورتى كه هيچ اذيتى به انسان نمى رساند آيا جايز است يا نه ؟ جواب بسمه تعالى حيواناتى كه موذى نيستند و به كشتن آنها ترغيب نشده است آنها را به گرسنگى و تشنگى كشتن حرام است بلكه احوط اين است كه سوزانده هم همين حكم را دارد , واللّه العالم .
زن بـاردارى كـه بچه پنج ماهه در شكم داشت , تصادف كرده هر دو جان دادند و به خاك سپرده شدند , آيا بچه از مادرارث مى برد ؟ جواب بسمه تعالى بچه ـ در فرض سؤال ـ ارث مى برد , واللّه العالم .
در مـنـهـاج در احـكـام خيار تعليقه نداريد و اختيارفرموده ايد عدم محروميت زن از ارث خيارى كه متعلق است به چيزى كه زن در آن محروم است , مانند زمين , آيا مرادحضرت عالى اين اسـت خـيـارى كـه زن ارث مـى برد مانند خياراجنبى است يا مانند خيار مالك است كه حق رد و استردادزمين به خود دارد بمقدار حق خود ؟ جواب بسمه تعالى خيار زن اگر چه مانند خيار ورثه است , در اصل جعل و لكن متفاوت است .
در اثر اعمال , كه اگر در فروش زمين اعمال نمودچيزى از زمين به او برنمى گردد .
و اگر در خريد آن اعمال نمود از ثمن معامله مقدارى به او منتقل مى شود , واللّه العالم .
ارث مادرم در نزد برادرانش است و در جهت گرفتن آن تلاشهايى قانونى صورت گرفته , ولى تا به حال بى نتيجه مانده است , آيا مادرم حق تقاص از اموال برادرانش دارد يا نه ؟ جواب بسمه تعالى در فـرض مزبور مادرتان مى تواند به مقدار سهم ارث خود , از مال برادرها تقاص كند , يعنى از مال آنها ـ اگر به دستش آمد ـ به مقدار حق ارث خود بردارد , واللّه العالم .
اگر انسان در زمانى كه بچه بود از باغ كسى مقدارى ميوه خورد بعد از وفات صاحب باغ , آيـا اگـر وارث او را از خودراضى كند كفايت مى كند يا اگر وارثان مقدارشان زياد باشد ,بايد همه آنها را از خود راضى كند ؟ جواب بسمه تعالى در صـورت تـمـكـن بـايـد همه وراث را راضى كند , و يا سهم آنها رابدهد .
و اگر به بعضى از آنها دسترسى ندارد و مكان فرستادن سهمشان به آنها نيست , بايد با اذن حاكم شرع از جانب آنهاصدقه بدهد , واللّه العالم .
اگـر مـردى بالغ و عاقل به زور يكى از محارم خود را ازاله بكارت كند و يا با زن محرم غير بـاكـره نزديكى نمايد آيا فرزندزنا از هر دو ارث مى برد ؟ و آيا دختر حق مطالبه مهر خود را اززانى دارد ؟ جواب بسمه تعالى در هـر دو صورت , مولود از هيچ يك ارث نمى برد و در صورت عنف , كسى كه با او زنا شده است , چه باكره و چه غير باكره ,حق مطالبه مهر المثل را دارد , واللّه العالم .
اگـر مـردى زنـى را صـيـغـه عمرى خود نمايد , آيا اين زن ازمردش ارث مى برد ؟ آيا زن صيغه اى , پيش از پايان مدت ,حق تقاضاى فسخ مانده مدت صيغه را دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگـر در ضمن عقد نكاح شرط ارث شده است در اين صورت ارث مى برد و اگر شرط ارث نشده , ارث بـردن در فرض سئوال مشكل است .
و احتياط اين است كه مصالحه شود .
و در بخشش مدت واجراى طلاق , بايد رعايت احتياط شود , واللّه العالم .
در حـادثـه اى زن و شوهر و تنها فرزند ذكورشان جان باختند .
از خانم متوفى پدر و مادر ( جـد و جـده كـودك ) و ازخانواده شوهر فقط برادرانش در قيد حيات هستند .
آيا پدر ومادر خانم متوفى , علاوه بر مهريه دخترشان , چيزى از دارايى دختر و سهم نوه خود , ارث مى برند ؟ جواب بسمه تعالى در فـرض مـزبـور , آنـچه را كه نوه دخترى از پدر و مادر خود ارث مى برد .
به جد و جده مادرى او مـى رسـد .
و امـوالـى را كـه آن نـوه قـبـل از اين حادثه داشت , به پدر و مادر او مى رسد كه سهم الارث پـدر از اموال آن نوه به برادرهاى او ـ كه عموهاى نوه باشند آمى رسد .
و سهم الارث مادر از امـوال آن نـوه , بـه پدر و مادرش كه جد و جده نوه باشند , مى رسد .
و آنچه را كه زن متوفى قبل ازايـن حـادثـه مـالك آن بود ـ از مهريه و غير آن ـ 14 آن به عنوان ارث به شوهرش مى رسد .
