روشنفکرها

موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی

نسخه متنی -صفحه : 42/ 8
نمايش فراداده

گرم از همه ئ جوانب آغاز شد.

كاردار با لحنى كه قبلاہ با ساير وزيران صحبت كرده بود سخن گفت: ايالات متحده نتايج انقلاب ايران را مى پذيرد و آرزوى موفقيت دولت موقت ايران را دارد.

حكومت ايالت متحده شديداہ مايل است مناسبات را عادى كند تا آن حد و به ميزان سرعتى كه دولت موقت ايران ميل داشته باشد.

4- ايالات متحده از تماميت ارضى ايران و استقلال و ثبات اقتصادى آن پشتيبانى مى كند.

ضمن توجه به اين كه تبليغات ضد ايالت متحده در نطقها و رسانه هاى جمعى زياد بوده است، كاردار تاكيد كرد كه ايالت متحده دئر امور داخلى ايران مداخله نمى كند و نخواهد كرد.

نخست وزير با تشكر از اظهارات كاردار استقبال كرد.

كاردار گفت اگر هر آينه شك و ترديهايى در اين مورد پيدا شود، بازرگان يا مقامت ارشد نبايد در احضار كاردار يا سفير، هر گاه كه سفير رسيده باشد ترديدى بخود راه ندهند.

صراحت به موقع براى كاهش سوع تفاهم راه خوبى است.

5- بازرگان با توجه دادن به اين نكته كه او شخصاہ به مناسبات حسنه ئ ايالات متحده و ايران نظر مساعد دارد پاسخ داد و به ارزش ملاقاتهاى قبلى خود با سفير سوليوتن و مامور سياسى اشاره كرد مناسبات حسنه با ايالت متحده از اعتقادات شخصى نخست وزير است و هنگامى كه دادن پست وزارت امور خارجه به يزدى مورد بحث بود نخست وزير از يزدى درباره اين نكته پرسيده بود تا اينكه اطمينان حاصل كرده بود كه يزدى از مناسبات دوستانه با ايالت متحده پشتيانى مى كند.

دولت موقت ايران احساس مى كند كه ايالات متحده يقيناہ مى خواهد كه ايران يك قدرت نيرومند باشد، و بازرگان قضاوت كرد كه ايلات متحده در اين كه خواستار مناسبات حسنه با ايران است صميمت دارد.

اگر ايالت متحده موافقت كند كه تعبير ايران از مقاصد ايالات متحده صحيح است "ما معتقديم كه سفير جديد شما خواهد توانست به ما كمك كند بازرگان آن گفت كه اگر حكومت ايالات متحده اطلاعاتى دارد كه به ايران كمك خواهد كرد كه از استقلال خود در مقابل دشمنان دفاع كند" ما قدردانى خواهيم كرد كه اگر شما اين اطلاعات برسانيد." او خاطر نشان ساخت كه انتظام معاون نخست وزير در اين مورد فرد مورد تماس باشد.

6- نخست وزير خاطر نشان ساخت كه ايالات متحده و ايران داراى روابطه حسنه ئ اقتصادى و نظامى بوده اند.

دولت موقت ايران هم همين را مى خواهد و شايد روابط توسعه يافته ئ اقتصادى، مناسبات نظامى البته تغيير خواهد كرد.

خريدهاى اسلحه متوقف خواهد شد.

ولى دولت البته تغيير خواهد كرد.

خريدهاى اسلحه متوقف خواهد شد.

ولى دولت موقت ايران نيازمند كمك فنى و لوازم يدكى است.

دولت موقت ايران اميدوار است و انتظار دارد تا از كمك مساعد حكومت ايالات متحده در حل مسايل مربوط به خاتمه دادن به اين قرار دادها و تجديد قراردادها برخوردار شوند.

انتظام افزود كه دولت موقت ايران كه حكومت ايالات متحده درباره تصميمات مربوط به تجديد قراردادها يا عدم تجديد آنها "عليه ما نباشد." انتظام بدين مناسبت خاطر نشان ساخت كه مبلغ هشت ميليون دلار لوازم يدكى هنوز در انتظار حمل به ايران در تگزاس باقيمانده و خواستار شد در اين مورد اقدام بشود.

كاردار گفت او در اين مورد رسيدگى خواهد كرد ولى معتقد است كه حمل تمامى محموله هشت ميليون دلارى چند روز قبل آغاز شده است.

" هيئت معتقد است كه لااقل يك محموله هواپيما وارد شده است و جزئيات به دولت موقت ايران داده خواهد شد.

" انتظام سوئال ديگرى در مورد ورود 9 هواپيماى نظامى كرد كه درباره آن گزارش شده است.

كاردار گفت كه اينها 9 هواپيماى بارى است براى حمل بقاياى لوازم خانگى و اينكه هواپيماها به طور متوسط روزى يك يا دو فروند وارد مى شود، نه همه يك جا و انتظام از اين امر اظهار خرسندى كرد.

7- در پاسخ به سوئالى از كاردار نخست وزير چند دقيقه تصوير كلى انقلاب را ترسيم كرد، و خاطر نشان ساخت كه او آن چه را كه اخيرا" در يك گفتگوى تلويزيونى بيان داشته است به طور مختصر توضيح مى دهد.

انقلاب ايران با سرعت موفق شده است و اين امر دشواريهاى زيادى را ايجاد كرده است، ولى دولت موقت ايران مى كوشد اوضاع را جمع و جور كند و به مقابله با مشكلات به ويژه درباره امنيت بپردازد.

