حسن بصرى از عالم نمايانى بود كه فكر مى كرد از ديگران بهتر مى فهمد
و در ماجراى جنگ جمل نيز مردم را دچار تزلزل مى كرد،
اما نمى دانست و درك نمى كرد كه جاهل است.
پس از جنگ جمل و آزاد شدن شهر بصره، حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام در مسجد جامع شهر، سخنرانى مى كرد و حسن بصرى در ميان جمعيت نشسته به ظاهر سخنان امام على عليه السلام را مى نوشت و با تظاهر و ريا، خودى نشان مى داد.
حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام براى افشاى ماهيت نفوذى او كه در گمراهى مردم نقش داشت، فرمود:
هر قومى همانند قوم موسى «سامرى» دارد (آن كس كه گوساله درست كرد و يهوديان را در چند روز غيبت پيامبر خدا، گوساله پرست كرد.)
و حسن بصرى، سامرى اين امت اسلامى است، با اين تفاوت كه سامرى زمان موسى عليه السلام مى گفت:
لامساس (با من تماس نگيريد.)
و سامرى زمان ما مى گويد:
لاقتال (جنگ نكنيد) (143)