" محرمانه " نقطه نظرهاى معين فر وزير برنامه و بودجه
على اكبر معين فر 1
شماره سند: 573300
تاريخ: 29 مارس 9 1979 فروردين 8531
طبقه بندى: محرمانه
از: سفارت آمريكا در تهران
به: وزارت امور خارجه واشنگتن. دى. سى.
موضوع: " محرمانه " نقطه نظرهاى معين فر وزير برنامه و بودجه
1 " تمام متن محرمانه است "
2 سفارت نقطه نظرهاى زير را از متن مصاحبه اى كه على اكبر معين فر وزير
دولت در سازمان برنامه و بودجه در تاريخ 21 يا 22 مارس با روزنامه نگار
خارجى " تايم مالى حفاظت شود " انجام داده بود استخراج كرده است. ظاهراہ
تمام متن مصاحبه منتشر نشده است. نقطه نظرهاى معين فر از سطخ بالايى از
تخصص و وضوح برخوردار نيستكه شايد دررابطه با وضع كنونى دولت ايران
قابل درك باشد. نقطه نظرهاى سفارت نيز به دنبال بعضى از بيانات ايشان در ذيل
آمده است.
3 بودج: پبراى سه ماه سال نو " يعنى 21 مارس تا 21 ژوئيه " بودجه "موقتى "
طرح خواهد شد كه در اين مدت بايد تمام مشكلات را مطالعه نموده تصميم
نهايى را پيرامون مخارج اتخاذ نمائيم بنابراين ما اميدواريم كه در طول سه ماه
آينده بتوانيم بودجه ئ سالانه را تعيين نمائيم. در وهله ئ اول بودجه براى بحش
مخارج تعيين خواهد شد و نه براساس عوارض دريافت شده كه عمدتاہ از ميزان
محافظه كارى متخصصين امور نفتى ناشى مى شود. هدف اين است كه در زمينه ئ
طرحهاى هنگفت
پولى خرج نشود و بودجه ئ امسال حتماہ به زيادى بودجه سال گذشته نخواهد بود
" بودجه سال قبل 2935 ميليارد ريال و يا 41/5 ميليارد دلار به نرخ هر دلار
70/5 ريال بوده است " . و احتمالاہ 7580 درصد ميزان بودجه سال 1357 را
تشكيل خواهد داد. در بودجه ئ نظامى كاهشهايى به عمل آمد چون بايد قبول كنيم
كه مخارج ديگرى در زمينه رفاه مردمى بايد متحمل شويم كه عبارتند از راههاى
روستايى، تهيه مسكن ارزان قيمت و ديگر نيازهاى روستاها و كشاورزى.
اظهار نظر: در نقطه نظرهاى كلى وى نمى توان نكات شگفت انگيزى مشاهده
نمود، ليكن جالب است كه ايشان موضوع مخارج رفاهى را درك مى كنند كه به
نوبه خود مقدار زيادى از مخارج نظامى و پروژه هاى عظيم را كاهش مى دهد.
حدس وى درباره بودجه 1358 " يعنى 75 تا 80 درصد بودجه سال 7531 " ،
سطح بودجه را برابر با بودجه 1356 يعنى 2200 ميليارد ريال يا 2350 ميليارد
ريال خواهد نمود.
4 طرحهاى اصلى: طرحهائى چون جزيره ئ كيش مناسب حال مردم ما نيست. من
مخالف صنعت جهانگردى نيستم ولى قبل از ايجاد هتلهاى عظيم نيازهاى ديگر
را در دست مطالعه است، طرحهاى كه بايد درباره ادامه يا توقف آنها تصميم
بگيريم. امكان زيادى وجود دارد كه چنين طرحهايى يا به تاعخير بيفتد و يا
تغييرات كلى در آنها ايجاد شود. طرح دومين لوله ئ گاز " يعنى ايگات 2 " يكى از
طرحهاى عظيم ما است كه در دست مطالعه مى باشد.
اظهارنظر: منبع ما گفت كه به شدت سعى مى كرده است سوئالات دقيق ترى از معين
فر در زمينه طرح گاز 2 بنمايد، ولى به اين نتيجه رسيده است كه معين فر و
كارمندانش جوابهاى كافى ندارند، و
ديگر اينكه اين سازمان هنوز قادر به انجام يك چنين طرحى نيست.
5 عوارض: روزنامه نگار درباره ئ 14 ميليارد دلار عوارض نفتى در سال 8531
سوال كرد. معين فر گفت كه در اين زمينه چيزى براى گفتن ندارد. وى گفت كه
حداكثر توليد نفتى 6 ميليون بشكه در روز خواهد بود كه البته امكان كاهش توليد
وجود دارد ولى بيشتر صرف مخارج خواهد گرديد. عوارض گمركى به سبب
جلوگيرى از ورود كالاى تجملى و غيرضرورى كاهش خواهد يافت. در بودجه،
عوارض مربوط به وام به كشورهاى خارجى، وارد نخواهد شد. ما اصولاہ نيازى
به وامهاى خارجى ندارم ملت ما تا آنجا پيش رفته است كه اگر متوجه نياز مادى
دولت شود حتماہ جواهرت، انگشترها و دستبندهايش را در اختيار آن قرار
خواهد داد. دولت و مردم يكى هستند.
اظهار نظر: گذشته از حماقت معين فر، به نظر نمى رسيد كه وى تكاليف خود را در
قبال بعضى از كشورهاى خارجى، گرچه زياد مهم نيستند، توانسته باشد انجام
دهد ولى از نظر سياسى و در بعضى از موارد از نظر اقتصادى " چون طرح سنگ
آهن هنر " عدم انجام تعهدات نمى تواند خالى از اشكال باشد.
6 نتايج لغو پروژه ها: روزنامه نگار پيرامون نتايج لغو قراردادها از معين فر
سوئالاتى نمود. معين فر گفت كه لغو پروژه ها به معنى بيكارى نخواهد بود بلكه
نوع پروژه طورى تغيير داده خواهد شد تا همان بيكاران در جاى ديگر بكار
مشغول شوند. همچنين از ياد نبريد كه ما تعداد زيادى كارمند خارجى در اينجا
داشته ايم. وى گفت من قبول دارم در چند ماه اول، بيكارى رايج خواهد شد ولى
بتدريج فرصتهاى شغلى در اختيار بيكاران گذاشته خواهد شد. من به تكنولوژى
جديد اعتقاد دارم ولى اگر اين تكنولوژى بخواهد موجب