در چهار گفتار گذشته تحت عنوان حكومت و عدالت نظريات كلي نهج البلاغه را در مساله حكومت و مهمترين وظيفه اش يعني عدالت منعكس كرديم، اكنون نظر به اينكه يكي از مسائلي كه مكرر در اين كتاب مقدس درباره آن سخن رفته است مساله اهل بيت و خلافت است، لازم است پس از آن مباحث كه كلياتي بود در امر حكومت و عدالت در اين مبحث كه مربوط است به مسأله خاص خلافت بعد از پيغمبر و مقام اختصاصي اهل بيت در ميان امت وارد شويم.
مجموع مسائلي كه در اين زمينه طرح شده است عبارت است از:
الف. مقام ممتاز و فوق عادي اهل بيت و اينكه علوم و معارف آنها از يك منبع فوق بشري سرچشمه مي گيرد و آنها را با ديگران، و ديگران را با آنها نتوان قياس كرد.
ب. احقيت و اولويت اهل بيت و از آن جمله شخص اميرالمؤمنين عليه السلام به امر خلافت . هم به حكم وصيت و هم به حكم لياقت و فضيلت و هم به حكم قرابت.
ج. انتقاد از خلفا.
د. فلسفه اغماض و چشمپوشي علي عليه السلام از حق مسلم خود و حدود آن كه از آن حدود نه تجاوز كرده نه در آن حدود از انتقاد و اعتراض كوتاهي كرده است.