ديدار از دكتر شريعتمدارى، وزير علوم و آموزش عالى و فرهنگ
دكتر على شريعتمدارى
شماره سند: 8125
تاريخ: 20 مى 30 79 ارديبهشت 85
از: سفارت آمريكا، تهران
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن
طبقه بندى: محرمانه
موضوع: ديدار از دكتر شريعتمدارى، وزير علوم و آموزش عالى و فرهنگ
1 تمام متن محرمانه است
2 خلاصه: وزير، كاردار و OAP را روز 20 ماه مى پذيرفت و مدت حدود
يكساعت درباره ئ سياستهاى كلى مربوط به تحصيل دانشجويان ايرانى در خارجه،
آموزش زبان، مبادله ئ استادان و ديدار ايران شناسان آمريكايى و غيره بحث كرد.
در مورد مناسبات ايالات متحده با ايران وزير به شكل بسيار شخصى و خصوصى
به تعدادى از "گناهان حكومت ايالات متحده در گذشته اشاره كرد. رويهم رفته
مذاكرات در فضاى ملايم و بدون لفاظى صورت گرفت، چنانكه از يك اهل علم
و سواد مى توان انتظار داشت كه تخصص او در رشته ئ فلسفه ئ تعليم و تربيت است و
كسى است كه در دانشگاههاى آمريكا تحصيل كرده است. پايان خلاصه.
3 وزير ما را بدون تشريفات پذيرفت، يكى از همكاران خود را از دانشگاه
تهران معرفى كرد و بلافاصله موضوع جهت گيرى دانشجويان را و آمادگى آنها را
براى تحصيل در خارجه پيش كشيده او معتقد است كه آمادگى معلومات بهتر
زبان اساس، است و به عقيده ئ او كانديداهاى تحصيل در خارجه بايد يك يا دو
سال دوره ئ فشرده آمادگى ببينند. او پرسيد كه آيا انجمن ايران و آمريكا كلاسهاى
خود را ادامه مى دهد
و خوشوقت به نظر مى رسيد كه چنين است. OAP جهت گيرى سابق برنامه هاى
انجمن ايران و آمريكا را تشريح كرد و اظهار آمادگى كرد تا اين برنامه ها را هرگاه
وزارت آماده باشد از سر بگيرد. وزير گفت امتحان جديد براى واجدين شرايط
براى آنهايى كه خواستار گذرنامه ئ دانشجويى براى تحصيل در خارجه هستند در
هفته ئ آينده صورت خواهد گرفت و او پيش بينى كرد كه در تعداد گذرنامه هايى كه
صادر خواهد شد كاهش قابل ملاحظه اى وجود دارد خواهد داشت. او توصيه
كرد كه برنامه هاى جامعتر زبان انگليسى در ايران تاعسيس شود و مانعى نديد از
اينكه براى خارجيان كه براى تدريس زبانها به اينجا مى آيند پروانه هاى كار صادر
شود.
4 درباره ئ مبادله ئ استادان در نهادها، وزير با اشاره به برنامه ئ فولبرايت اظهار نظر
مساعد كرد، ولى ادامه داد كه دانشگاههاى اينجا فعلاہ به طور موقت استادان ايرانى
را از سفر به خارجه دلسرد خواهد كرد. او معتقد نيست كه ايران مى تواند استادان
را حتى براى مدتهاى كوتاه به خارج بفرستد. درباره ئ مسئله ئ كلى پيوندهاى بين
دانشگاهها، او گفت تمام چنين وابستگيهايى مورد بررسى قرار خواهد گرفت تا
تضمين كند كه آيا آنها لازمند و به نفع ايران هستند. او خاطرنشان ساخت كه
بعضى از آنها سودمندى عملى كمى دارند. آنهايى كه محك امتحان را
گذرانده اند بدن شك از سر گرفته خواهند شد. وزير طرحى را تشريح كرد كه به
موجب آن هيئت هاى حرفه اى در رشته هاى مختلف بويژه علوم در تابستان جارى
براى برقرارى هدفها در مورد برنامه هاى دانشگاهى و كتابهاى درسى و مطالعات
بين المللى تشكيل خواهد شد. و براساس نتايج به دست آمده، دانشگاهها برنامه هاى
درسى و رشته هاى خود را تعيين خواهند كرد. " زمان اجازه نداد مسئله
خودمختارى دانشگاه مورد بحث قرارى گيرد ولى احساس ما اين بود كه اين
وزير مانند چندتن از اسلاف خود يكنوع استراتژى آموزشى عالى
را طرح ريزى مى كند كه در آن داور اصلى فكر خواهد بود. "
5 ما انستيتوى آمريكايى مطالعات ايرانى را ذكر كرديم و گفتيم كه آمريكاييانى
كه مطالعات و تحققات ايرانى دارند ميل دارند كه به ايران بيايند. او درباره ئ
زمينه هاى مختلف پژوهش سوئال كرد و آنگاه اظهارنظر كرد كه تابستان جارى
زمان خوبى براى چنين ديدارهايى نخواهد بود، زيرا دانشمندان ايران و غيره با
هم و غمهاى داخلى گرفتارند. او گفت كه امكان دارد بعضى كنفرانسهاى
دانشجويى دانشگاه در تابستان جارى تشكيل شود كه دانشحويان خارجى در آن
پذيرفته شوند. توصيه ئ كلى او اين بود كه پژوهشگران آمريكايى را حداقل تا پاييز
آينده از آمدن به ايران منصرف كنند.
6 در پاياتن اين ديدار من اين نكته را متذكر شدم كه حكومت جديد ايران است
و اينكه علاقه ئ متقابل ما به استقلال و تماميت ارضى و رشد اقتصادى ايران ايجاب
مى كند كه شالوده ئ خوبى براى آينده فراهم شود. وزير به اين اظهار با اشاره به
بعضى از "گناهان" گذشته ئ ما كه همگى جزو گله هاى آشنايى است كه من دريافت
مى كنم اشاره كرد، ولى موافقت كرد كه در آينده فرصتهايى براى همكارى
خواهد بود.
7 يادداشت بيوگرافيك: دكتر شريعتمدارى به انگليسى روان ولى با نرمى و
متديك تكلم مى كند. او يك مرد فكورى است كه به روشنى از بخث درباره ئ
موضوعات انتزاعى لذت مى برد. از 1965 تا 1967، او در دانشگاه اينديانا و
بعداہ در دانشگاه تنسى، فلسفه ئ تعليم و تربيت تدريس مى كرد. اينديانا در تابستان
گذشته او را به يك سمپوزيوم دعوت كرد. او متن هاى فلسفى علوم تربيتى
آمريكايى را به زبان فارسى ترجمه كرده است. او با فرهنگ و مسلط بر خود و
داراى استراتژى است و
بسيار دور از جمعيت هايى به نظر مى رسد كه در محوطه هاى دانشگاهى فرياد
مى زنند. از همه ئ پستهاى وزارتى، پست او بيش از از همه آسيب پذير و كمتر از
همه امن به نظر مى رسد. جالب است ببينيم كه سياستهايش چگونه برگزار مى شود.
ناس