مهدى بازرگان 32
شماره سند: 83101
تاريخ: 17 سپتامبر 97
از: سفارت آمريكا تهران
به: وزير خارجه واشنگتن، دى. سى.
طبقه بندى: محرمانه
موضوع: از بازرگان انتقاد شد
1 " محرمانه " خلاصه: پدر جريان چند روز گذشته، مهدى بازرگان نخست وزير
آماج انتقاداتى از چند جانب بوده است. وى به ضديت با روحانيت، عدم
كارآيى، و اشتباهكاريهاى كلى متهم شده است. بازرگان به اين حملات پاسخ
داده مدعى شده است كه همان اشخاصى كه از او انتقاد مى كنند به دولت او اجازه
نمى دهند كه انجام وظيفه كند. برغم اين حملات چنين به نظر مى رسد كه بازرگان
هنوز از پشتيبانى خمينى برخوردار است و در آينده نزديك تعويض نخواهد شد.
پايان خلاصه.
2 حمله ئ نخست وزير عليه بازرگان از جانب دكتر محمدبهشتى نايب رئيس
مجلس خبرگان و عضو شوراى انقلاب و رئيس كميته ئ مركزى حزب جمهورى
اسلامى است. دكتر بهشتى در مصاحبه اى با خبرگزارى پارس در قم روز 14
سپتامبر، دولت و نخست وزير بازرگان را به خاطر كوتاهى در اجراى لايحه اى
درباره ئ تشكيل شوراهاى محلى سرزنش كرد. به نظر بهشتى شوراى انقلاب دو ماه
قبل طراحى درباره ئ تشكيل شوراها در سطوح شهرها، بخشها و روستاها تصويب
كرده بود. بهشتى گفت دولت دكتر بازرگان در اجراى اين طرح يا به علت سهل
انگارى عمدى يا به دليل ضعف كلى ادارى كوتاهى كرده است. " بنى اسدى معاون
نخست وزير زور 17 سپتامبر به كاردار گفت كه دفتر بازرگان، بلافاصله پس از
دريافت طرح شوراى انقلاب، نامه اى به شورا نوشته و به آنها گفته است كه طرح
مورد بحث آن طورى كه طرح مورد بحث آن طورى كه تدوين شده غير
واقعگيرايانه است ولى اين دولت طرح عملى ديگرى برطبق همان خط تهيه
خواهد كرد. "
3 " محرمانه " در همان روز اندكى بعد حزب توحيدى طى يك اعلاميه ئ هفت
ماده اى از دولت بازرگان به خاطر سهل انگارى و بى علاقه گى انتقاد كرد. درباره ئ اين
حزب توحيدى اطلاعات زيادى در دست نيست بجز اينكه اين گروهبندى سياسى
اسلامى است كه احتمالاہ با آيت الله صادق روحانى پيوندهايى دارد. انتقادهايى
كه متوجه بازرگان شده از اين قرار است:
الف بى علاقه گى دولت نسبت به انتقاداتى كه در مطبوعات خارجى چه غربى و
چه كشورهاى غيرمتعهد از ايران مى شود.
ب كوشش براى محبوبيت عمومى از طريق بازى با كلمات و بامخالفت با
توصيه هاى رهبران مذهبى. "شايد شما فراموش كرده ايد كه نهضت اسلامى ايران
تحت رهبرى روحانيون قرار گرفته است."
ج تاعخير در اجراى طرح شوراى انقلاب درباره تشكيل شوراهاى محلى.
د- سهل انگارى در پيروى از توصيه آيت الله روحانى درباره لزوم پاكسازى
دولت از عناصر ضد انقلابى.
4- " طبقه بندى نشده " اين جملات با حمله روز شنبه 15 سپتامبر از جانب شوراى
انقلاب و از جانب ابولحسن بنى صدر عضو مجلس خبرگان همراه بوده است. بنى
صدر ضمن سخنرانى در يزد سياستهاى اقتصادى بازرگان را مورد حمله قرار داد و
او را به ايجاد موانع در كار شوراى انقلاب متهم كرد. بنى صدر هم چنين بازرگان
را در
موارد زير مورد اتهام قرار دادك
الف- خوددارى از پذيرفتن انتقاد سازنده
ب- اشتباهكارى در كردستان و آنگاه كوشش در به دست آوردن اعتبار به خاطر
اقدامات حكومت در آنجا.