و 34 ديـگـر بـه پـدر و مـادر آن زن ( جـد و جـده آن نوه ) مى رسد , البته مقدارى از آن به عنوان ارث خودشان , ومقدارى به عنوان ارث آن نوه كه از طريق نوه به آنها مى رسد ,واللّه العالم .
پـدرى تـمـامـى مـا يملكش اعم از منقول و غير منقول را باوجه شرعى و عرفى به فرزند ذكورش واگذار نموده بمبلغ خاصى مشروط بر اينكه فرزند از مال خودش به دختران ناقل مبلغى را بپردازد لكن تا حال منتقل اليه چيزى پرداخت ننموده آيا خواهرانش مى توانند ادعاى ارث پدر را بنمايند ؟ جواب بسمه تعالى بر متصالح واجب است مبلغى را كه در ضمن صلح بر وى شرط شده است بپردازد .
امواليكه پس از صـلـح مـذكور براى پدرحاصل شده است و تا زمان موت باقى بوده حكم تركه ميت رادارد ما بين وراث تقسيم مى شود , واللّه العالم .
نيمى از زمين را شوهر , و نيم ديگر را همسرش خريده اند .
اين دو فرزندى هم ندارند .
زن زودتـر از مـردمـى مـيـرد , و شـخصى خود را ورثه زن مى نامد در حالى كه نيمى از سهم زمين را شوهرش خريده , آيا كسى مى تواند ارث ببرد ؟ و ايا من مى توانم ان زمين را بخرم ؟ جواب بسمه تعالى چـنـانـچه احراز شود كه زن در زمان موت وارث ديگرى غير ازشوهر نداشت , خريدن شما مانعى ندارد .
و زمين ملك شمامى شود , واللّه العالم .
حقوق متوفى را به همه اعضاى خانواده مى دهند , آياتصرف و تملك آنان به اندازه مساوى است ؟ جواب بسمه تعالى تابع تعيين دهنده آن است , واللّه العالم .
به دليل كالبد شكافى و برداشتن عضوى از ميت , ديه به خانواده پرداخت مى شود , آيا آنان مى توانند آن را تقسيم كنند ؟ جواب بسمه تعالى بين ورثه تقسيم نمى شود , بلكه صرف در خيرات براى ميت مى شود , واللّه العالم .
زن طـلاق خـلـعـى مى گيرد .
پيش از پايان عده مرد مى ميرد .
در اين صورت زوجه ارث مى برد ؟ جواب بسمه تعالى زوجه حق ارث ندارد , واللّه العالم .
بـه درخـواسـت پـدرم , از پول خودم براى حج به نام او نام نوشتم .
دو سال بعد پدرم فوت نـمـود .
آيـا ارزش كنونى فيش حج جزء ما ترك ميت است ؟ يا چون وصى پدر بوده و هستم و اصل پـول را بـه ايـشان تمليك نموده ام , آيا استفاده از ارزش كنونى فيش حج منوط به اجازه و رضايت ساير ورثه مى باشد ؟ جواب بسمه تعالى فـيش مزبور ما ترك ميت نيست .
و اگر سازمان حج آن را به كسى كه صاحب پول بوده بدهد , در صورتى كه شما پول را به پدر تمليك نكرده بوديد , بلكه پول خود را داده بوديد كه پدرتان حج برود مـال شـمـا است .
و اگر سازمان فيش را به كسى كه پول به نام او داده شد , به او بدهد .
مال تمام ورثه است , واللّه العالم .
وارث مرده اى , دو برادر و يك همسر دايمى است .
لطفانحوه تقسيم ارث آنها را بفرماييد ؟ جواب بسمه تعالى ديـن , مـانـند بدهى به مردم و خمس ما فى الذمه و غيره , از اصل مال خارج مى شود .
و پس از آن وصـيـت به اندازه ثلث نافذ است و بيش از آن نياز به اجازه وارث دارد .
پس از اخراج دين ووصيت بـقـيه تركه بين وارث تقسيم مى شود .
به همسر دايمى يك چهارم بقيه تركه داده مى شود .
و سه چـهـارم آن را دو بـرادربـه طـور مـساوى باهم تقسيم مى كنند , توضيح اين كه زن اززمين ارث نـمـى برد .
و از بنا و اشجار به طورى كه دو رساله نوشته شده ارث مى برد , به رساله مراجعه شود , واللّه العالم .
پـدرى امـوالـش را بـه فـرزندانش تقسيم مى كند و هر يكى ازپسران حصه خود را تصرف مـى كـنند .
