مهدى بازرگان - 21
شماره سند: 9903
تاريخ 20 مارس 97
از: سفارت آمريكا، تهران
به: وزير امور خارجه واشنگتن دى. سى.
طبقه بندى: سرى
موضوع: ملاقات با بازرگان نخست وزير در 19 مارس
1- تمام متن سرى
2- من بيش از يكساعت بعدازظهر 19 مارس با مهدى بازرگان
نخست وزير ملاقات كردم. او همراه انتظام معاون نخست وزير بود و
من، لمبراكيس مشاور سياسى را همراه آورده بودم.
3- هنگام ورود ما از ديدن دو عكاس و يك فيلمبردار تلويزيون ايران
كه در انتظار بسر مى بردند به حيرت افتاديم. بازرگان به عنوان يك اقدامى
كه قبلا" صحنه آن فراهم شده بود از من با احساسات استقبال كرد" به
روشنى و به وضوح بر خلاف روش معمول كوشيد تظاهر به داشتن
روابط گرم شخصى با من كند. در حالى كه فيلمبرداران هنوز در اطاق
بودند من موفقيت او را در متوقف كردن اعدامهاى بدون محاكمه به او
تبريك گفتم، ولى گمان نمى كنم مذاكرات ما ضبط شده باشد.
4- بحث ما آنگاه بر سر برخى از موضوعات كه به وسيله تلگرامهاى
جداگانه گزارش خواهد شد آغاز شد. مع ذالك يكى از نكات اصلى كه من
در ميان گذاشتم مربوط به لزوم كمك در امنيت فيزيكى محوطه سفارت
در مقابل حملات تحت تاثير سازمان آزادى بخش فلسطين و فدائيان
به دنبال پيمان صلح مصر و اسرائيل بود. بازرگان گفت او به طور غير
مستقيم "به نماينده سازمان آزادى بخش فلسطين در محل پيغام
خواهد فرستاد كه دولت ايران ديگر مايل نيست آشوبهايى در سفارت
آمريكا صورت گيرد. او همچنين گفت كه نيروهاى حفاظتى ايران دستور
گرفته اند تا در محوطه ما باقى بمانند و از دشواريها جلوگيرى كنند.
5- همانطورى كه تلگرامهاى گزارش ديگر نشان خواهند داد، مذاكره در
سراسر مدت دوستانه و سازنده بود، و هم بازرگان و هم انتظام هر دو
عدم اعتماد زيادى نسبت به شوروى ها نشان مى دادند و اظهار تمايل
مى كردند كه روابط نزديك با ايالات متحده داشته باشند و در عين حال
مذاكرات نشان داد كه كنترل دولت بر حوادث چقدر ضعيف است و آينده
آن تا چه اندازه غير قابل پيش بينى است.
سوليوان
41 شماره سند
وزير امور خارجه، واشنگتن دى. سى. به:
20 مارس 97 تاريخ:
موضع ايران درباره مذاكرات خاورميانه
مهدى بازرگان - 31
تاريخ: 20 مارس 97
به: وزير امور خارجه، واشنگتن دى. سى.
طبقه بندى: محرمانه
موضوع: موضع ايران درباره مذاكرات خاورميانه
1- تمام متن محرمانه
2- در جريان ملاقات با بازرگان نخست وزير و امير انتظام معاونش در
19 مارس، سفير اشاره اى به كوششهاى كارتر در مورد خاورميانه كرد و
كفان از او خواهش شده است كه به نخست وزير اطلاع دهد كه شانس
امضاى يك پسمان صبح مصر و اسرائيل در هفته آينده يا در اين حدود
خوب است. بازرگانان پاسخ داد كه او و دولتش سرگرم رسيدگى در امور
داخلى بوده اند. و مشعول تر از آن بوده اند كه در جريان اخبار روزنامه ها
قرار بگيرند و بنابراين موضعى درباره ئ اين پيمان نگرفته اند. امير انتظام
به ميان سخن دويد و گفت او هنوز به علت فشار كار فرصت نكرده است
به نخست وزير گزارش دهد ولى امير انتظام به عنوان سخنگو بامداد
امروز به مطبوعات گفته كه ايران با هر گونه پيمان يا اقدام ديگرى كه بر
ضد منافع فلسطينيها باشد مخالف است.