انتظام افزود كه دولت موقت ايران از پشتيبانى "99 درصد از مردم" كه حاضرند از بسيارى از چيزها بگذرند تا انقلاب موفق شود برخوردارند.

ضمن نگرانى درباره اينكه قتل اخير رهبران نهضت اسلامى " سرلشكر قرنى و آيت ا...

مطهرى " نگرانى عمومى را افزايش داده است، بازرگان گفت بر اين مشكلات غلبه خواهد شد.

طرح قانون اساسى جديد در دست تهيه است، ولى يك يا دو ماه طول خواهد كشيد كه به شكل نهايى به مردم عرضه شود.

در ضمن، قانون جديد انتخابات اخيرا" تكميل شده، به طورى كه تدارك براى انتخابات مجلس موئسسان در جريان است.

شايد دو يا سه ماه ديگر لازم خواهد بود كه فراگرد نيز به پايان برسد، و اين نمونه مسايلى است كه از موفقيت سريع انقلاب ناشى شده است.

" اظهار نظر: بازرگان و انتظام ظاهرا" صميمانه و به طور مثبت اظهارنظر مى كردند ولى براى تصوير چهره خوشايندى از انقلاب كه به تدريج دستاوردهاى خود را تحكيم مى بخشد اندكى در زحمت بودند.

چون بحث در پايان اين ملاقات صورت گرفت، كاردار در انتظار نماند تا عكس العمل آنها درباره مشكلات پرتضاد سازمان سياسى دريافت دارد.

نظرى كه در بالا ذكر شده است شايد نظرى است كه به "خط حزبى" جهت دولت موقت اسلامى ايران تا اندازه زيادى نزديك است.

" 8- انتظام و بازرگان: انتظام اكنون بوضوح مرد دست راست نخست وزير است.

او چند سالى با بازرگان نزديك بوده است، ولى تنها قبل و بعد از موفقيت انقلاب شخصيت خود را پيدا كرد.

خروج يزدى از ميان اطرافيان نخست وزير در سياست كلى دولت موقت ايران به انتظام نقش بزرگترى داده است، از جمله سياست خارجى، كه ملك مطلق يزدى به شمار مى رفت.

انتظام در حدود 48 ساله است و درجه دكترا در اقتصاد از دانشگاه بركلى در كاليفرنيا در سال 1963 به دست آورده است، و چند سال موئسسه خصوصى مهندسين مشاور را داشته است.

در داخل نهضت آزادى ايران او ظرف دو سال گذشته به يك موضع مهم در هيئت دولت مركزى رسيده و يكى از آنهائى بود كه از سوى بازرگان براى سمت دولتى به علت نظريات اعتدالى خود انتخاب شد.

او يكى از حريفان توكلى شهردار كنونى تهران بود.

توكلى نماينده جناح چپ نهضت آزادى ايران بود.

بازرگان انتظام را به جاى توكلى به عنوان تماس بگير روز به روز نهضت آزادى ايران با سفارت چند هفته قبل از موفقيت انقلاب انتخاب كرد.

9- چه انتظام و چه بازرگان هر دو در جهان بينى غربى روشنفكرى و راهى كه زندگى بايد در جهت آن حركت كند با همديگر سهيم اند.

هر چند هر دو مذهبى هستند " بازرگان بيشتر از انتظام " هر دو به طور تلويحى و ضمنى بيشتر از متفقين دينى خود در نهضت اسلامى به مفاهيم عقلائى غرب معتقد هستند.

در جريان اين ملاقات بازرگان سالم و هشيار به نظر مى رسيد.

ناس 61 شماره سند

مهدى بازرگان

مهدى بازرگان - 51 24 مى 9791 آقاى نخست وزير عزيز: همان طورى كه مى دانيد، قرار است بعدازظهر امروز و فردا يك سلسله تظاهرات بزرگ به عنوان اعتراض عليه قطعنامه اخير مجلس سناى ايالات متحده صورت گيرد.

من عميقا" ناراحتم از اينكه در هيچ زمانى از وقتى كه تداركات براى تظاهرات اعلام شده است نديده ام كه اقدامى يا دعوتى از سوى دولت موقت جمهورى اسلامى ايران براى اينكه اين اقدامات عمومى به طور مسالمت آميز برگزار شود صورت گرفته باشد.

من جدا" خواستارم كه دولت موقت جمهورى اسلامى ايران اقدامات لازمه را در تقاضاى آرامش و يك محيط مسالمت آميز به عمل آورد.

دولت شما مستحضر است كه حكومت ايالات متحده حداكثر كوشش خود را براى بهبود مناسبات و برقرارى مجدد پيوندهاى ما به يك روند عادى، و محدودكردن واكنش هاى احتمالى ناشى از احساسات يا عدم اطلاع به عمل مى آورد.

ما قادر نيستيم اظهارات به عمل آمده در مطبوعات آمريكا يا كنگره ايالات متحده را كنترل كنيم مع ذالك ما بهترين كوشش خود را براى نماياندن يك تصوير واقعى از حوادث ايران و توصيف كردن علاقه و نگرانيهاى متقابل را كه ما با ايران داريم به همه طرفهاى ذيعلاقه آمريكا به عمل آورده ايم.

ما از پديده احساسات فزاينده ضد آمريكائى در ايران كه بيشتر آن مبنى بر سوع تفاهم عمومى از روش اين حكومت است نگرانيم.

من از سوى حكومت خود دستور دارم كه نگرانى آن را درباره تظاهرات امروز و فردا كه ممكن است تامين جانى پرسنل سفارت آمريكا