الگوهای رفتاری امام علی(ع) و امور قضایی

محمد دشتی

نسخه متنی -صفحه : 38/ 16
نمايش فراداده

روش برخورد با قاضى

1 تنبيه قاضى با عزل چند روزه

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام زِرِه خود را كه در جنگ جَمَل گمشده بود، در دست يك يهودى ديد،

شكايت به محكمه خود برد.

يهودى گفت:

زِرِه در دست من است شما بايد دليل بياوريد.

در آن مجلس چون «شريح قاضى» به اميرالمؤمنين عليه السلام احترام كرد، و با يهودى برخورد مناسبى نداشت.

آن حضرت ناراحت شد و عدالت رفتارى قاضى را به او تذكّر داد.

طبق درخواست قاضى بايد افرادى شهادت مى دادند كه امام مجتبى عليه السلام و قنبر شهادت دادند.

اشتباه ديگر قاضى اين بود كه:

وقتى امام حسن عليه السلام و قنبر شهادت دادند كه زِرِه مال امام على عليه السلام است، شريح خطاب به امام گفت:

امّا شهادت حسن پذيرفته نيست، زيرا پسر شماست و بايد شاهد ديگرى بياورى.

اين جسارت و ضعف ايمانِ شريح، قابل عفو نبود، زيرا امام حسن مجتبى عليه السلام كه رسول خدا صلّى الله عليه وآله او را سيّد و بزرگ جوانان بهشتى نام نهاد و معصوم بود.

كه شريح نيز اين حديث را از رسول خدا صلّى الله عليه وآله شنيده بود، پس شهادت آن حضرت هرگز نمى بايست زير سئوال برود.

در آن محكمه، يهودى با مشاهده اخلاق و عدالت و رفتار انسانى حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مسلمان شد و زره را به اميرالمؤمنين عليه السلام بازگرداند، و در شگفت ماند كه:

رهبر يك امّت چونان افراد معمولى مملكت به دادگاه مى آيد و در كنار مدّعى مى نشيند كه مسلمان هم نيست، و قاضى دادگاه خود را توبيخ مى كند كه چرا به او احترام گذاشته است.

امّا شريح را به مدّت 20 روز از قضاوت عزل و به روستاى خودش فرستاد، و پس از آن مدّت، دوباره به او اجازه داد تا قضاوت را از سَر گيرد.(36)

2 عزل قاضى بد اخلاق آفات قضاء، شماره 1