ج- مخالفت با ملى شدن بانكها كه از برنامه هاى مطلوب بنى صدر است.
د- غرق كردن خود در كارهاى جزيى و سازمان ندادن برنامه كار خود.
5 " طبقه بندى نشده " در يك حمله اى كه در مطبوعات انگليسى زبان و فارسى
زبان در روز سپتامبر منتشر شد آيت آلله احمد آذرى قمى دادستان انقلاب
بازرگان را به خاطر به ناصطلاح اظهاراتى كه با روحانيت ضديت داشت در تمجيد
از آيت الله طالقانى در دانشگاه تهران در تاريخ 11 سپتامبر، انتقاد كرد. آذرى
قمى " كه استعفاى خود را به دلايل ناراحتى هاى جسمى اعلام داشته است " گفت
كه بازرگان گفته بود كه طالقانى برخلاف اكثريت رهبران روحانى با تجليات تمدن
مدرن مخالف نبود. آذرى قمى بازرگان را به تضعيف وحدت انقلابى متهم كرد و
گفت، بسيار عجيب است كه يك چهره ئ برجسته مانند بازرگان اتهام ناروايى عليه
روحانيت زده است. آيا هدف طالقانى متحد كردن همه ئ گروهها نبود كه در
پيشاپيش آنها روحانيت متعهد و فعال قرار داشت؟ بازرگان چگونه مى تواند از
طالقانى تمجيد كرده و مردم را عليه روحانيت بشوراند و اين گروه ترقيخواه و
فعال را به عنوان مرتجع بودن محكوم كند؟"
6 " محرمانه " شرح هاى مطبوعات از نطق بازرگان شالم اظهاراتى كه موجب
اهانت به آذرى قمى باشد نبود. سفارت متن كامل نطق را " هنگامى كه به دست آيد
مورد رسيدگى قرار خواهد داد
تامعلوم شود نخست وزير دقيقاہ چه گفته است. "
7 " محرمانه " هر چند مطبوعات اين حملات را وسعاہ منعكس كرده و عكس
العمل بازرگان تاكنون محدود به اظهارى در يك سمينار اقتصادى بوده است " كه
در اطلاعات روز 16 سپتامبر گزارش شده است " مبنى بر اينكه همان " اشخاصى
كه نام آنها برده نشد و از دولت او به خاطر عدم كارآيى انتقاد مى كنند همانهايى
هستند كه در امور دولت مداخله كرده و مانع فعاليت كابينه مى شوند. "
8 " محرمانه " اين نخستين بار نيست " و آخرين بار نيز نخواهد بود " كه بازرگان از
سوى رهبران روحانى عضو شوراى انقلاب و پشيتبانان آنها در معرض حمله قرار
مى گيرد. هر چند حملات از جهت هاى مختلف و از جانب اشخاص مختلف است
كه لزوماہ جزيى از مبارزه هماهنگ ضد بازرگان تلقى نمى شوند. در اين انتقادات
به اندازه ئ كافى موضوعات مشترك وجود دارد كه نشان دهنده ئ منافع مشترك
مخالفين اوست اين موضوعات عباتند از:
الف " ناديده گرفتن توصيه رهبران روحانى
ب " ناديده گرفتن دستورات شوراى انقلاب
ج " عدم كارآيى عمومى و اشتباهكارى
9 " محرمانه " مع ذلك شايسته تذكر است كه در هيچ كدام از اين حملات نام
آيت الله خمينى برده نشده و هيچ كدام از حملات كننده ها مدعى سخن گفتن از
جانب آيت الله خمينى نشده اند. در اختلاف نظرهاى قبلى از اين نوع بازرگان از
پشتيبانى خمينى همچنان برخوردار باشد " و تا زمانى كه بازرگان از پشيتبانى
خمينى همچنان برخوردار باشد " و نشانه اى دال بر از دست دادن آن وجود
ندارد " او قادر خواهد بود در مقابل چنين حملاتى پايدار بماند. معذلك بقاى
بازرگان احتمال
لطفا منتظر باشید ...