3- سفير آن گاه استدلالاتى را كه در جهت فراروند صلح بود برشمرد. و
خاطر نشان ساخت كه سازمان آزادى بخش فلسطين و بعضى ديگر
ظاهراہ ارزش يك دولت خودمختار فلسطينى را در ساحل غربى به
غنودن گامى در راه حل نهايى مناقشه ئ اعراب و اسرائيل به خوبى درك
نمى كنند. بازرگانان مستقيماہ پاسخ نداد، ولى پرسيد اين پيمان چه
تصريحاتى براى وضع فلاكت بار شيعيان در جنوب لبنان كه خود را قرار
گرفته ميان توپهاى فلسطينها و اسرائيليها احساس مى كند و صدمه
مى بينند كرده
است. سفير خاطر نشان ساخت كه لمبراكيس مستشار سياسى كه
همراه اوست مدتى در لبنان گذرانده و از مسئله شيعه در آن جا آگاه
است. سفير و ليمبراكيس سپس خاطر نشان ساختند كه در الى كه
درباره ئ شيعيان لبنان در مذاكرات كنونى مطلبى ذكر شده است. اميد
است يك پيمان به ايجاد محيطى كه اصطكاكها را در جنوب لبنان كاهش
خواهد داد كمك كند. به هر صورت ما از علاقه ئ ايران به اوضاع شيعيان
در لبنان آگاهيم.
4- بارز گان به طور گذرا گفت كه دليل ديگرى كه دولت ايران توجه خود
را متمركز اين مسئله نكرده است. بيمارى سنجايى وزير امور خارجه
بوده است. سنجايى دچار ديسك كمر است و كوشيده بود تا در روز 18
مارس به كار برگردد ولى ناگزير به بستر خود برگشته است و نياز به
استراحت طولانى دارد " اين روايت ظاهراہ با گزارشهاى جرايد درباه
اينك سنجايى طبق برنامه اى روز 19 مارس نطقى در ما دراز رئيس
بخش آمريكايى وزارت امور خارجه داشتم مبنى بر اين كه سنجابى روز
19 مارس تمام روز را تمام تا ساعت 2 بعدازظهر در وزارت امور
خارجه كار كرده و روز 20 مارس يك منطق سياسى ايراد كرده تضاد
دارد. آيا بازرگان اطلاع صحيحى ندارد. يا اينكه مى خواهد گزارشهاى
مربوط به تقاضاى استعفاى سنجابى را مسكوت بگذارد؟ "
5- اظهار نظر: آگاهى دولت ايران درباره ئ شيعيان لبنان مطلبى است
كه حكومت آمريكا بايد در نظر داشته باشد. شايد اين امر دست آويزى
براى ما فراهم كند كه دولت ايران را به درباره شيعيان لبنان مطلبى
است كه حكومت آمريكا بايد در نظر داشته باشد. شايد اين امر دست
آويزى براى ما فراهم كند كه دولت ايران به مسئله خاورميانه از جانب
فراروند حارى صلح علاقه مند كنيم و به اين وسيله تا اندازه اين با
نفوذى كه فلسطينيها بر نهضت اسلامى اين جا به وجود آورده اند مقابله
كنيم.
سوليوان
51 شماره سند
سفارت آمريكا از:
وزير امور خارجه - واشنگتن، دى. سى. فورى به:
6 مى9791 تاريخ:
ملاقات با نخست وزير بازرگان
مهدى بازرگان - 41
شماره سند 9764
تاريخ: 6 مى9791
از: سفارت آمريكا
به: وزير امور خارجه - واشنگتن، دى. سى. فورى
طبقه بندى: محرمانه
موضوع: ملاقات با نخست وزير بازرگان
1- " تمام متن محرمانه " اين يك تلگراف گزارشى است.
2- خلاصه: پكاردار تمايل به عادى ساختن پيوندهاى آمريكا و ايران را
مورد بررسى قرار دارد، و تبليغات عليه حكومت ايالات متحده را
گوشزد كرد و تاعكيد كرده كه ايالات متحده به هيچ وجه در امور داخلى
ايران مداخله نمى كند. بازرگان پايبندى شخصى خود را به واسطه روابط
حسنه ئ ايالات متحده آمريكا و ايران تاعكيد كرد و همچنين تمايل دولت
موقت ايران را براى روابط اقتصادى حسنه حتى توسعه يافته با ايالات
متحده آمريكا و ايران تاكيد كرد و حتى توسعه يافته با ايالات مورد تاكيد
قرار داد. نخست وزير براى روش مساعد حكومت ايالت متحده نسبت
به مسايل مربوط به خاتمه و ادامه ئ قراردادها استمداد كرد. بازرگان
اظهار نظر كرد كه يك يا دو ماه طول خواهد كشيد تا طرح قانون اساسى
مهيا شود ولى گفت قانون انتخابات براى مجلس موئسسان هم اكنون
تكميل شده است.
يادداشتى شامل شرح حال بازرس و انتظام. پايان خلاصه:
3- كاردار، به همراهى رايزن موقت سياسى استمپل بامداد روز ششم
ماه مى باشد بازرگان ديدن كرد. امير انتظام معاون نخست وزير حاضر
بود و ترجمه مى كرد هر چند آشكار بود كه بازرگان ديدن كرد. امير انتظام
معاون نخست وزير حاضر بود و ترجمه مى كرد هر چند آشكار بود كه
بازرگان بيشتر آنچه را كه به زبان انگليسى صحبت مى شد درك مى كرد،
و ملاقات با سلامهاى
لطفا منتظر باشید ...