و از طرف پدر هيچ گونه اظهارى نسبت به تمليك و يا هبه و يا اباحه در تصرف نشده ,آيا اين تقسيم موجب ملكيت است ؟ جواب بسمه تعالى چنانچه به اين عنوان به فرزندان داده كه بعد از مردن ملك آنهاشود , تمليك نيست , بلكه وصيت به تقسيم خاص است كه اثرى ندارد و بايد تركه ميت به حسب سهام ارث تقسيم شود و اگر به اين عـنـوان داده كـه از الان در دسـت آنها باشد و به همين صورت بعد از مردن باقى بماند , ظاهرش تمليك است , ولى اگر پدر بعدادعا كند كه من تمليك نكرده ام , قولش مسموع است , واللّه العالم .
شـخـصـى دو زن دارد يـكى از زن هايش پيش از شوهرش ازدنيا مى رود وى از هر دو زن فرزندانى دارد , آيا فرزندان نخستين زن 18 حق مادرى را از پدر ارث مى برند ؟ جواب بسمه تعالى فرزندان زوجه اى كه قبل از زوج فوت نموده , فقط سهم خود را ازپدر ارث مى برند , واللّه العالم .
آيا دختر از زمينهاى كشاورزى پدر ارث مى برد ؟ جواب بسمه تعالى دخترا از زمين كشاورزى پدر ارث مى برد , واللّه العالم .
فـرزند يا همسر مرد در زنده بودنش از اموال او بردارند وبعد از مردن اين اموال جزء تركه ميت است ؟ جواب بسمه تعالى پـولـهايى را كه زن و ساير ورثه در زمان زنده بودن شوهربرداتشته اند , ملك آنها نمى شود .
و همه ايـن اموال جزء تركه ميت است كه بايد بين ورثه تقسيم شود , مگر اين كه ورثه تراضى كنند كه هر چه در دست هر كس هست باشد .
و زن هم بايد بعد از فوت شوهر طلب خود را اثبات كند , مگر اين كه ورثه به طلب اقرار كنند , واللّه العالم .
زنـى چـون بـچـه دار نمى شد , از مرد بيگانه نطفه گرفته وبچه دار شده , آيا بچه از زن و شوهرش ارث مى برد ؟ جواب بسمه تعالى جـايـز نيست نطفه مرد اجنبى در رحم زن اجنبيه قرار گيرد , ولى اگر اين كار شد , اين زنى كه نـطفه غير در رحم او واقع شده است ,مارد بچه است , و لكن شوهر زن پدر اين بچه نيست .
و اين بچه از اين شوهر ارث نمى برد و پدر اين بچه صاحب نطفه است ,واللّه العالم .
مرده اى , سه پسر دايى و يك پسر خاله دارد , چگونه آنهاارث مى برند ؟ جواب بسمه تعالى تـركه چهار قسمت مى شود , و به هر يك از وراث يك سهم مى رسد .
و اين در صورتى است كه پسر دايى ها و پسر خاله ازيك پدر و مادر باشند .
و در غير اين صورت , تفصيل آن دررساله موجود است , واللّه العالم .
فـردى هـسـتم غير از طبقه سوم , وارثى ندارم , آيا اموالم راوقف كنم يا براى آنها به ارث بگذارم ؟ جواب بسمه تعالى امـلاكتان را مى توانيد به ارث بگذاريد و مى توانيد وقف كنيداختيار آن با شماست .
و اگر احتمال مى دهيد , بعد از شما به دست غير اهل بيفتد و آن را در غير رضاى خدا صرف كنند , اولى اين است كـه وقـف كـنـيـد .
بـه ايـن نحو كه املاكم را در جهت يا جهات خيريه مسلوبة المنفعه , يعنى به استثناى منافع مادام العمر ,وقف مى كنم , واللّه العالم .
شخصى به دليل تنگ دستى زمينهايش را رها كرده و به شهر مى رود , اما خويشانش در آن زمينها كشت و كار مى كنند ,آيا تصرف بستگان و نسل بعدى آنان جايز است ؟ جواب بسمه تعالى تـصرف و تملك اقربا و نسل بعدى آنان به واسطه ارث درصورت اعراض مالك اولى اشكال ندارد , واللّه العالم .
اگر پدر چندين دست لباس يا چند جلد قرآن عالى قيمت داشته باشد , آيا پسر بزرگ همه را مى برد ؟ جواب بسمه تعالى لباسهايى كه ميت آنها را مى پوشيد يا مهيا براى پوشيدن خصوص او بود به پسر بزرگ ميت مى رسد , هر چند متعددباشد .
و در غير لباس مثل مصحف چنانچه متعدد باشد , احوطآن است كه در زايد بر يكى با ساير ورثه مصالحه شود , واللّه العالم .
سئوال 1838 ـ وارثان اموال پدر را ميان خود تقسيم كرده و هر يك درسهم خود تصرف مى كنند .
حدود شانزده ماه پس از آن يكى ازآنان ادعا مى كند راضى نيست , آيا ادعاى او اثر دارد ؟ جواب بسمه تعالى اگـر آن وارث سـهـم خود را بدون اكراه گرفته و در دستش بوده ,ادعاى بعدى وى اثر ندارد .
و رضايت و طيب نفس معتبر نيست ,بلكه اكراه موجب بطلان قسمت است , واللّه العالم .